Soạn bài Giọt sương đêm tóm tắt - Chân trời sáng tạo Ngữ văn 6

- Phần 1: Từ đầu đến "làm nghề buôn" -> Cuộc gặp gỡ của Bọ Dừa và Thằn Lằn.

- Phần 2: Tiếp theo đến "Thằn Lằn gật gù" -> Cuộc nói chuyện của Thằn Lằn và Bác Cóc.

- Phần 3: Còn lại -> Sự tác động của giọt sương đêm đến quyết định của Bọ Dừa.

- Truyện đồng thoại nhân cách hóa các loài vật kết hợp các biện pháp tu từ so sánh, liệt kê, điệp từ.

Câu 1. Em đã từng thấy bọ dừa chưa? Em đã biết gì về tập tính của bọ dừa? Nếu chưa biết gì về bọ dừa, em hãy hỏi người khác hoặc tìm hiểu thông tin từ sách và Internet.

Gợi ý:

- Em đã từng nhìn thấy bọ dừa. Chúng là loài côn trùng thường sống ngoài đồng, cỏ.

- Bọ dừa có tên khoa học là Brontispa longissima, thuộc họ Ánh kim, Bộ cánh cứng, lớp côn trùng, ngành chân đốt, giới động vật.

Câu 2. Đã bao giờ có một sự việc bất ngờ xảy ra khiến em thay đổi quyết định của mình? Chia sẻ với các bạn về trải nghiệm ấy.

Gợi ý:

- Ví dụ: một lần, em đã bỏ nhà đi vì giận mẹ. Tối hôm đó đói bụng, em đã trở về, hiểu lòng cha mẹ và từ đó em đã ngoan hơn.

Câu 1. Theo em, vì sao giọt sương lại làm cho Bọ Dừa quyết định về quê?

Gợi ý:

- Vì khi giọt sương lạnh toát rơi bộp xuống cổ, ông sực nhớ quê nhà.

Câu 2. Lời của cụ giáo Cóc có ý nghĩa gì?

Gợi ý:

- Lời cụ giáo Cóc có ý nghĩa: những điều nhỏ bé đôi khi khiến chúng ta thao thức, trăn trở vì nó gợi về những kỉ niệm và yêu thương.

Câu 1. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Nhân vật trong truyện gồm những ai?

Gợi ý:

- Văn bản kể theo ngôi thứ ba.

- Có những nhân vật: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc.

Câu 2. Đoạn văn sau được kể bằng lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật?

Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng.

Gợi ý:

- Đó là lời của người kể chuyện.

Câu 3. Dưới đây là một số đoạn văn tóm lược các sự việc trong truyện. Em hãy dùng sơ đồ sự việc đã học ở bài 1 (Lắng nghe lịch sử nước mình) để sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện.

a. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lý lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.

b. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.

c. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bọ Dừa mất ngủ.

d. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.

e. Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.

Trong những sự việc nêu trên, theo em sự việc là quan trọng nhất? Vì sao?

Gợi ý:

- Sắp xếp các sự việc: e - b - d - a - c

- Theo em sự việc a là quan trọng nhất. Vì sự việc này có ý nghĩa sâu sắc, sau một đêm mất ngủ, Bọ Dừa nhận ra chính mình, quay trở về quê hương sau bao năm xa cách, quên lãng. 

Câu 4. Trong đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả các loại bọ cánh cứng?

Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầy còm mảnh mai, Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.

Điều này thể hiện đặc điểm nổi bật gì của truyện đồng thoại?

Gợi ý:

Các biện pháp nghệ thuật được miêu tả trong đoạn văn trên:

- Điệp từ 

- So sánh 

- Liệt kê

- Nhân hóa

- Sử dụng các từ láy đa dạng

=> Qua đoạn văn cũng thể hiện đặc trưng của truyện đồng thoại là thể hiện đặc điểm sinh hoạt của thể loại đặc tính sinh hoạt của các loài vật.

Câu 5. Lí do đã khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu?

Gợi ý:

- Lí do khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ: trong đêm thanh vắng, ông lắng nghe rõ được những âm thanh quen thuộc khiến ông sực nhớ quê nhà.

Câu 6. Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là gì? Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì?

Gợi ý:

- Bọ Dừa đã ngủ ngoài trời trong đêm ấy và có cơ hội được gần gũi với thiên nhiên hơn.

- Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp: đôi khi vì cuộc sống bận rộn khiến chúng ta quên đi những điều thân thuộc. Vì vậy hãy biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.

Câu 7. Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả. Nếu là em, em sẽ kết thúc câu chuyện này như thế nào?

Gợi ý:

- Truyện có kết thúc mở, cách kết thúc đó của tác giả để mỗi người đọc sẽ tự cảm nhận về lời nói của cụ giáo.

- Nếu là em, em có thể tạo nên một cái kết cụ thể: Bọ Dừa về quê sum vầy cùng gia đình và nhận ra quê hương, gia đình là điều đáng quý nhất trong trái tim mỗi người.

Trên đây là bài Soạn văn 6 Giọt sương đêm tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Giọt sương đêm.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----