Trong công nghiệp, người ta sản xuất nhôm (aluminium) từ aluminium oxide (Al2O3). Làm thế nào tính được khối lượng nguyên liệu cần dùng để sản xuất nhôm hoặc tính khối lượng nhôm tạo ra nếu biết khối lượng nguyên liệu đã dùng? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 5: Tính theo phương trình hóa học trong chương trình Cánh diều. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Xác định khối lượng, số mol của chất phản ứng và sản phẩm phản ứng hoá học
Để tính khối lượng và số mol của chất phản ứng và chất sản phẩm trong một phản ứng hoá học, ta thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Viết phương trình hoá học của phản ứng.
Bước 2: Tính số mol chất đã biết dựa vào khối lượng hoặc thể tích.
Bước 3: Dựa vào phương trình hoá học và số mol chất đã biết để tìm số mol chất tham gia phản ứng hoặc sản phẩm.
Bước 4: Tính khối lượng hoặc thể tích của chất cần tìm.
1.2. Hiệu suất phản ứng
1.2.1. Chất phản ứng hết, chất phản ứng dư
- Chất phản ứng hết là chất không còn sau khi phản ứng kết thúc.
- Chất phản ứng dư là chất còn lại sau khi kết thúc phản ứng.
- Lượng chất sản phẩm tạo thành được tính theo chất phản ứng hết.
1.2.2. Hiệu suất phản ứng
Hiệu suất phản ứng (kí hiệu là H) là tỉ số giữa lượng sản phẩm thu được theo thực tế và lượng sản phẩm thu được theo lý thuyết.
Thông thường, hiệu suất phản ứng biểu thị theo phần trăm và được tính theo biểu thức:
Trong đó:
mtt là khối lượng chất (g) thu được theo thực tế.
mlt là khối lượng chất (g) thu được theo lí thuyết (tính theo phương trình).
H là hiệu suất phản ứng (%).
Hiệu suất phản ứng thường nhỏ hơn 100%. Nếu hiệu suất phản ứng là 100% tức là phản ứng hoá học xảy ra hoàn toàn.
- Các bước tính khối lượng và số mol của chất tham gia, chất sản phẩm trong phản ứng hoá học. + Bước 1: Viết phương trình hoá học của phản ứng. + Bước 2: Tính số mol chất đã biết dựa vào khối lượng hoặc thể tích. + Bước 3: Dựa vào phương trình hoá học để tìm số mol chất tham gia hoặc chất sản phẩm. + Bước 4: Tính khối lượng hoặc thể tích của chất cần tìm. - Hiệu suất phản ứng là tỉ số giữa lượng sản phẩm thu được theo thực tế và lượng sản phẩm thu được theo lí thuyết. |
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Cho thanh magie cháy trong không khí thu được hợp chất magie oxit. Biết mMg = 7,2 g. Tính khối lượng hợp chất
Hướng dẫn giải
nMg = 7,2/24 = 0,3 mol
2Mg + O2 → 2MgO
0,3 → 0,3 mol
mMgO = 0,3.40 = 4,8 g
Ví dụ 2: Trộn 10,8 gam bột nhôm với bột lưu huỳnh dư. Cho hỗn hợp vào ống nghiệm và đun nóng để phản ứng xảy ra thu được 25,5 gam Al2S3. Tính hiệu suất phản ứng ?
Hướng dẫn giải
nAl = 10,8/27 = 0,4 mol
Phương trình hóa học:
2Al + 3S \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) Al2S3
2 → 1 mol
0,4 → 0,2 (mol)
mAl2S3 lt = 0,2.150 = 30 g
Hiệu suất phản ứng là: H = 25,5/30.100% = 85%
Luyện tập Bài 5 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Tính được lượng chất trong phương trình hoá học theo số mol, khối lượng hoặc thể tích ở điều kiện 1 bar và 25 °C.
- Nêu được khái niệm hiệu suất của phản ứng và tính được hiệu suất của một phản ứng dựa vào lượng sản phẩm thu được theo lí thuyết và lượng sản phẩm thu được theo thực tế.
3.1. Trắc nghiệm Bài 5 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Cánh diều Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 5 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Cánh diều Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 32 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 1 trang 33 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 1 trang 33 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 2 trang 34 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Hỏi đáp Bài 5 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!