Soạn bài Thực hành Tiếng Việt (Bài 2) tóm tắt - Cánh diều Ngữ văn 6

- Từ láy: Là từ giữa các tiếng có quan hệ với nhau về mặt âm. Trong đó, một bộ phận của tiếng hoặc toàn bộ tiếng được lặp lại.

- Từ láy được chia làm 2 loại:

+ Từ láy bộ phận.

+ Từ láy toàn bộ.

- Ẩn dụ (so sánh ngầm) là biện pháp tu từ, theo đó, sự vật, hiện tượng này được gọi bằng tên của sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Câu 1. Tìm từ láy trong những câu thơ dưới đây. Chỉ ra nghĩa và tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung mà tác giả muốn biểu đạt.

a.

Bàn tay mang phép nhiệm mầu

Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi.

(Bình Nguyên)

b.

Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…

Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày.

(Đinh Nam Khương)

Gợi ý:

a. Dãi dầu: Những vất vả, gian khó, sớm khuya làm lụng của người mẹ.

b.

- Nghẹn ngào: nghẹn lời, không nói được vì quá xúc động

- Rưng rưng: cảm xúc nghẹn ngào, xúc động của người con khi nghĩ về mẹ

Câu 2. Tìm ẩn dụ trong những câu thơ dưới đây. Nêu tác dụng của các ẩn dụ đó đối với việc miêu tả sự vật và biểu cảm.

Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng

À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon

À ơi này cái trăng tròn

À ơi này cái trăng còn nằm nôi...

[...]

À ơi này cái Mặt Trời bé con...

(Bình Nguyên)

Gợi ý:

- Ẩn dụ trong câu: "cái trăng vàng", "cái trăng tròn", "cái trăng" => ẩn dụ chỉ em bé

- Tác dụng: thể hiện tình cảm yêu thương, quý trọng, con là điều tốt đẹp quý giá nhất trần đời của mẹ, từ đó thể hiện tình yêu của mẹ dành cho con.

Câu 3. Trong cụm từ và các câu tục ngữ (in đậm) dưới đây, biện pháp ẩn dụ được xây dựng trên cở sở so sánh ngầm giữa những sự vật, sự việc nào?

a.

Ru cho cái khuyết tròn đầy

Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau.

(Bình Nguyên)

b.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. 

(Tục ngữ)

c.

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

(Tục ngữ)

Gợi ý:

a. So sánh em bé bụ bẫm, đáng yêu với “cái khuyết tròn đầy”.

b. Việc hưởng thành quả so sánh “ăn quả”, người tạo ra thành quả so sánh với “kẻ trồng cây”.

c. Những người xấu xa so sánh với “mực”, những người tốt đẹp so sánh với “đèn”.

Câu 4. Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 4 - 5 dòng) về chủ đề tình cảm gia đình, trong đó sử dụng ít nhất một ẩn dụ.

Gợi ý:

Trong gia đình người tôi yêu thương nhất là mẹ. Ngày nào mẹ cũng dậy sớm chuẩn bị cho chị em tôi đi học, rồi mẹ lại tất bật đi làm. Đến chiều về mẹ lại đi chợ mua rau, mua thịt về chuẩn bị bữa tối. Mỗi lần thấy người đầu bếp tài ba đứng trong bếp là tôi lại hạnh phúc vô cùng vì sắp được ăn những món ăn ngon lại đầy ắp tình yêu thương ở đó.

- Ghi chú: Ẩn dụ là câu văn được in đậm.

Trên đây là bài Soạn văn 6 Thực hành Tiếng Việt (Bài 2) tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Thực hành Tiếng Việt (Bài 2).

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----