Truyện ngắn Cô bé bán diêm đã mang đến cho người đọc hiểu hơn về vai trò của tình cảm gia đình đối với những đứa trẻ, mỗi đứa trẻ trên thế giới đều xứng đáng có một gia đình đầy đủ, được hưởng những nền giáo dục tốt đẹp nhất, được thỏa mãn cả nhu cầu vật chất và tinh thần để phát triển và trưởng thành trong xã hội. Để hiểu hơn về truyện ngắn nổi tiếng này, Học247 mời các em cùng tham khảo bài soạn Cô bé bán diêm tóm tắt - Kết nối tri thức Ngữ văn 6 dưới đây nhé!
1. Khái quát chung
1.1. Bố cục bài học
- Phần 1: Từ đầu đến "Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra" -> Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
- Phần 2. Tiếp theo đến "Họ đã về chầu thượng đế" -> Các lần em bé quẹt que diêm và mộng tưởng thành sự thật.
- Phần 3. Còn lại -> Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.
1.2. Nghệ thuật
- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, với các tình tiết diễn biến hợp lí.
- Ngôn ngữ giàu tính gợi hình.
2. Hướng dẫn soạn bài Cô bé bán diêm
2.1. Trước khi đọc
Câu 1. Giới thiệu ngắn gọn một truyện kể hoặc một bộ phim có nhân vật trẻ em gây ấn tượng với em.
Gợi ý:
- Em đã xem nhiều bộ phim hoạt hình có nhân vật trẻ em, trong đó em ấn tượng và có nhiều cảm xúc nhất với bộ phim Ngôi mộ đom đóm của Nhật Bản.
Câu 2. Chia sẻ một vài cảm nhận của em về nhân vật đó.
Gợi ý:
- Em ấn tượng với nhân vật người anh Seita, cậu bé chỉ mới hơn 10 tuổi nhưng đã thay cha mẹ gánh vác nuôi em gái. Hai anh em đã chết vì đói khổ và bệnh tật. Hi vọng ở một thế giới nào đó, anh em họ sẽ có một cuộc sống tốt đẹp hơn và không có chiến tranh như trong phim.
2.2. Đọc văn bản
Câu 1. Các chi tiết miêu tả trang phục của cô bé bán diêm giữa trời đông giá rét là gì?
Gợi ý:
- Cô bé bán diêm chịu cảnh đầu trần, chân đi đất.
Câu 2. Điều sẽ đến với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa là gì?
Gợi ý:
- Điều xảy ra với cô bé bán diêm trong đêm giao thừa: Giữa tiết trời đông giá rét, em phải ra đường, đến nơi đông người qua lại để bán những que diêm nhưng không ai đoái hoài đến lời chào hàng của em.
Câu 3. Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh ra sao?
Gợi ý:
- Sau khi bà mất, gia đình cô bé bán diêm rơi vào tình cảnh: Gia sản tiêu tán, chui rúc trong một xó tối tăm.
Câu 4. Mỗi lần quẹt diêm, cô bé nhìn thấy gì?
Gợi ý:
Đây là những hình ảnh trong mơ:
- Lần 1: Lò sưởi bằng sắt.
- Lần 2: Bàn ăn.
- Lần 3: Cây thông Nô-en.
- Lần 4: Bà đang mỉm cưởi.
- Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao.
Câu 5. Điều xảy ra với cô bé bán diêm là gì?
Gợi ý:
- Cô bé bán diêm đã chết vì rét.
Câu 6. Hình ảnh trái ngược trong quang cảnh đầu năm mới là gì?
Gợi ý:
- Em bé không được quây quần bên gia đình đón giao thừa.
- Em bé không được sắm quần áo mới.
2.3. Sau khi đọc
Câu 1. Truyện Cô bé bán diêm được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ mấy?
Gợi ý:
- Người kể chuyện bằng ngôi kể thứ ba.
Câu 2. Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm như thế nào? Vì sao cô bé không dám trở về nhà?
Gợi ý:
- Cô bé bán diêm phải ở ngoài đường phố trong một đêm giao thừa mùa đông đầy giá rét với tuyết trắng phủ kín phố phường.
- Mặc dù có nhà song em không dám về vì nếu về mà không mang được đồng xu nào thì sẽ bị cha em mắng chửi, đánh đập.
Câu 3. Nêu các chi tiết miêu tả ngoài hình của cô bé bán diêm? Những chi tiết đó giúp em hình dung như thế nào về cuộc sống của nhân vật?
Gợi ý:
Các chi tiết miêu tả ngoại hình của cô bé bán diêm:
- Em phải đi chân đất, chân em đỏ ửng hết lên rồi bầm tím lại.
- Chiếc tạp dề cũ kĩ của em đựng đầy diêm và tay em còn cầm thêm một bao.
- Bông tuyết bám dày trên mái tóc dài xõa thành từng búp trên lưng em.
Câu 4. Những hình ảnh xuất hiện sau mỗi lần quẹt diêm thể hiện những ước mong nào của cô bé bán diêm? Theo em, có thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh đó không?
Gợi ý:
- Lần 1: Lò sưởi bằng sắt → Sưởi ẩm
- Lần 2: Bàn ăn → Ăn no
- Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm
- Lần 4: Bà đang mỉm cưởi → Tình yêu thương
- Theo em, không thể thay đổi trình tự xuất hiện của các hình ảnh này được bởi vì thứ tự của những hình ảnh này thể hiện được mức độ tăng dần trong nỗi khao khát của cô bé bán diêm.
Câu 5. Nêu cảm nhận của em về thái độ của người kể chuyện với cô bé bán diêm. Phân tích một vài chi tiết làm cơ sở cho sự cảm nhận đó.
Gợi ý:
- Người kể chuyện bộc lộ nỗi xót xa, thương cảm và yêu thương, trân trọng dành cho cô bé. Nó được thể hiện qua cách miêu tả ngoại hình khổ sở, hoàn cảnh đáng thương của cô bé,…
Câu 6. Đọc lại một số câu văn miêu tả lại cách ứng xử của người đi đường trước tình cảnh của cô bé bán diêm. Em nghĩ gì về cách ứng xử của họ?
Gợi ý:
- Người đi đường thờ ơ, vô cảm hoặc họ đang muốn nhanh chóng trở về gia đình của mình…
Câu 7. Trong truyện, tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh, chi tiết tương phản như: cảnh đoàn tụ của các gia đình trong đêm giao thừa với cảnh giá rét, đơn độc ngoài đường phố của cô bé bán diêm; không khi tươi vui ngày đầu năm mới với cảnh tượng em bé chết rét nơi xó tường. Em hãy chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của một vài chi tiết, hình ảnh đó.
Gợi ý:
- Với những chi tiết, hình ảnh đó, tác giả đã làm nổi bật tình cảnh vô cùng đáng thương của cô bé bán diêm.
Câu 8. Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc. Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm có kết thúc như vậy không? Vì sao?
Gợi ý:
- Những câu chuyện cổ tích thường kết thúc có hậu: nhân vật chính được hưởng cuộc sống bình yên, hạnh phúc.
- Theo em, truyện cổ tích Cô bé bán diêm cũng đã có một kết thúc có hậu vì cái chết của cô bé bán diêm khốn khổ là một cảnh tượng thương tâm, nhưng đây là một cái chết đẹp, hình hài thể xác chết mà linh hồn, khát vọng của em bé vẫn sống.
Câu 9. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) với nhan đề: Gửi tác giả truyện cô bé bán diêm.
Gợi ý:
Xin chào cụ An-đéc-xen, cháu rất thích câu chuyện của cụ. Hoàn cảnh của cô bé bán diêm thật tội nghiệp. Tuổi bé nhưng lại là lao động chính trong gia đình. Cháu cũng như cụ thật đau xót khi chứng kiến cảnh cô bé ngất lịm giữa đêm đông. Cháu hi vọng sẽ có một giải pháp nào đó để giúp đỡ những hoàn cảnh như vậy.
Trên đây là bài Soạn văn 6 Cô bé bán diêm tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Cô bé bán diêm.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
Tư liệu nổi bật tuần
- Xem thêm
