Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 7: Thực hành: Một số thí nghiệm hô hấp ở thực vật

- Dụng cụ: Bình thuỷ tinh 1 L, nến và giá đỡ nến (hoặc que diêm), nhiệt kế, nút cao su không khoan lỗ, nút cao su có khoan hai lỗ, thùng xốp cách nhiệt, phễu thuỷ tinh, cốc thuỷ tinh, bông gòn, ống hút thuỷ tinh.

- Hoá chất: Nước cất, nước vôi trong.

- Mẫu vật: Hạt đậu xanh (hoặc hạt lúa, hạt ngô,...), mùn cưa.

1.2.1. Đặt câu hỏi nghiên cứu

Hãy xác định vấn đề được nêu ra trong mỗi hiện tượng thực tiễn sau đây và đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về hiện tượng mà em quan sát được.

- Để một số loại rau, củ, quả tươi lâu hơn, người ta thường bảo quản chúng trong ngăn mát tủ lạnh.

- Một số loại nông sản được bảo quản bằng cách phơi khô (hạt lúa, hạt ngô,...) hoặc trong các túi polyethylene (nho, đậu,...).

1.2.2. Đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

Hãy đề xuất các giả thuyết để giải thích cho các vấn đề đã nêu và đề xuất phương án kiểm chứng cho mỗi giả thuyết đó.

1.2.3. Thiết kế nghiên cứu kiểm chứng giả thuyết

Các nhóm tiến hành bố trí công thức thí nghiệm (gồm mẫu đối chứng và mẫu thí nghiệm), so sánh kết quả giữa các công thức thí nghiệm để chứng minh cho nội dung giả thuyết đã đề ra (có thể có nhiều hơn một nhóm làm cùng thí nghiệm và phối hợp các nhóm để thu thập thêm các thông tin, số liệu bổ sung cho giả thuyết ban đầu). Có thể thiết kế thí nghiệm mới trên cơ sở các thí nghiệm bên dưới.

a. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp toả nhiệt

- Bước 1: Ngâm khoảng 400 g hạt đậu xanh vào nước ấm (khoảng 40 °C) từ 4 – 6 giờ cho hạt nảy mầm.

- Bước 2: Chia khối hạt đã nảy mầm thành hai phần bằng nhau và cho vào hai bình thuỷ tinh được đánh số 1 và 2. Ở bình 2, đổ nước sôi vào ngâm hạt từ 5 – 10 phút. Sau đó, đổ hết nước ra ngoài.

- Bước 3: Cắm một nhiệt kế vào khối hạt và dùng bông gòn ẩm bịt kín miệng hai bình. Đặt bình thuỷ tinh vào thùng xốp cách nhiệt có chứa mùn cưa.

- Bước 4: Ghi nhận nhiệt độ tại thời điểm cắm nhiệt kế, sau 1 giờ, 2 giờ và 3 giờ.

Hình 1. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp toả nhiệt

b. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp thải CO₂

- Bước 1: Ngâm khoảng 200 – 300 g hạt đậu xanh vào nước ấm (khoảng 40 °C) từ 4 – 6 giờ cho hạt nảy mầm.

- Bước 2: Cho hạt đã nảy mầm vào bình thuỷ tinh và đậy bình bằng nút cao su có khoan hai lỗ.

- Bước 3: Cắm phễu thuỷ tinh vào một trong hai lỗ trên nút cao su, lỗ còn lại cắm một đầu của ống hình chữ U.

- Bước 4: Cắm đầu còn lại của ống hình chữ U vào cốc đựng nước vôi trong. Đặt bình vào chỗ tối. Sau 2 – 3 giờ, rót nước cất từ từ, từng ít một qua phễu vào trong bình chứa hạt.

Hình 2. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp thải CO₂

- Bước 5: Lấy một cốc nước vôi trong khác, dùng ống hút thuỷ tinh thổi hơi nhẹ bằng miệng vào cốc.

- Bước 6: Quan sát và so sánh hiện tượng xảy ra trong hai cốc chưa nước vôi trong.

c. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp tiêu thụ O₂

- Bước 1: Ngâm khoảng 200 – 300 g hạt đậu xanh vào nước ẩm (khoảng 40 °C) từ 4 – 6 giờ cho hạt nảy mầm. Nút cao su Bình chứa hạt nảy mầm.

- Bước 2: Chia khối hạt đã nảy mầm thành hai phần bằng nhau và cho vào hai bình thuỷ tinh được đánh số 1 và 2. Ở bình 2, đổ nước sôi vào ngâm hạt từ 5 – 10 phút. Sau đó, đổ hết nước ra ngoài.

- Bước 3: Đậy kín hai bình bằng nút cao su không khoan lỗ, để yên trong 1 – 2 giờ.

- Bước 4: Mở nút cao su ở hai bình và nhanh chóng đưa ngọn nến (hoặc que diêm) đang cháy vào trong mỗi bình.

Hình 3. Thí nghiệm chứng minh quá trình hô hấp tiêu thụ O₂

- Bước 5: Quan sát hiện tượng xảy ra với cây nến (hoặc que diêm).

1.2.4. Thảo luận

Các nhóm mô tả kết quả quan sát được và đưa ra kết luận giả thuyết đúng/sai. Từ đó, kết luận vấn đề nghiên cứu.

1.2.5. Báo cáo kết quả thực hành

Viết và trình bày báo cáo theo mẫu:

Học xong bài này các em cần biết:

- Lựa chọn phương án phù hợp và triển khai thực hiện bổ trí các thí nghiệm nghiên cứu để chứng minh các giả thuyết đã đề ra.

- Thu thập dữ liệu từ kết quả quan sát các công thức thí nghiệm khác nhau.

- Viết được báo cáo nghiên cứu.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 7 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Nhiệt độ thấp nhất của cây bắt đầu hô hấp biến thiên trong khoảng nào sau đây?

  • A. -5^oC → 5^oC tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái khác nhau
  • B. 0^oC → 10^oC tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái khác nhau
  • C. 5^oC → 15^oC tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái khác nhau
  • D. 10^oC → 20^oC tuỳ theo loài cây ở các vùng sinh thái khác nhau

• Câu 2:

  Khi nói về hô hấp ở thực vật, nhân tố môi trường nào không ảnh hưởng đến hô hấp?

  • A. Nhiệt độ
  • B. Nồng độ khí CO₂
  • C. Nồng độ khí Nitơ (N₂)
  • D. Hàm lượng nước

• Câu 3:

  Để tìm hiểu quá trình hô hấp ở thực vật, một nhóm học sinh đã bố trí thí nghiệm như hình bên.

  

  Dự đoán nào sau đây đúng vào kết quả của thí nghiệm này?

  • A. Ống nghiệm chứa nước vôi xuất hiện nhiều khói trắng
  • B. Nước vôi ở ống nghiệm bị hút vào bình chứa hạt
  • C. Nút cao su của bình chứa hạt nảy mầm bị bật ra
  • D. Ống nghiệm chứa nước vôi bị vẩn đục

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 7 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải Câu hỏi 2a trang 48 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2b trang 48 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2c trang 48 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2d trang 48 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!