Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Tính từ, giúp các em hiểu được tính từ là những từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái,.... Đồng thời, biết cách tìm hoặc đặt câu với tính từ.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nhận xét
Câu 1. Đọc truyện sau:
Cậu học sinh ở Ác-boa
Ác-boa là một thị trấn nhỏ, không có những lâu đài đồ sộ, nguy nga chỉ thấy những ngôi nhà nhỏ bé, cổ kính và những vườn nho con con. Dòng sông Quy-dăng-xơ hiền hòa lượn quanh thành phố với những chiếc cầu trắng phau.
Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn... Thầy cứ lắc đầu chê Lu-i còn bé quá.
Thế mà chỉ ít lâu sau, Lu-i đã khiến thầy rất hài lòng. Cậu là học sinh chăm chỉ và giỏi nhất lớp.
Theo ĐỨC HOÀI
- Lu-i: Lu-i Pa-xtơ (1822 - 1895), nhà bác học nổi tiếng người Pháp.
- Đồ sộ: hết sức to lớn.
- Nguy nga: (công trình kiến trúc) to lớn, đẹp đẽ.
Câu 2. Tìm các từ trong truyện trên miêu tả.
a) Tính tình, tư chất của cậu bé Lu-i
b) Màu sắc của sự vật:
- Những chiếc cầu
- Mái tóc của thầy Rơ-nê
c) Hình dáng, kích thước và các đặc điểm khác của sự vật:
- Thị trấn
- Vườn nho
- Những ngôi nhà
- Dòng sông
- Da của thầy Rơ-nê
Gợi ý:
Các từ trong truyện trên miêu tả:
a. Tính tình, tư chất của cậu bé Lu-i: chăm chỉ, giỏi.
b. Màu sắc của sự vật:
- Những chiếc cầu: trắng phau
- Mái tóc của thầy Rơ-nê: xám
c. Hình dáng, kích thước và các đặc điểm khác của sự vật: nhỏ con con, nhỏ bé, cổ kính hiền hòa nhăn nheo.
Câu 3: Trong cụm từ đi lại vẫn nhanh nhẹn, từ nhanh nhẹn bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
- Trong cụm từ đi lại vẫn nhanh nhẹn từ "nhanh nhẹn" bổ sung ý nghĩa cho từ "đi lại".
1.2. Ghi nhớ
- Tính từ là những từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái,...
1.3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1 (trang 110 sgk Tiếng Việt 4): Tìm tính từ trong các đoạn văn sau:
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ra mắt đồng bào. Đó là một cụ già gầy gò, trán cao, mắt sáng, râu thưa. Cụ đội chiếc mũ đã cũ, mặc áo ka ki cao cổ, đi dép cao su trắng, ông cụ có dáng đi nhanh nhẹn. Lời nói của Cụ điềm đạm, đầm ấm, khúc chiết, rõ ràng.
Theo VÕ NGUYÊN GIÁP
b) Sáng sớm, trời quang hẳn ra. Đêm qua, một bàn tay nào đã giội rửa vòm trời sạch bóng. Màu mây xám đã nhường chỗ cho một màu trắng phớt xanh như màu men sứ. Đằng đông, phía trên dải đê chạy dài rạch ngang tầm mắt, ngăn không cho thấy biển khơi, ai đã ném lên bốn năm mảng mây hồng to tướng, lại điểm xuyết thêm ít nét mây mỡ gà vút dài thanh mảnh.
BÙI HIỂN
Gợi ý:
Các tính từ có trong các đoạn văn:
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị Chủ tịch của Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ra mắt đồng bào. Đó là một cụ già gầy gò, trán cao, mắt sáng, râu thưa. Cụ đội chiếc mũ đã cũ, mặc áo ka ki cao cổ, đi dép cao su trắng, ông cụ có dáng đi nhanh nhẹn. Lời nói của Cụ điềm đạm, đầm ấm, khúc chiết, rõ ràng.
Theo VÕ NGUYÊN GIÁP
b) Sáng sớm, trời quang hẳn ra. Đêm qua, một bàn tay nào đã giội rửa vòm trời sạch bóng. Màu mây xám đã nhường chỗ cho một màu trắng phớt xanh như màu men sứ. Đằng đông, phía trên dải đê chạy dài rạch ngang tầm mắt, ngăn không cho thấy biển khơi, ai đã ném lên bốn năm mảng mây hồng to tướng, lại điểm xuyết thêm ít nét mây mỡ gà vút dài thanh mảnh.
BÙI HIỂN
Câu 2 (trang 110 sgk Tiếng Việt 4): Hãy viết một câu có dùng tính từ:
a) Nói về một người bạn hoặc người thân của em.
b) Nói về một sự vật quen thuộc với em (cây cối, con vật, nhà cửa, đồ vật, sông núi,...).
Gợi ý:
a) An là một người có khả năng bơi rất giỏi.
b) Nhà của ở Thành phố Hồ Chí Minh thật cao và đẹp.
- Thông qua bài học Luyện từ và câu:Tính từ, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Tính từ là những từ miêu tả đặc điểm hoặc tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái,...
- Nhận biết được tính từ trong các câu văn miêu tả.
- Biết đặt câu với danh từ.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tập làm văn: Mở bài trong bài văn kể chuyện để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
