Đề kiểm tra minh họa năm 2025 môn Ngữ văn 11 Bộ GD&ĐT có đáp án

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI BÁM SÁT CẤU TRÚC

ĐỀ MINH HỌA NĂM 2025 MÔN NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề (Đề thi gồm có 02 trang)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

CHIẾN THẮNG MTAO GRỰ

(Trích Đăm Săn)

Giới thiệu: Đăm Săn là sử thi nổi tiếng của dân tộc Ê-đê (Tây Nguyên). Tác phẩm kể về các cuộc chiến đấu và chinh phục của Đăm Săn để bảo vệ buôn làng, thực hiện khát vọng trở thành người tù trưởng hùng mạnh nhất. Đoạn trích dưới đây kể về một trong những chiến công đó.

Họ đến bến nước làng, rồi đến bờ rào làng Mao Grụ. Trước mặt họ là một bờ rào tre một lớp hai lớp, một bờ rào lồ ô một hàng hai hàng, cổng làng trồng hai hàng cột lớn.

Họ áp sát bờ rào làng, ấy thử cổng làng. Từ trong làng vọng ra tiếng cồng lớn công nhỏ, nghe ì à lọp như tiếng ếch kêu dưới nước. Họ hiểu ra ngay đây đúng là một tù trưởng giàu mạnh, đầu bịt khăn nhiễu, vai manag nải hoa thật.

[..] Người của Đăm Săn đông như bầy cà-tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiển như mối. Họ tiến vào bãi quanh làng, rồi tiến sát bờ rào làng.

Đăm Săn: 0 diêng, ở diêng, xuống đất! Chúng ta đọ sức nhau nào!

Mtao Grự: Ở diêng, ở diêng, mời diêng lên nhà, ta muốn làm lễ cầu phúc cho diêng một trâu. Đăm Săn: Người còn định cùng trâu cầu phúc cho ta hả! Hà chẳng phải vợ ta ngươi đã cướp, đùi ta người đã chặt, ruột gan ta người đã moi ra rồi sao? (Nói với tôi tớ) Bớ các con, lấy cái sàn hiên nhà này đem bổ đôi ra, lấy cái cầu thang nhà này đem chẻ ra, kéo lửa hun cái nhà này cho ta xem nào! Mtao Grự: Ấy khoan, diêng khoan! Để ta xuống. Không được đậm ta khi ta đang đi xuống đó, nghe! Đăm Săn: Sao ta lại đâm người khi ngươi đang đi xuống nhỉ! Ngươi xem đến con lợn của nhà người trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là

Mtao Grụ: Ở diêng, ở diêng, không được đâm ta khi ta đang đi đó, nghe!

Đăm Săn: Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi nhỉ! Ngươi xem đến con trâu cái nhà người trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là.

Thế là Mao Grự phải xuống.

Đăm Săn: Ợ diễng, ở diêng, khiên đạo của người là khiên đạo gì vậy?

Mao Grự: Khiên thần đạo thần, khiên đạo dính đầy những oan hồn, khiên đạo chỉ nhằm đùi bọn tù trưởng nhà giàu. Ở diêng, còn khiên đạo của người là khiên đạo gì vậy?

Đăm Săn: Khiên đao kêu lạch xạch, khiên đạo bị mọt ăn chẳng rõ còn chắc hay không? Ở diêng, bây giờ người múa đi!

Mao Grự rung khiên múa. Hẳn múa kêu lạch xạch như quả mướp khô.

Đăm Săn: Người múa lạch xạch, người múa một mình, ngươi ma chơi đó phải không, diêng? Mao Grự: Bớ diêng, đến lượt người, người múa đi!

Đăm Săn rung khiên múa. Chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Chàng múa chạy nước kiệu, ba lớp núi rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ tung bay. Chàng chạy vun vút một mình không ai theo kịp.

Còn Mtao Grự bước thấp bước cao, chạy trốn mũi giáo thần, mũi giáo dính đầy những oan hồn của Đăm Săn. Hắn nhằm đùi Đăm Săn phóng cây giáo của hắn tới nhưng cây giáo chỉ vừa trúng một con lợn thiến.

Đăm Săn: Sao ngươi lại đâm con lợn thiến? Thế đùi ta người dành làm gì? Đây ngươi hãy xem ta!

Cây giáo thần, cây giáo vương vít những oan hồn của Đăm Săn nhằm đùi kẻ thù phỏng tới, đâm vừa trúng đích.

[...] Mtao Grự lảo đảo như gà gẫy cánh, khập khiễng như gà gẫy chân, vừa chạy vừa kêu oai oái ở bãi đông, vừa kêu oai oái ở rẫy tây. Hắn tránh quanh chuồng lợn. Đăm Săn phá tan chuồng lợn. Hắn tránh quanh quẩn vườn cam. Đăm Săn phá nát vườn cam. Ba lần hắn chạy trốn về phía đông, ba lần hắn chạy trốn về phía tây, vướng hết thùng trâu đến thẳng voi. Cuối cùng không chạy được nữa, hẳn ngã lăn quay ra đất.

(Theo Nguyễn Hữu Thấu, in trong Tổng tập văn học các dân tộc thiểu số Việt Nam, Tập 3, Quyển 2: Sử thi, NXB Đà Nẵng, 2007, tr. 72-75)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):

Câu 1. Xác định ngôi kể của người kể chuyện.

Câu 2. Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả không gian làng của Mao Grụ trong văn bản.

Câu 3. Chỉ ra sự khác nhau của biện pháp tu từ so sánh trong hai câu sau:

- Người của Đăm Săn đông như bầy cà-tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối.

- Hẳn múa kêu lạch xạch như quả mướp khô.

Câu 4. Nhận xét một phẩm chất nổi bật của nhân vật Đăm Săn được thể hiện trong văn bản.

Câu 5. Qua văn bản, hãy nêu một ước mơ của cộng đồng người Ê đê thời xưa mà anh/chị thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay và giải thích lí do.

II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) làm rõ đặc điểm của nhân vật thần thoại trong văn bản sau:

THẦN MƯA

Đến việc làm ra mưa thì Ngọc Hoàng ủy thác cho thần Mưa. Người thần hình rồng, có tài lên trời xuống nước bất kì lúc nào cũng được. Thần có phép thu hình lại bằng một con cá, nhưng có thể dãn người ra dài hàng nghìn trượng. Ở đây ta cũng nên phân biệt thần Mưa với thần Nước. Cả hai thần đều cùng mình rồng, cùng một tộc loại nhưng nhiệm vụ mỗi bên mỗi khác. Thần Mưa thường xuống hạ giới hút nước sông, nước biển vào bụng no căng rồi bay đi, có thể rất xa, phun nước ra cho thế gian ăn uống, cày cấy và cho cây cỏ tốt tươi. Chúng ta cũng nên biết công việc của thần Mưa cũng như công việc của thần Gió là công việc có ích cho muôn loài ở hạ giới. Thế nhưng cũng có nhiều khi các thần đó phân phối không đều nên gây ra tai hại. Nhất là thần Mưa có nhiều lúc nhầm lẫn: sông biển không hút nhưng lại nhè đồng ruộng hoặc cửa nhà mà hút làm hư hỏng rất nhiều tài sản của thiên hạ. Có nhiều lúc, thần Mưa chỉ lo đi tưới nước cho các vùng hẻo lánh cách xa đại dương hàng vạn dặm mà quên bằng cả những vùng ở sát ngay bờ biển. Đó là những cái quên "chết người" đã gây ra những vụ kiện tại thiên đình.

(Theo Nguyễn Đổng Chi, Tác phẩm được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Quyển 1, NXB KHXH, HN, 2003, tr. 95) Câu 2. (4,0 điểm)

Câu 2. (4 điểm)

Cuộc sống thường có những khó khăn, thử thách; đối mặt hay bỏ cuộc là lựa chọn của mỗi người. Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) bày tỏ ý kiến của anh/chị về những khó khăn, thử thách đối với tuổi trẻ.

• Thí sinh không được sử dụng tài liệu;
• Giám thị không giải thích gì thêm.

----------- HẾT -------------

Phần	Câu	Nội dung	Điểm
I		ĐỌC HIỂU	4,0
	1	Xác định ngôi kể: người kể chuyện ngôi thứ 3.	0,5
	2	Liệt kê một sô từ ngữ, hình ảnh miêu tả không gian làng của Mtao Grự trong văn bản: bến nước làng, bờ rào làng, công làng, bãi quanh làng,...	0,5
	3	Sự khác nhau của biện pháp tu từ so sánh trong hai câu: - Về hình thức: so sánh kép (trùng điệp) và so sánh đơn. - Về hiệu quả nghệ thuật: + Cách so sánh ở câu văn thứ nhất tạo ấn tượng cho người đọc; nhắn mạnh sự đông đảo hùng mạnh, thái độ đồng thuận, yêu mến cuả dân làng với hành động chính nghĩa của Đăm Săn trong trận chiến. + Cách so sánh ở câu văn thứ hai thể hiện thái độ mỉa mai, coi thường sự kém cỏi của Mtao Grự.	1,0
	4	Nhận xét một phâm chất nỗi bật của nhân vật Đăm Săn được thê hiện trong văn bản. - Chỉ ra được một phâm chất nổi bật của nhân vật Đăm Sản (can đảm, dũng mãnh, trung thực,...) - Nhận xét vê phẩm chất nồi bật đã chỉ ra (Gợi ý: ý nghĩa, vai trò của phẩm chất ấy đối với cộng đồng: tác động của phẩm chất đến HS:...)	1,0
	5	Qua văn bản, hãy nêu một ước mơ của cộng đồng người Ê-đê thời xưa mà anh/chị thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay và giải thích lí do. - Nêu được một ước mơ của cộng đồng người Ê đê thời xưa mà HS thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay. (Gợi ý: ước mơ về cuộc sóng hòa bình, ổn định: ước mơ về người thủ lĩnh tài ba và dũng cảm:...). - Lí giải một cách hợp lí và thuyết phục.	1,0
II		VIẾT	6,0
	1	Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) làm rõ đặc điềm của nhân vật thần thoại trong văn bản Thần Mưa.	2,0
		Xác định được yêu cầu. về hình thức, dung lượng của đoạn văn: Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thẻ trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành	0,25
		Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: đặc điểm của nhân vật thân thoại được thể hiện trong văn bản Thần Mưa.	0,25
		c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận: - Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý: Nhân vật là một vị thần có ngoại hình và hành động phi thường, có khả năng biến hóa khôn lường, có thể tạo ra mưa; góp phần thể hiện chủ đề của văn bản:... - Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điềm bố cục của kiểu đoạn văn.	0,5
		d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau: Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận: đặc điêm của nhân vật thần thoại được thê hiện trong văn bản Thần mưa. - Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý. - Lập luận chặt chẽ, thuyê ết phục: lí lẽ xác đáng: bằng chứng tiêu biểu, phù hợp: kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.	0,5
		đ. Diễn đạt: Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.	0,25
		e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.	0,25

---(Để xem tiếp nội dung đáp án của đề thi các em vui lòng Xem Online hoặc đăng nhập vào HỌC247 để tải về máy)---

 

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Đề kiểm tra minh họa năm 2025 môn Ngữ văn 11 Bộ GD&ĐT có đáp án. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng bộ đề thi này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.