Động đất cùng những dịch chuyển địa chất lớn ở mặt nước hoặc dưới mặt nước sẽ sinh ra những đợt sóng lớn và đột ngột. Đó là hiện tượng sống thần. Sóng thần có thể gây ra những thiệt hại đáng kể về người và vật chất. Để thực hiện những mô phỏng, dự báo chính xác nhất về sóng thần, ta cần có những kiến thức vật lí nào liên quan đến hiện tượng sóng? Để đi sâu vào vấn đầ này, mời các em học sinh tham khảo nội dung kiến thức Bài 6: Các đặc trưng vật lí của sóng thuộc Chương 2 Vật lí 11 Chân trời sáng tạo đã được HOC247 biên soạn. Chúc các em học tốt!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Các đại lượng đặc trưng của sóng
a. Chu kì, tần số, biên độ sóng
- Chu kì và tần số của sóng lần lượt là chu kì và tần số của nguồn sóng
- Biên độ sóng cơ tại một điểm là biên độ dao động của phần từ môi trường tại điểm đó
b. Bước sóng và tốc độ truyền sóng
.JPG)
Trạng thái dao động của một số vị trí trên dây tại những thời điểm liên tiếp
- Bước sóng là quãng đường sóng truyền đi được trong một chu kì dao động
\(\lambda = v.T\)
- Tốc độ truyền sóng được xác định bằng thương số giữa quãng đường sóng truyền đi được và thời gian để sóng truyền đi quãng đường đó
\(v = \frac{s}{{{\rm{\Delta }}t}}\)
c. Cường độ sóng
- Cường độ sóng I là năng lượng sóng truyền qua một đơn vị diện tích vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian
\(I = \frac{E}{{S.{\rm{\Delta }}t}} = \frac{\wp }{S}\)
- Đơn vị: W/m2
1.2. Phương trình sóng
Phương trình sóng theo trục Ox là:
\(u = A\cos (\frac{{2\pi }}{T}t - \frac{{2\pi }}{\lambda }x)\)
Bài tập minh họa
Bài tập 1: Một sóng cơ truyền trên một sợi dây đàn hồi rất dài. Phương trình sóng tại một điểm trên dây
\(u = 4cos(20\pi t - \frac{{\pi x}}{3})\)
Với x đo bằng mét, t đo bằng giây. Tính tốc độ truyền sóng trên sợi dây?
Hướng dẫn giải
Phương trình sóng tại một điểm có tọa độ trên phương truyền sóng là
\(\begin{array}{l}
u = a\cos (\omega t - \frac{{2\pi x}}{\lambda })\\
= 4\cos (20\pi t - \frac{{\pi x}}{3})\\
\Leftrightarrow \frac{{2\pi x}}{\lambda } = \frac{{\pi x}}{3} \Leftrightarrow \lambda = 6m\\
\Rightarrow v = \lambda f = \lambda \frac{\omega }{{2\pi }}\\
= 6.\frac{{20\pi }}{{2\pi }} = 60m/s
\end{array}\)
Bài tập 2: Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm
A. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó ngược pha.
B. gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha.
C. gần nhau nhất cùng phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó lệch pha nhau góc π/2.
D. trên cùng một phương truyền sóng mà dao động tại hai điểm đó cùng pha.
Hướng dẫn giải
Bước sóng λ: là khoảng cách giữa hai phần tử sóng gần nhau nhất trên phương truyền sóng dao động cùng pha.
Đáp án B
Luyện tập Bài 6 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Học xong bài này các em cần biết:
– Khái niệm bước sóng, biên độ, tần số, tốc độ và cường độ sóng.
– Vận dụng biểu thức mô tả mối liên hệ giữa tốc độ truyền sóng, tần số và bước sóng.
3.1. Trắc nghiệm Bài 6 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 6 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
Câu 1:
Bước sóng là
- A. khoảng cách giữa hai phần tử sóng gần nhất trên phương truyền sóng dao động cùng pha.
- B. khoảng cách giữa hai vị trí trên cùng phương truyền sóng dao động cùng pha.
- C. khoảng cách giữa hai phần tử sóng gần nhất dao động cùng pha.
- D. quãng đường mà mỗi phần tử của môi trường đi được trong 1 s.
-
- A. biên độ sóng.
- B. năng lượng sóng.
- C. bước sóng.
- D. sức căng dây.
-
Câu 3:
Tốc độ truyền âm của một âm trong không khí và trong nước lần lượt là 330 m/s và 1450 m/s. Khi âm truyền từ trong không khí vào trong nước thì bước sóng của nó tăng lên bao nhiều lần?
- A. 0.25 lần
- B. 0.23 lần
- C. 4 lần
- D. 4,4 lần
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 6 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 6 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Khởi động trang 39 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 1 trang 40 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 2 trang 40 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 3 trang 41 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 4 trang 42 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Luyện tập trang 42 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Luyện tập trang 43 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 5 trang 44 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 6 trang 44 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Luyện tập trang 44 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Vận dụng trang 44 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Bài tập 1 trang 45 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Bài tập 2 trang 45 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Bài tập 3 trang 45 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Hỏi đáp Bài 6 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 11 HỌC247
