Tự đánh giá: Tập truyện Quê mẹ của nhà văn Thanh Tịnh - Ngữ văn 8 Tập 2 Cánh Diều

Đọc văn bản “Tập truyện Quê Mẹ của nhà văn Thanh Tịnh” (trang 120, 121 sgk Ngữ văn 8 Tập 2) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Câu 1: Nội dung văn bản được trình bày theo trật tự nào?

A. Giới thiệu khái quát về tập Quê mẹ; giới thiệu nội dung tập truyện; nhận xét, đánh giác về tập truyện.

B. Nhận xét, đánh giá về tập truyện; giới thiệu khái quát về tập Quê mẹ; giới thiệu nội dung tập truyện.

C. Giới thiệu nội dung tập truyện; giới thiệu khái quát về tập Quê mẹ; nhận xét, đánh giá về tập truyện.

D. Giới thiệu nội dung tập truyện; nhận xét, đánh giá về tập truyện; giới thiệu khái quát về tập Quê mẹ.

Đáp án: A.

Câu 2: Trong các ý kiến sau, những ý kiến nào đúng?

A. Tập Quê mẹ xuất bản lần đầu năm 1941, có lời Tựa của Thế Lữ.

B. Trong lần tái bản năm 1983, tập truyện gồm 18 truyện ngắn.

C. Không gian nghệ thuật trong tập truyện là làng Mỹ Lý, xứ Huế, quê hương của Thanh Tịnh.

D. Tập truyện viết về đời sống tình cảm của những người nông dân nghèo xứ Huế.

Đáp án: B.

Câu 3: Điểm chung của các nhân vật trong tập truyện Quê mẹ là gì?

A. Luôn gặp bất hạnh, trắc trở trong cuộc sống.

B. Luôn lạc quan, yêu đời, chất phác, hồn hậu.

C. Luôn ánh lên vẻ đẹp của tâm hồn và ai cũng có nỗi đau khổ riêng.

D. Luôn mong muốn khẳng định bản thân, sống một cuộc đời thực sự có ý nghĩa.

Đáp án: C.

Câu 4: Truyện nào được người viết đánh giá là tiêu biểu hơn cả trong tập Quê mẹ?

A. Ngậm ngải tìm trầm.

B. Am cu li xe.

C. Tôi đi học.

D. Quê mẹ.

Đáp án: B.

Câu 5: Phương án nào nêu trực tiếp ý kiến nhận xét của người viết về tập Quê mẹ?

A. Quê mẹ là tập truyện ngắn của nhà văn Việt Nam Thanh Tịnh, xuất bản lần đầu năm 1941, gồm 13 truyện, có lời Tựa của Thạch Lam.

B. Trong lần tái bản năm 1983, tác phẩm được bổ sung thêm năm truyện: Am cu li xe, Con so về nhà mẹ, Ngậm ngải tìm trầm, Một đêm xuân, Làng.

C. … Ông thích những cái nhẹ nhàng, dịu ngọt, bâng khuâng, man mác. Mỗi truyện ngắn như một bài thơ vịnh gọn và có dư vị trữ tình lắng sâu.

D. “Thanh Tịnh đã muốn làm người mục đồng ngồi dưới bóng tre để ca hát những đám mây và những làn gió lướt bay trên cánh đồng, ca hát những vẻ đẹp của đời thôn quê…”.

Đáp án: C.

Câu 6: Chỉ ra thông tin chính được giới thiệu trong phần (2) của văn bản và các chi tiết làm rõ thông tin chính đó.

Trả lời:

Câu 7: Em biết thêm thông tin nào khác về tập Quê mẹ? Hãy trình bày ngắn gọn các thông tin đó.

Trả lời:

- Truyện được trích dẫn trong các sách giáo khoa, làm bài học thuộc lòng cho nhiều thế hệ học trò.

- Truyện mang giá trị sâu sắc: đoạn văn ca ngợi buổi đi học đầu tiên, ngày tựu trường, và đề cao việc học, văn hóa, trong giai đoạn người đi học chưa nhiều.

Câu 8: Hãy chuyển văn bản trên thành một bản đồ họa (infographic) để giới thiệu về tập truyện Quê mẹ của nhà văn Thanh Tịnh.

Trả lời:

Tranh sưu tầm

Câu 1: Tìm đọc 1 số cuốn sách hay về văn học hoặc về khoa học kĩ thuật. Tóm tắt lại nội dung của những cuốn sách đó.

Trả lời:

* Hoàng tử bé:

Hoàng tử bé (tên tiếng Pháp: Le Petit Prince), được xuất bản năm 1943, là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nhà văn và phi công Pháp Antoine de Saint-Exupéry. Ông đã thuê ngôi biệt thự The Bevin House ở Asharoken, New York, Long Islandtrong khi viết tác phẩm này. Cuốn tiểu thuyết cũng bao gồm nhiều bức tranh do chính Saint-Exupéry vẽ. Tác phẩm đã được dịch sang hơn 250 ngôn ngữ (bao gồm cả tiếng địa phương) và cho đến nay đã bán được hơn 200 triệu bản khắp thế giới, trở thành một trong những sách bán chạy nhất của mọi thời đại và được phát triển trở thành một sê ri truyện tranh có 39 chương. Truyện còn được dùng như tài liệu cho những người muốn làm quen với ngoại ngữ.

Hoàng tử bé sống trên tiểu tinh cầu B612. Ở đó có ba ngọn núi lửa (hai ngọn đang hoạt động còn ngọn kia thì không) và một bông hoa hồng. Cậu chăm sóc cho tiểu hành tinh của mình hằng ngày, nhổ hết các cây bao báp định bám rễ, mọc lên tại đây. Những cái rễ đó sẽ xói đục hành tinh và làm cho thế giới cậu đang sống bị xé rách ra. Một ngày nọ, hoàng tử bé đã rời hành tinh của mình và đi xem phần còn lại của vũ trụ xem như thế nào và đã tới một vài tiểu tinh cầu khác (có số từ 325 đến 330), mỗi tinh cầu này có một người lớn sống ở đó và theo cách hiểu của cậu thì họ toàn là những người kỳ quặc.

* Bố già:

Bố già (tiếng Anh: The Godfather) là câu chuyện về một gia đình mafia gốc Siciliatại Mỹ được tạo lập và lãnh đạo bởi một nhân vật được gọi là "Bố già" (Godfather) Don Vito Corleone. Các sự kiện chính của tiểu thuyết xảy ra từ năm 1945 đến 1955 ngoài ra cũng đề cập đến thời thơ ấu và giai đoạn thanh niên của Vito Corleone vào đầu thế kỉ 20.

Thế giới ngầm được phản ánh trong tiểu thuyết Bố già là sự gặp gỡ giữa một bên là ý chí cương cường và nền tảng gia tộc chặt chẽ theo truyền thống mafia xứ Sicily với một bên là xã hội Mỹ nhập nhằng đen trắng, mảnh đất màu mỡ cho những cơ hội làm ăn bất chính hứa hẹn những món lợi kếch xù. Trong thế giới ấy, hình tượng Bố già được tác giả dày công khắc họa đã trở thành bức chân dung bất hủ trong lòng người đọc.

Từ một kẻ nhập cư tay trắng đến ông trùm tột đỉnh quyền uy, Don Vito Corleone là con rắn hổ mang thâm trầm, nguy hiểm khiến kẻ thù phải kiềng nể, e dè, nhưng cũng được bạn bè, thân quyến xem như một đấng toàn năng đầy nghĩa khí. Nhân vật trung tâm ấy đồng thời cũng là hiện thân của một pho triết lí rất “đời” được nhào nặn từ vốn sống của hàng chục năm lăn lộn giữa chốn giang hồ bao phen vào sinh ra tử, vì thế mà có ý kiến cho rằng “Bố già là sự tổng hòa của mọi hiểu biết. Bố già là đáp án cho mọi câu hỏi”.

* Chiến binh cầu vồng:

Chiến binh cầu vồng là một tác phẩm có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất Indonesia. Chiến binh Cầu vồng có cả trong sáng tuổi học trò lẫn những trò đùa tinh quái, cả nước mắt lẫn tiếng cười – một bức tranh chân thực về hố sâu ngăn cách giàu nghèo, một tác phẩm văn học cảm động truyền tải sâu sắc nhất ý nghĩa đích thực của việc làm thầy, việc làm trò và việc học. Tác phẩm đã bán được trên năm triệu bản, được dịch ra 26 thứ tiếng, là một trong những đại diện xuất sắc nhất của văn học Indonesia hiện đại.

“Thầy Harfan và cô Mus nghèo khổ đã mang đến cho tôi tuổi thơ đẹp nhất, tình bạn đẹp nhất, và tâm hồn phong phú, một thứ gì đó vô giá, thậm chí còn có giá trị hơn những khao khát mơ ước. Có thể tôi lầm, nhưng theo ý tôi, đây thật sự là hơi thở của giáo dục và linh hồn của một chốn được gọi là trường học.” – (Trích tác phẩm)

Trong ngày khai giảng, nhờ sự xuất hiện vào phút chót của cậu bé thiểu năng trí tuệ Harun, trường Muhammadiyah may mắn thoát khỏi nguy cơ đóng cửa. Nhưng ước mơ dạy và học trong ngôi trường Hồi giáo ấy liệu sẽ đi về đâu, khi ngôi trường xập xệ dường như sẵn sàng sụp xuống bất cứ lúc nào, khi lời đe dọa đóng cửa từ viên thanh tra giáo dục luôn lơ lửng trên đầu, khi những cỗ máy xúc hung dữ đang chực chờ xới tung ngôi trường để dò mạch thiếc…? Và liệu niềm đam mê học tập của những Chiến binh Cầu vồng đó có đủ sức chinh phục quãng đường ngày ngày đạp xe bốn mươi cây số, rồi đầm cá sấu lúc nhúc bọn ăn thịt người, chưa kể sự mê hoặc từ những chuyến phiêu lưu chết người theo tiếng gọi của ngài pháp sư bí ẩn trên đảo Hải Tặc, cùng sức cám dỗ khôn cưỡng từ những đồng tiền còm kiếm được nhờ công việc cu li toàn thời gian …?

* Bắt trẻ đồng xanh:

Bắt Trẻ Đồng Xanh là tiểu thuyết của nhà văn Mỹ J.D.Salinger. Tác phẩm kể lại câu chuyện của nhân vật chính, Holden Caulfield, trong những ngày cậu ở thành phố New York sau khi bị đuổi học khỏi trường dự bị đại học Pencey Prep.

Holden không thích cái gì cả, cậu chỉ muốn đứng trên mép vực của một cánh đồng bao la, để trông chừng lũ trẻ con đang chơi đùa. Holden chán ghét mọi thứ, cậu lan man, lảm nhảm hàng giờ về những thói hư, tật xấu, những trò giả dối tầm thường mà người đời đang diễn cho nhau xem. Holden thô thiển, tục tĩu và chẳng tuân theo khuôn mẫu nào của cuộc sống, cậu cứ là chính cậu thôi.

Bắt Trẻ Đồng Xanh đã mượn suy nghĩ của một chàng trai trẻ để nhìn về cuộc sống một cách hài hước và thông minh. Ngôn từ đơn giản, đôi khi rất thô tục thể hiện con người nhân vật, cuốn sách đi vào lòng người bởi những triết lý giản đơn vẫn đang hiện hữu từng ngày trong cuộc sống. Và rồi sẽ đọng lại trong lòng người đọc một ý nghĩ tưởng như đã quên mất từ lâu: Mình là chính mình.

Câu 2: Giới thiệu với bạn bè và người thân một số cuốn sách văn học, khoa học thú vị để mọi người cùng tìm đọc.

Trả lời:

Một trong những cuốn sách về khoa học thú vị mà tôi sẽ giới thiệu cho các bạn hôm nay là “Tương lai khác thường – Những xu hướng hàng đầu sẽ định hình lại thế giới trong 20 năm tới”.

Tác giả James Canton lật nhào tất cả quan niệm luôn cho rằng tương lai là hiện tại phát triển tuyến tính bằng việc trình bày một cách lớp lang một Tương lai Khác thường đang chờ ở phía trước. Đây không phải là sách sấm truyền. Là một nhà tương lai học, cố vấn cho chính phủ Hoa Kỳ, James Cantons viết cuốn sách này nhằm giúp người ta có sự chuẩn bị và hiểu biết mới mẻ về những thay đổi chóng mặt xảy ra và những hiểm họa mới. Triển khai những vấn đề chính yếu ở tương lai: năng lượng trong một thế giới đang cạn kiệt dầu mỏ, nền kinh tế cách tân, lực lượng lao động khi tỷ lệ sinh giảm và tuổi thọ tăng, y khoa để kéo dài cuộc sống, sự va chạm của các nền văn hóa, khoa học kỳ dị và tương lai của Mỹ/Trung Quốc trong một thế giới toàn cầu hóa.

Tương lai khác thường nói với chúng ta rằng những gì thành công ở hôm nay sẽ không tiếp tục thành công ở tương lai. Những kinh nghiệm của quá khứ và hiện tại là không đủ trang bị để đối phó với tương lai. Những phát minh của ngày mai là những gì hôm nay người ta xem là kỳ dị… Hãy chuyển động nhanh hơn để tránh rủi ro và đầu tư vào những cơ hội mới mẻ ở một tương lai mà sự bất ổn nắm quyền thống lĩnh.

Em đã được đọc truyện ngắn nào trong tập Quê mẹ? Từ hiểu biết về truyện ngắn đó, em thấy ý kiến sau có chính xác không: “Nhìn chung, Thanh Tịnh thuộc một phong cách nghệ thuật gần với Thạch Lam, Hồ Dzếnh, Xuân Diệu (Phấn thông vàng) nhưng có sắc thái riêng: ông thích những cái nhẹ nhàng, dịu ngọt, bâng khuâng, man mác.”? Hãy giải thích rõ ý kiến của em.

Lời giải chi tiết:

Trong tập Quê mẹ, em đã được đọc truyện ngắn “Tôi đi học”.  Em thấy, nhận xét của nhà văn Thạch Lam là đúng. Ngay từ đoạn mở đầu truyện ngắn Tôi đi học của Thanh Tịnh, những câu văn đã thể hiện sự trong sáng, gợi cảm và giàu chất thơ trong văn của Thanh Tịnh. Trong truyện ”Tôi đi học” của tác giả Thanh Tịnh, ông đã rất thành công trong việc sử dụng các nghệ thuật tinh tế, nhẹ nhàng, mà vô cùng sâu sắc kết hợp với các ngôn ngữ giàu hình ảnh giàu gợi hình, gợi cảm với giọng điệu nhẹ nhàng êm dịu góp phần tạo nên chất thơ, chất trữ tình trong truyện. Có thể dễ dàng tìm thấy nhiều câu văn, nhiều đoạn văn đẹp và tha thiết trong các trang viết của ông. Thanh Tịnh thuộc loại nhà văn viết không nhiều. Tác phẩm của ông không gây ra những choáng váng, đột ngột mà nhẹ nhàng thấm sâu. Chừng nào con người còn yêu thương cảm xúc, còn nặng lòng gắn bó với quê hương, đồng loại thì còn tìm thấy trong những trang viết của Thanh Tịnh mối dây đồng cảm và niềm an ủi. Con người trong tình yêu, tình bạn, tình vợ chồng, mẹ con, con người với quê hương... tất cả đều được ngòi bút của ông trình bày một cách nhẹ nhàng, thanh thoát và đằm thắm.

Học xong bài này, các em cần nắm:

- Nắm được khái niệm, đặc điểm của văn bản thông tin.

- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim.

- Chỉ ra được mối quan hệ giữa đặc điểm và mục đích của văn bản.

- Phân tích được thông tin cơ bản và vai trò của các chi tiết trong việc thể hiện thông tin cơ bản.

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.