Thực hành Tiếng Việt (Trang 81) - Ngữ văn 6 Tập 2 Kết nối tri thức

- Văn bản: Là một đơn vị giao tiếp, có tính hoàn chỉnh về nội dung và hình thức, tồn tại ở dạng viết hoặc dạng nói. Văn bản được dùng để trao đổi thông tin, trình bày suy nghĩ, cảm xúc.

- Loại văn bản:

+ Các yếu tố và cách triển khai của văn bản thông tin:

• Một văn bản thông tin thường có các yếu tố như: Nhan đề (một số văn bản có sa-pô dưới nhan đề), đề mục (tên gọi của các phần), đoạn văn, tranh ảnh,...
• Mỗi văn bản thông tin thường có một cách triển khai riêng. Bên cạnh cách triển khai theo trật tự thời gian, văn bản thông tin có thể được triển khai theo quan hệ nhân quả, nguyên nhân được nêu trước, tiếp sau đó là kết quả, tất cả tạo thành một chuỗi liên tục.

+ Văn bản đa phương tiện: Là loại văn bản có sử dụng phối hợp phương tiện ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ như kí hiệu, sơ đồ, biểu đồ, hình ảnh,...

- Đoạn văn trong văn bản: Đoạn văn là bộ phận quan trọng của văn bản, có sự hoàn chỉnh tương đối về ý nghĩa và hình thức, gồm nhiều câu (có khi chỉ một câu) được tổ chức xoay quanh một ý nhỏ. Đoạn văn bắt đầu bằng chữ viết hoa lùi đầu dòng và kết thúc bằng một dấu chấm câu.

Bài tập 1: Tìm câu chủ đề trong đoạn văn sau:

Hải âu báo trước cho những người đi biển những cơn bão. Lúc trời sắp nổi bão, chúng càng bay nhiều, vờn sát ngọn sóng hơn và về tổ muộn hơn. Tiếng hải âu kêu tha thiết giục giã. Chúng còn kiếm mồi sẵn cho lũ con trong nhiều ngày chờ khi biển lặng. Ai đã từng lênh đênh trên biển cả dài ngày, mỗi lần thấy cánh hải âu, lòng lại không cháy bùng lên hi vọng? Đàn hải âu bay lượn quanh cột buồm, quanh con tàu, báo hiệu đất liền, báo bến cảng, báo hiệu sự bình yên. Có thể xem, hải âu là người bạn hiền thân thiết của người đi biển.

(Hoài Thanh)

a. Hướng dẫn giải:

- Xem lại lý thuyết về nhận biết chức năng đoạn văn trong văn bản để giải bài tập này.

b. Lời giải chi tiết:

- Câu chủ đề trong đoạn văn trên là: "Có thể xem, hải âu là người bạn hiền thân thiết của người đi biển".

Bài tập 2: Nhắc lại những thông tin, thông điệp mà em tiếp nhận được từ văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống.

a. Hướng dẫn giải:

- Đọc kĩ lại văn bản Trái đất - cái nôi của sự sống để giải bài tập này.

b. Lời giải chi tiết:

- Thông tin từ văn bản:

+ Trái đất hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời có sự sống. 

+ Nước là tài nguyên bao phủ 2/3 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất được duy trì, phát triển phong phú.

+ Trái đất là nơi cư trụ của muôn loài động vật từ bậc thấp đến bậc cao.

+ Con người trên Trái đất khai thác tài nguyên thiên nhiên một các bừa bãi.

+ Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương nghiêm trọng.

- Thông điệp từ văn bản: Con người cần có những suy nghĩ nghiêm túc và hành động tích cực để bảo vệ hành tinh xanh. Đó là vấn đề cấp thiết và cấp bách. 

- Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Nhận biết được đặc điểm và loại văn bản.

+ Phân tích được chức năng đoạn văn trong văn bản cụ thể.

Bài học Thực hành Tiếng Việt (Trang 81) nhằm giúp các em biết cách nhận diện được đặc điểm và loại văn bản thường gặp. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:

• Soạn bài Thực hành Tiếng Việt (Trang 81)
• Soạn bài Thực hành Tiếng Việt (Trang 81) tóm tắt

Khi có vấn đề khó hiểu trong bài học này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.