Đặt một chiếc thìa vào cốc nước nóng. Một lúc sau chạm tay vào thìa, ta cảm thấy nóng. Vì sao nhiệt độ của thìa tăng lên? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 24: Năng lượng nhiệt trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khái niệm về năng lượng nhiệt
- Năng lượng nhiệt là năng lượng gắn với chuyển động của các phân tử tạo nên vật. Nhiệt lượng là phần năng lượng nhiệt mà vật nhận thêm hay mất đi. Đơn vị của nhiệt lượng là Jun (J).
1.2. Nội năng của vật
- Tổng động năng và thế năng của các phân tử tạo nên vật được gọi là nội năng của vật. Nội năng càng cao khi nhiệt độ càng cao.
- Các phân tử nước trong cốc nước nóng chuyển động nhanh hơn, tổng động năng của chúng cao hơn, do đó nội năng của cốc nước nóng cao hơn so với cốc nước lạnh.
- Khi một miếng sắt nóng được đặt vào một cốc nước lạnh, nội năng của miếng sắt giảm còn nội năng của nước tăng lên, do đó tổng nội năng của hệ thống không thay đổi.
- Nội năng của vật phụ thuộc vào khối lượng của vật. Vật có khối lượng lớn có nội năng lớn hơn vật có khối lượng nhỏ cùng ở cùng nhiệt độ.
Hình 24.1. a) cốc nước nóng
b) cốc nước lạnh
1.3. Đo năng lượng nhiệt
Hình 24.2. Đo năng lượng nhiệt bằng oát kế
- Để đo năng lượng nhiệt, ta có thể sử dụng thí nghiệm với bình chứa nước kín có vô cách nhiệt, dây cấp nhiệt, nhiệt kế, qua khuấy nước, nguồn điện, và oát kể để đo năng lượng được cấp cho bình chứa nước.
+ Đổ nước vào bình, đọc nhiệt độ ban đầu.
+ Kết nối oát kế với dây cấp nhiệt và nguồn điện, cấp điện cho dây cấp nhiệt.
+ Khuấy đều nước và quan sát thay đổi số chỉ trên oát kế.
+ Đọc số chỉ của oát kế khi nhiệt độ tăng 10°C so với ban đầu để tính năng lượng nhiệt.
- Tổng động năng của các phân tử tạo nên vật được gọi là năng lượng nhiệt của vật. - Nhiệt lượng là phần năng lượng nhiệt mà vật nhận thêm hay mất đi trong quá trình truyền năng lượng nhiệt. - Tổng động năng và thế năng của các phân tử tạo nên vật được gọi là nội năng của vật. - Khi một vật được làm nóng, các phân tử của vật chuyển động nhanh hơn và nội năng của vật tăng. |
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Năng lượng nhiệt luôn truyền từ:
A. Nơi có nhiệt độ cao đến nơi có nhiệt độ thấp
B. Nơi có nhiệt độ thấp đến nơi có nhiệt độ cao
C. Nơi có thế năng thấp đến nơi có thế năng cao
D. Nơi có thế năng cao đến nơi có thế năng thấp
Hướng dẫn giải
Năng lượng nhiệt luôn truyền từ nơi có nhiệt độ cao đến nơi có nhiệt độ thấp, quá trình truyền nhiệt sẽ dừng lại khi hai vật có nhiệt độ bằng nhau.
Đáp án A
Ví dụ 2: Có mấy cách làm thay đổi nhiệt năng của vật?
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Hướng dẫn giải
Có 2 cách làm thay đổi nhiệt năng của vật
+ Thực hiện công
+ Truyền nhiệt
Đáp án B
Luyện tập Bài 24 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Nêu được khái niệm năng lượng nhiệt, khái niệm nội năng.
- Nêu được: Khi một vật được làm nóng, các phân tử của vật chuyển động nhanh hơn và nội năng của vật tăng.
- Đo được năng lượng nhiệt mà vật nhận được khi bị đun nóng (có thể sử dụng jun kế (joulemeter) hay oát kế (wattmeter)).
3.1. Trắc nghiệm Bài 24 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Cánh diều Bài 24 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 24 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Cánh diều Bài 24 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 1 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 2 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 3 trang 114 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 1 trang 114 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 2 trang 114 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Thực hành trang 114 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 4 trang 115 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng trang 115 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Hỏi đáp Bài 24 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!