Qua bài giảng Kể chuyện: Cây cỏ nước Nam, giúp các em kể lại toàn bộ câu chuyện Cây cỏ nước Nam dựa theo gợi ý trong SGK và GV. Đồng thời, biết trao đổi về ý nghĩa của câu chuyện đã kể.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hướng dẫn kể chuyện
-
Yêu cầu của bài tập làm văn kể chuyện
- Trình bày chuyện kể bằng lời văn của các em theo dàn bài cơ bản văn kể chuyện.
- Mở bài: Mở đầu câu chuyện
- Thân bài: Diễn biến câu chuyện
- Kết luận: Kết thúc câu chuyện.
- Các em kể chuyện bằng lời văn của mình thể hiện nhận thức, cảm xúc của các em về câu chuyện chứ không sao chép nguyên văn truyện kể.
- Cần viết câu ngắn gọn, mạch lạc, chấm câu đúng và viết đúng chính tả.
- Bám sát yêu cầu đề bài, tránh lan man, lạc đề.
- Trình bày chuyện kể bằng lời văn của các em theo dàn bài cơ bản văn kể chuyện.
1.2. Thực hành kể chuyện
Câu 1. Dựa vào lời kể của cô giáo (thầy giáo) và các tranh vẽ dưới đây, kể lại từng đoạn câu chuyện:
Gợi ý:
- Có thể kể lại các đoạn như sau:
- Tranh 1: Tuệ Tĩnh giảng giải cho các học trò về cây cỏ nước Nam.
- Tranh 2: Quân dân nhà Trần tập luyện chuẩn bị chống quân Nguyên.
- Tranh 3: Nhà Nguyên cấm bán thuốc men cho nước ta.
- Tranh 4: Quân dân nhà Trần chuẩn bị thuốc men cho cuộc chiến đấu.
- Tranh 5: Cây cỏ nước Nam góp phần làm cho binh sĩ thêm khỏe mạnh.
- Tranh 6: Tuệ Tĩnh và học trò phát triển cây thuốc Nam.
Câu 2. Kể lại toàn bộ câu chuyện
Gợi ý:
Nguyễn Bá Tĩnh, tức Tuệ Tĩnh, là một danh y đời Trần. Một lần, ông dẫn các học trò đi ngược vùng Phả Lại để lên núi Nam Tào, Bắc Đẩu, hai ngọn núi cao uy nghi, đối mặt với vùng sông nước hiểm trở. Dọc hai bên đường lên núi là những bụi sâm nam lá xòe như những bàn tay, những bụi cây đinh lăng lá xanh mướt, những bụi cam thảo leo vướng vít cả mặt đường.
Dừng chân bên sườn núi, ông trầm ngâm nói với học trò:
- Ta đưa các con đến đây để nói cho các con biết rõ điều mà ta suy nghĩ nung nấu từ mấy chục năm nay.
Vài học trò xì xào:
- Chắc hẳn là điều gì cao siêu lắm nên thầy mới phải nung nấu lâu đến thế. Nguyễn Bá Tĩnh lắc đầu:
- Điều ta sắp nói với các con không cao như núi Thái Sơn, cũng chẳng xa như biển Bắc Hải mà ở gần trong tầm tay, ở ngay dưới chân các con đó.
Tất cả học trò đều im lặng, duy có người trưởng tràng kính cẩn hỏi:
- Thưa thầy, điều thầy định nói với chúng con có phải là cây cỏ ở dưới chân...
- Phải, ta muốn nói về ngọn cây và sợi cỏ mà hằng ngày các con vẫn giẫm lên... Chúng chính là một đội quân hùng mạnh góp vào với các đạo hùng binh của các bậc thánh nhân như Hưng Đạo Vương đánh tan giặc Nguyên xâm lược.
Rồi ông từ tốn kể:
- Ngày ấy, giặc Nguyên nhòm ngó nước ta. Vua quan nhà Trần lo việc phòng giữ bờ cõi rất cẩn trọng. Bên cạnh việc luyện tập dân binh, triều đình còn cắt cử người đôn đốc rèn vũ khí, chuẩn bị voi ngựa, lương thực, thuốc men... Song, từ lâu nhà Nguyên đã cấm chở thuốc men, vật dụng xuống bán cho người Nam. Khi giáp trận tất có người bị thương và đau ốm, biết lấy gì cứu chữa? Không chậm trễ, các thái y đã tỏa đi khắp mọi miền quê học cách chữa bệnh của dân gian bằng cây cỏ bình thường. Từ đó, vườn thuốc được lập ở khắp nơi. Núi Nam Tào và Bắc Đẩu chính là hai ngọn dược sơn của các vua Trần xưa. Cây cỏ nước Nam đã góp phần làm cho những đạo binh thêm hùng hậu, bền bỉ, khỏe mạnh, can trường trong cuộc chiến đấu chống kẻ thù mạnh hơn mình hàng chục lần, đông hơn mình hàng trăm lần.
Kể đến đây, Tuệ Tĩnh chậm rãi nói thêm:
- Ta càng nghĩ càng thêm quý từng ngọn cây, từng sợi cỏ của non sông, gấm vóc tổ tiên để lại. Ta định nối gót người xưa để từ nay về sau dân ta có thuốc Nam chữa cho người Nam. Ta nói để các con biết ý nguyện của ta.
Theo con đường của danh y Tuệ Tĩnh, cho đến bây giờ, hàng trăm vị thuốc đã được lấy từ cây cỏ nước Nam, hàng nghìn phương thuốc đã được tổng hợp từ phương thuốc dân gian để trị bệnh cứu người.
TẠ PHONG CHÂU-NGUYỄN QUANG VINH-NGHIÊM ĐA VĂN
Câu 3. Trao đổi với các bạn trong lớp về ý nghĩa của câu chuyện
Gợi ý:
- Ý nghĩa của câu chuyện Cây cỏ nước Nam: Khuyên người ta yêu quý thiên nhiên, hiểu giá trị và biết trân trọng từng ngọn cỏ, lá cây.
- Thông qua bài giảng Kể chuyện: Cây cỏ nước Nam, các em cần:
- Kể được toàn bộ câu chuyện dựa vào tranh và lời kể của GV.
- Biết trao đổi về ý nghĩa của câu chuyện đã kể.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng
Tập đọc: Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.