Soạn bài Thực hành Tiếng Việt (Trang 13) tóm tắt - Kết nối tri thức Ngữ văn 6

- Dấu chẩm phẩy là dấu câu dùng để đánh dấu về ranh giới các vế ở câu ghép phức tạp hoặc dùng để đánh giới ranh giới giữa các bộ phận trong các phép liệt kê.

- Nghĩa của từ được hình thành do các yếu tố khác nhau tác động trong đó có có yếu tố ngoài ngôn ngữ: sự vật, hiện tượng, tư duy. Nhân tố trong ngôn ngữ đó là cấu trúc của ngôn ngữ.

Câu 1. Đọc lại đoạn văn sau trong truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh: Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cơn bão, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tỉnh.

Tìm và cho biết công dụng của dấu chấm phẩy trong đoạn văn.

Gợi ý:

- Câu 1 dấu chấm phẩy được dùng để đánh dấu ranh giới giữa vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi và vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi.

- Câu 2 dấu chấm phẩy được dùng để đánh dấu ranh giới giữa gọi gió, gió đến và hô mưa, mưa về.

Câu 2. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) có dùng dấu chấm phẩy.

Gợi ý:

- Đáng mong chờ nhất chính là những ngày đầu của năm mới. Đêm giao thừa em luôn thức cùng gia đình, cùng mẹ chuẩn bị đồ để lên bàn thờ chờ bố thắp hương. Đúng lúc 12 giờ, tiếng pháo hoa rộn rã khắp trời cao - thời khắc một năm cũ đã qua đi; mùi hương trầm lan tỏa khắp muôn nơi – một năm mới đã bắt đầu. Tiếng chúc mừng vui vẻ vang lên khắp ngõ xóm. Người người kéo đến nhà nhau chúc mừng năm mới an khang.

Câu 3. Trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh, nhân vật Thủy Tinh còn được gọi là “Thần Nước”. Trong tiếng Việt có nhiều từ có yếu tố thuỷ có nghĩa là “nước”. Tìm một số từ có yếu tố thuỷ được dùng theo nghĩa như vậy và giải thích ngắn gọn nghĩa của những từ đó.

Gợi ý:

- Thủy điện: là nguồn điện có được từ năng lượng nước.

- Thủy triều: là hiện tượng nước biển, nước sông... lên xuống trong một chu kỳ thời gian phụ thuộc biến chuyển thiên văn. 

- Thủy cung: là khu vui chơi giải trí trong nhà mô phỏng cảnh đại dương với các loại sinh vật đại dương để du khách ngắm nhìn, tham quan 

- Thủy thủ: là một người làm việc trên tàu thủy.

Câu 4. Giải thích nghĩa của các thành ngữ sau: hô mưa gọi gió, oán nặng thù sâu. Trong mỗi thành ngữ, các từ ngữ được sắp xếp theo kiểu đan xen: hô - gọi, mưa - gió, oán - thù, nặng - sâu. Hãy tìm thêm một số thành ngữ được tạo nên bằng cách đan xen các từ ngữ theo cách tương tự.

Gợi ý:

- Hô mưa gọi gió: Người có sức mạnh siêu nhiên, điều khiển tự nhiên.

- Oán nặng thù sâu: Sự hận thù sâu sắc, khắc cốt ghi tâm.

- Một số thành ngữ được tạo nên bằng tương tự: ăn gió nằm sương, đội trời đạp đất, chân cứng đá mềm,…

Câu 5. Tìm những câu văn có sử dụng biện pháp tu từ điệp từ, điệp ngữ trong văn bản Sơn Tinh Thủy Tinh (Huỳnh Lý) kể và nêu tác dụng của biện pháp tu từ này. 

Gợi ý:

- Phép điệp từ:

+ Hai chàng tâu hỏi đồ sắm lễ cần những gì, vua bảo: "Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi"

+ Nước ngập ruộng đồng, nước tràn nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trong một biển nước

- Tác dụng: Làm cho câu văn trở nên đầy đủ nội dung, sinh động và diễn tả được toàn bộ nội dung mà tác giả muốn diễn tả.

Trên đây là bài Soạn văn 6 Thực hành Tiếng Việt (Trang 13) tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Thực hành Tiếng Việt (Trang 13).

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----