Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Bài 28: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên

a. Tác động của thiên nhiên đến đời sống con người.

- Trong đời sống hằng ngày, thiên nhiên cung cấp những điều kiện hết sức cần thiết (không khí, ánh sáng, nhiệt lượng, nước,...) để con người có thể tồn tại.
 
- Các điều kiện tự nhiên như địa hình (cao hay thấp, gồ ghề hay bằng phẳng, ...), khí hậu (nóng hay lạnh, mưa nhiều hay mưa ít,...), đất trồng (màu mỡ hay bạc màu...), nguồn nước (phong phú hay khô cạn,...) đều có ảnh hưởng tới sự phân bố dân cứ, lối sống và cả sinh hoạt hằng ngày của con người.

b. Tác động của thiên nhiên tới sản xuất

- Các hoạt động sản xuất của con người đều chịu tác động của thiên nhiên. Điều kiện tự nhiên có thể tạo thuận lợi hay khó khăn cho hoạt động sản xuất. Với sự biến đổi khí hậu, thiên nhiên ngày càng gây nhiều trở ngại cho sản xuất của con người.

- Đối với sản xuất nông nghiệp.

Nông nghiệp là ngành sản xuất chịu tác động rõ rệt nhất của hoàn cảnh tự nhiên vì cây trồng và vật nuôi (đối tượng của sản xuất nông nghiệp) chỉ có thể tồn tại và phát triển bình thường khi có nhiệt độ, nước, ánh sáng, không khí,... phù hợp.

- Đối với sản xuất công nghiệp.

Tài nguyên thiên nhiên (đặc biệt là khoáng sản) là nguồn cung cấp nhiên liệu, năng lượng, nguyên liệu để các ngành công nghiệp hoạt động.

- Đối với giao thông vận tải và du lịch.

Địa hình đồng bằng thuận lợi để phát triển giao thông đường bộ hơn địa hình đồi núi. Nơi nhiều sông, hồ thuận lợi cho phát triển giao thông đường thủy. Nơi có khí hậu ôn hòa, nhiều phong cảnh đẹp thuận lợi cho ngành du lịch.

- Con người ngày càng khai thác nhiều tài nguyên thiên nhiên để phục vụ cho nhu cầu ngày càng lớn của mình, trong khi tài nguyên thiên nhiên trên Trái Đất có hạn. Điều đó dẫn tới hậu quả là nhiều loại tài nguyên bị suy thoái (tài nguyên đất, tài nguyên sinh vật,... ) hoặc có khả năng cạn kiệt (tài nguyên khoáng sản).

- Đồng thời, trong quá trình khai thác và sử dụng tài nguyên, con người đã đưa vào thiên nhiên nhiều loại rác thải ở các dạng khác nhau như: Bụi, khí, lỏng, rắn,...

- Khi bay vào khí quyển, chúng gây ô nhiễm môi trường không khí, khí trôi nổi hoặc hòa vào nước, gây ô nhiễm môi trường sông hồ, biển và đại dương, khi thấm xuống đất gây ô nhiễm môi trường đất và nước ngầm,...

- Con người ngày càng nhận thức được trách nhiệm của mình với thiên nhiên và đã có những hành động tích cực để bảo vệ môi trường bằng cách trồng rừng, phủ xanh đồi núi, cải tạo đất và biến những vùng khô cằn, bạc màu thành đồng ruộng phì nhiêu...

1. Đọc thông tin trong mục a và quan sát hình 1, 2; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người.

2. Dựa vào thông tin trong mục b và các hình 3, 4, 5; em hãy nêu ví dụ về tác động của thiên nhiên tới sản xuất (nông nghiệp, công nghiệp hoặc du lịch).

Hướng dẫn giải:

- Quan sát hình 1, 2 kết hợp nghiên cứu nội dung thồng tin mục a kiến thức SGK mục 2 trả lời câu hỏi.

- Quan sát hình 3, 4, 5 kết hợp nghiên cứu nội dung thồng tin mục b kiến thức SGK mục 2 trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1. Ví dụ tác động của thiên nhiên đối với đời sống con người

- Trong cuộc sống hằng ngày thiên nhiên cung cấp cho chúng ta không khí, ánh sáng, nhiệt độ, nước,... để con người có thể tồn tại.

- Thiên nhiên cung cấp cho chúng ta nguồn lương thực tự nhiên (hoa, quả, trà, rau xanh, thịt,…).

- Các điều kiện tự nhiên như địa hình (cao hay thấp, gồ ghề hay bằng phẳng...), khí hậu (nóng hay lạnh, mưa nhiều hay mưa ít,...), đất trồng, nguồn nước,… đều có ảnh hưởng tới sự phân bố dân cư, đời sống và sinh hoạt hằng ngày của con người.

2. Ví dụ về tác động của thiên nhiên tới sản xuất (nông nghiệp, công nghiệp hoặc du lịch)

* Đối với sản xuất nông nghiệp

- Nông nghiệp là ngành sản xuất chịu tác động rõ rệt nhất của tự nhiên vì cây trồng và vật nuôi là đối tượng của sản xuất nông nghiệp.

- Cây trồng, vật nuôi chỉ có thể tồn tại và phát triển bình thường khi có nhiệt độ, nước, ánh sáng, không khí,... thích hợp.

* Đối với sản xuất công nghiệp

- Các loại tài nguyên thiên nhiên (đặc biệt là khoáng sản) là nguồn cung cấp nhiên liệu, năng lượng, nguyên liệu để các ngành công nghiệp hoạt động.

- Các loại tài nguyên khác như thủy, hải sản, động vật sống,… cung cấp nguồn nguyên liệu cho công nghiệp khai thác và chế biến.

* Đối với du lịch

- Cảnh quan địa hình, khí hậu thuận lợi hay hạn chế du lịch phát triển.

- Sông, hồ tạo ra cảnh quan đẹp, phát triển du lịch trải nghiệm, sinh thái và nghỉ dưỡng,…

1. Theo em, những tác động nào của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái.

2. Dựa vào hình 6, 7 và hiểu biết của em, hãy kể tên một số loại rác thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp do con người đưa vào môi trường thiên nhiên.

Hướng dẫn giải:

- Nghiên cứu nội dung mục 2 kết hợp kiến thức bản thân và liên hệ thực tế rút ra câu trả lời.

- Quan sát hình 6, 7 kết hợp kiến thức bản thân trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1. Những tác động của con người khiến tài nguyên thiên nhiên bị suy thoái

- Khai thác quá mức các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

- Nạn chạt phá rừng, đốt rừng làm nương rẫy và săn bắt động vật hoang dã.

- Sử dụng các chất hóa học, phân bón quá mức gây suy thoái đất.

- Các hoạt động công nghiệp xả thải các chất bẩn, khí Cacbonic làm ô nhiễm môi trường,…

2. Một số loại rác thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp của con người

- Một số loại rác thải sinh hoạt: tro xỉ, tro than, các loại rau, củ quả đã bị hư, thối; các loại bã chè, bã cafe; các loại vỏ ốc, vỏ trứng; các loại vỏ lon nước ngọt/lon bia/vỏ hộp trà;…

- Một số loại rác thải công nghiệp: hóa chất, chất thải công nghiệp; đồ da, đồ cao su, gạch, đồ sành, bình thủy tinh vỡ; chất thải ngành than, dầu khí;...

- Một số loại rác thải nông nghiệp: phân bón, hóa chất dư thừa; phân của động vật, chất thải của nông nghiệp, rơm rạ, cỏ, bao bì, vỏ chai nhựa,…

Sau bài học này, các em có thể đạt được những yêu cầu sau:

+ Nêu được các tác động cảu thiên nhiên lên hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người.

+ Trình bày được những tác động chủ yếu của con ngưới tới thiên nhiên Trái Đất.

+ Yêu thiên nhiên, thấy được trách nhiệm với thiên nhiên.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 7 Bài 28 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Vai trò của môi trường đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của một nước:

  • A. Môi trường đóng vai trò quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một nước.
  • B. Môi trường có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một nước.
  • C. Môi trường không có ảnh hưởng gì đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một nước.
  • D. Môi trường không đóng vai trò gì đến sự phát triển kinh tế - xã hội của một nước.

• Câu 2:

  Các đồn điền cao su, cà phê của nước ta phố biến ở dạng địa hình nào sau đây?

  • A. Vùng núi cao.
  • B. Cao nguyên.
  • C. Vùng đồi trung du.
  • D. Vùng đồng bằng.

• Câu 3:

  Trong các hình thức canh tác dưới đây, hình thức nào cho năng suất thấp nhất, ảnh hưởng xấu tới môi trường:

  • A. Làm đồn điền.
  • B. Làm ruộng thâm canh lúa nước.
  • C. Làm nương rẫy.
  • D. Trồng cây công nghiệp lâu năm.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 7 Bài 28 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 186 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức

Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 186 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức

Giải bài 3 phần Luyện tập và vận dụng trang 186 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức

Giải bài 4 phần Luyện tập và vận dụng trang 186 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức

Giải bài 1 trang 65 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 2 trang 65 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 3 trang 65 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 4 trang 66 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 5 trang 66 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 6 trang 66 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Giải bài 7 trang 66 Sách bài tập Địa lí 6 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!