Trong một số trường hợp, có thể tính được khối lượng của một vật qua kích thước của nó mà không cần dùng cân. Ví dụ, có thể tính được khối lượng của nước trong bể bơi khi biết kích thước của bể. Dựa trên cơ sở nào mà có thể làm được điều đó? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 14: Khối lượng riêng trong chương trình Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khối lượng riêng
- Khối lượng riêng là khối lượng của một đơn vị thể tích của một chất.
- Công thức tính:
- Đơn vị đo: kg/m³ hoặc g/cm³ (g/mL).
1.2. Xác định khối lượng riêng bằng thực nghiệm
1.2.1. Xác định khối lượng riêng của một lượng chất lỏng
- Chuẩn bị: Chất lỏng cần xác định khối lượng riêng, cốc đang cần.
- Tiến hành:
+ Xác định khối lượng của lượng chất lỏng bằng cân.
+ Đổ lượng chất lỏng cần xác định khối lượng riêng vào cốc đong. Dùng cân xác định tổng khối lượng của cốc đang và lượng chất lỏng. Tính khối lượng của lượng chất lỏng bằng công thức:
m = m2 - m1
+ Đo thể tích của lượng chất lỏng trên cốc đong.
+ Tính khối lượng riêng của lượng chất lỏng bằng công thức:
D = m/V.
1.2.2. Xác định khối lượng riêng của khối hộp chữ nhật
- Chuẩn bị: Thước, cân, khối hộp chữ nhật.
- Tiến hành:
+ Xác định khối lượng m của khối hộp bằng cân. Đo thể tích của khối hộp bằng thước và tính thể tích của khối hộp chữ nhật. Tính khối lượng riêng của khối hộp là khối hạng của khối hộp chữ nhật.
1.2.3. Xác định khối lượng riêng của một vật có hình dạng bất kì
- Chuẩn bị: Cân, vật có hình dạng bất kì, ống đong nước.
- Tiến hành:
+ Dùng cân xác định khối lượng m của vật.
+ Đổ nước vào ống đong và đọc giá trị thể tích nước V1.
+ Nhúng vật vào nước trong ống đong và đọc giá trị thể tích V2.
+ Tính thể tích của vật bằng V = V2 - V1.
+ Tính khối lượng riêng của vật bằng D = m/V.
- Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó. - Một số đơn vị đo khối lượng riêng thường dùng là kilôgam trên mét khối, kí hiệu là kg/m³; gam trên centimét khối, kí hiệu là g/cm³. - Để xác định được khối lượng riêng bằng thực nghiệm, cần xác định được khối lượng và thể tích tương ứng với khối lượng ấy. |
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Hiện tượng nào sau đây xảy ra đối với khối lượng riêng của nước khi đun nước trong một bình thủy tinh?
A. Khối lượng riêng của nước tăng.
B. Khối lượng riêng của nước giảm.
C. Khối lượng riêng của nước không thay đổi.
D. Khối lượng riêng của nước lúc đầu giảm sau đó mới tăng
Hướng dẫn giải
Khối lượng riêng của nước giảm khi đun nước trong một bình thủy tinh.
Đáp án B
Ví dụ 2: Một quả cầu bằng kim loại có thể tích 20 cm3 và có khối lượng là 178g. Quả cầu đó được làm bằng: (Dchì =11300 kg/m3; Dsắt = 7800 kg/m3; Dnhôm = 2700 kg/m3; Dđồng= 8900 kg/m3)
A. Đồng
B. Sắt
C. Nhôm
D. Chì
Hướng dẫn giải
Đổi:
178g = 0,178kg
20cm³= 0,00002m³
Khối lượng riêng của quả cầu là:
D= m/V= 0,178/0,00002 = 8900 (kg/m³)
Vì khối lượng riêng của đồng là: 8900kg/m³
⇒ Quả cầu đó làm bằng đồng
Đáp án A
Luyện tập Bài 14 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Học xong bài này các em cần biết:
- Nêu được định nghĩa khối lượng riêng, xác định được khối lượng riêng qua khối lượng và thể tích tương ứng, khối lượng riêng = khối lượng/thể tích.
- Liệt kê được một số đơn vị đo khối lượng riêng thường dùng.
- Thực hiện được thí nghiệm để xác định được khối lượng riêng của một khối hộp chữ nhật, của một vật có hình dạng bất kì, của một lượng chất lỏng.
3.1. Trắc nghiệm Bài 14 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Cánh diều Bài 14 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 14 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Cánh diều Bài 14 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 73 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 1 trang 73 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 2 trang 73 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 1 trang 74 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 3 trang 74 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 4 trang 74 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Thực hành trang 74 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Thực hành 1 trang 75 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Luyện tập 2 trang 75 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 5 trang 75 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Giải Câu hỏi 6 trang 76 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng 1 trang 76 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng 2 trang 76 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Vận dụng 3 trang 76 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Tìm hiểu thêm trang 76 SGK Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều – CD
Hỏi đáp Bài 14 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!