Em học tập được gì ở cuộc Duy tân Minh Trị?

Xuất phát từ thực tế số dân bị giảm và thiếu lao động, Nhật sẽ buộc phải chuyển đổi từ một quốc gia không tiếp nhận dân di cư trở thành quốc gia tiếp nhận dân di cư. Đây là một cuộc cải cách lớn chưa từng có, động chạm tới tập quán cả nghìn năm của dân tộc.

Bản kiến nghị của 80 nghị sĩ nói trên vạch rõ lý do của cuộc cải cách đó: lần đầu tiên trên thế giới, Nhật Bản bắt đầu trở thành xã hội già hóa và tiến sang thời đại số dân giảm dần. Theo ước tính của Chính phủ, 50 năm sau, số dân Nhật sẽ chỉ còn bằng 2/3 hiện nay; nếu như vậy thì đất nước sẽ biến đổi, sức sống của xã hội bị khô kiệt.

Sự thay đổi dân số một nước quyết định bởi ba yếu tố chính là tình hình sinh đẻ, tử vong của dân trong nước và sự di chuyển dân cư quốc tế.

Để đối phó với nạn số dân giảm dần, chính phủ cần ra sức nâng cao tỷ lệ sinh con và cung cấp đầy đủ dịch vụ nuôi dạy trẻ; nhưng theo các chuyên gia thì dù chính sách này có hiệu quả đi nữa cũng cần thời gian thực hiện rất lâu.

Bởi vậy, ngoài việc tiếp nhận dân nhập cư từ nước khác ra, Nhật Bản không còn biện pháp hữu hiệu nào khác để giải quyết cuộc khủng hoảng dân số.

Muốn tiếp tục sinh tồn, nước Nhật phải trở thành một “quốc gia quốc tế” được thế giới công nhận, mở cửa đón nhận dân nhập cư từ nước ngoài, tức thực thi chính sách “Di dân lập quốc”, biến Nhật thành quốc gia có sức sống bừng bừng.

Bản kiến nghị vạch rõ: - trong vòng 3 năm Quốc hội Nhật cần thông qua “Luật Nhập cư”, thành lập “Vụ Nhập cư” do Bộ trưởng Nội vụ chuyên trách; - trong vòng một năm cần tuyên bố trước thế giới là Nhật đã chuyển thành “Quốc gia dân nhập cư”.

Vụ Nhập cư gồm các bộ phận: - dự thảo chính sách chủ trương nhập cư; - quản lý việc xuất nhập cảnh; - xúc tiến việc làm cho người nhập cư thích nghi với cuộc sống ở Nhật.

Ngoài ra Nhật sẽ xóa bỏ giới hạn giữa “lao động phổ thông” với “lao động kỹ thuật”. Từ thập kỷ 80 tới nay, Nhật thực thi chính sách không nhận lao động phổ thông, chỉ nhận lao động có kỹ thuật.

Cách phân biệt như vậy là bất hợp lý, là không tôn trọng người lao động; có xóa bỏ ranh giới ấy thì mới dễ dàng nhận được người nhập cư. Từ nay trở đi Nhật sẽ nhận tất cả các loại lao động.

Trước đây Nhật không tiếp nhận người nước ngoài đến Nhật với mục đích kiếm việc làm và định cư; từ nay trở đi Nhật sẽ xây dựng chính sách tiếp nhận người nước ngoài, lập quy chế mới về đào tạo họ.

Sẽ sử dụng hệ thống trường phổ thông trung học và trường dạy nghề nhằm đào tạo nghề nghiệp cho người nhập cư; như vậy sẽ đồng thời giải quyết nạn thiếu nhân công và nạn thiếu học sinh của các trường học.

Sẽ mở các trung tâm văn hóa Nhật và trung tâm dạy tiếng Nhật trên khắp thế giới; trước năm 2025 thực hiện kế hoạch một triệu lưu học sinh (LHS) nước ngoài tại Nhật. Thực ra, từ năm 1980, Nhật đã đề “Chính sách 100 nghìn LHS” và cuối năm 2007 nước này đã có 120 nghìn LHS nước ngoài tốt nghiệp đại học ở Nhật.

Ngày 1-5-2008, Chính phủ Fukuda tuyên bố bắt đầu “Chính sách 300 nghìn LHS”, tăng tiếp nhận LHS, hoan nghênh người nước ngoài biết tiếng Nhật tới Nhật sống lâu dài. Hiện Nhật đang đơn giản hóa thủ tục xin học ở Nhật.

Ngoài ra, người nước ngoài định cư vĩnh viễn tại Nhật khi sinh con thì đứa trẻ lập tức được cấp quốc tịch Nhật cho tới khi đủ 22 tuổi thì cho phép có hai quốc tịch; rút ngắn niên hạn cần thiết tham gia chế độ dưỡng lão đối với người nước ngoài để khi họ về già có thể kịp thời nhận được lương hưu.