Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 4: Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX

- Ở In-đô-nê-xi-a, thực dân Bồ Đào Nha xâm nhập ngay từ thế kỉ XVI. Đến giữa thế kỉ XIX, Hà Lan đã hoàn thành xâm lược.

- Ở Ma Lai, Miến Điện, từ sau thế kỉ XVI, Anh, Pháp, Hà Lan tranh chấp. Cuối thế kỉ XIX là thực dân Anh.

Hình 1. Hải quân Anh - tiến vào Y-an-gun (Miến Điện) (tranh vẽ)

- Ở Phi-líp pin, giữa thế kỉ XVI, Tây Ban Nha đánh chiếm; Năm 1898, Mỹ xâm lược và biển nước này thành thuộc địa.

- Ở ba nước Đông Dương, từ thế kỉ XVI, nhiều nước thực dân tranh giành ảnh hưởng. Cuối thế kỉ XIX, Pháp độc chiếm ba nước Đông Dương.

- Ở Xiêm, do chính sách ngoại giao mềm dẻo của vua Ra-ma V nên giữ được nên độc lập tương đối.

Dưới sự thống trị của thực dân phương Tây, các nước trong khu vực Đông Nam Á có những chuyển biến lớn lao:

- Chính trị:

+ Chính quyền và tầng lớp trên ở các nước đã đầu hàng, phụ thuộc hoặc làm tay sai cho thực dân.

+ Bộ máy ở trung ương và cấp tỉnh đều do các quan chức thực dẫn điều hành.

- Kinh tế:

+ Thực dân phương Tây đẩy mạnh vơ vét, bóc lột người dân bản xứ, không chú trọng mở mang công nghiệp nặng, chủ yếu xây dựng những ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng.

+ Mở rộng hệ thống đường giao thông như: đường sắt, đường bộ, bến cảng để phục vụ cho công cuộc khai thác kinh tế hoặc đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân.

+ Cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền, ép chính quyền bản xứ nhượng quyền khai khẩn đất hoang.

- Văn hoá:

+ Du nhập của văn hoá phương Tây, gây ra sự xung đột văn hoá, tôn giáo ở nhiều nước (như ở Phi-líp-pin, In-đô-nê-xi-a).

+ Thực hiện chính sách nô dịch nhằm đồng hóa và ngu dân để dễ bề cai trị.

- Xã hội: có sự phân hóa sâu sắc.

Hình 2. Nông dân Việt Nam dưới thời Pháp thuộc

- Ở In đô-nê-xia: sau khi bị thực dân Hà Lan đô hộ, đã nổ ra các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu như: khởi nghĩa Tơ-ru-nô Giê-giỗ (1675), khởi nghĩa Su ra pa tít (1683 – 1719), khởi nghĩa Đi-pô-nê-gô-rô (1825 – 1830),.. nhưng đều thất bại.

- Ở Phi líp pin: sau khi bị thực dân Tây Ban Nha xâm nhập đã vấp phải sự chống trả quyết liệt của nhân dân đảo Mác tan (1521); khởi nghĩa Nô-va-lét (1823), khởi nghĩa Khơ-rút-xơ (1844),...

Hình 3. Tượng đài La-pu-la-pu (Phi-lip-pin)

- Ở Miến Điện: quân Anh vấp phải sự kháng cự của quân đội do tướng Ban-đu la chỉ huy.

Bài 1: Trình bày những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào các nước Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XVI đến giữa thế kỉ XIX?

Hướng dẫn giải

- Do Đông Nam Á có vị trí địa lí quan trọng, lại giàu tài nguyên khoáng sản nên sớm trở thành mục tiêu xâm lược của các nước tư bản phương Tây.

- Ở In-đô-nê-xi-a: Thế kỉ XVI, Bồ Đào Nha chiếm một số đảo ở phía đông. Sau đó, thực dân Hà Lan, Tây Ban Nha, Anh cũng xâm nhập vào In-đô-nê-xi-a. Giữa thế kỉ XIX, Hà Lan hoàn thành việc xâm chiếm nước này.

- Ở Mã Lai và Miến Điện: Từ nửa sau thế kỉ XVI, thực dân Anh, Hà Lan, Pháp tranh chấp ảnh hưởng tại Mã Lai và Miến Điện

- Ở Đông Dương: Từ thế kỉ XVI, các nước thực dân Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Anh, Pháp tìm mọi cách tranh giành phạm vi ảnh hưởng tại ba nước Đông Dương. Cuối thế kỉ XIX, thực dân Pháp hoàn thành việc xâm chiếm các nước Đông Dương.

- Ở Xiêm (Thái Lan): Thế kỉ XVI, thương nhân châu Âu đã xâm nhập vào Xiêm. Giữa thế kỉ XIX, sau khi hoàn thành xâm chiếm một phần Mã Lai và Miến Điện, thực dân Anh bắt đầu xâm nhập vào Xiêm. Nhờ canh tân đất nước và chính sách ngoại giao khôn khéo, nên đến cuối thế kỉ XIX, Xiêm là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á giữ được độc lập mặc dù chịu nhiều lệ thuộc về chính trị và kinh tế vào Anh và Pháp.

Bài 2: Nêu những hiểu biết của em về chính sách đô hộ của thực dân phương Tây đối với các nước Đông Nam Á?

Hướng dẫn giải

- Trong quá trình cai trị các nước Đông Nam Á, thực dân phương Tây đã tiến hành những chính sách cai trị thâm độc và toàn diện ở tất cả các lĩnh vực, từ: chính trị đến kinh tế, văn hóa, xã hội,…

- Sự thống trị của thực dân phương Tây đã dẫn đến những chuyển biến lớn ở các nước trong khu vực Đông Nam Á; đồng thời khiến mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân thuộc địa với chính quyền thực dân ngày càng sâu sắc. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ của hàng loạt các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở các nước Đông Nam Á.

Học xong bài này các em cần biết:

- Trình bày được những nét chính về quá trình xâm nhập của thực dân phương Tây vào . các nước Đông Nam Á.

- Nêu được những nét nổi bật về tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội ở các. nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây.

- Mô tả được những nét cơ bản của cuộc đấu tranh ở các nước Đông Nam Á chống ách đô hộ của thực dân phương Tây.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 4 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Xung đột Trịnh - Nguyễn đã lấy sông nào sau đây làm ranh giới gữa hai đàng?

  • A. Sông Hồng
  • B. Sông Mã
  • C. Sông Gianh
  • D. Sông Hậu

• Câu 2:

  Đằng ngoài do ai cai quản?

  • A. Con cháu họ Trịnh thay nhau cai quản
  • B. Con cháu họ Nguyễn thay nhau cai quản
  • C. Con cháu họ Mạc thay nhau cai quản
  • D. Con cháu họ Lê thay nhau cai quản

• Câu 3:

  Lũy Thầy được xây dựng vào năm nào sau đây?

  • A. Năm 1627
  • B. Năm 1613
  • C. Năm 1558
  • D. Năm 1631

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 4 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 19 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi trang 20 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi 1 mục 2 trang 22 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi 2 mục 2 trang 22 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi mục 3 trang 22 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 22 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 22 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!