Soạn bài Ôn tập truyện dân gian - Ngữ văn 6

Thể loại

Định nghĩa

Đặc điểm nội dung

Đặc điểm nghệ thuật

Các truyện đã học

TRUYỀN THUYẾT

• Loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kỳ ảo.
• Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện lịch sử và nhân vật được kể lại

• Đề cập đến hai nội dung lớn
  • Cuộc đấu tranh chống thiên nhiên để lao động sản xuất bảo vệ cộng đồng
  • Cuộc đấu tranh chống kẻ thù xâm lược

• Yếu tố kì ảo, hoang đường đan xen với yếu tố lịch sử

• Con rồng cháu tiên
• Thánh Gióng
• Sơn tinh, thuỷ tinh
• Sự tích hồ Gươm

CỔ TÍCH

• Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: nhân vật bất hạnh; nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ; nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch; nhân vật là động vật.
• Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công

• Phản ánh nhiều vấn đề trong cuộc sống, nhưng chủ yếu là vấn đề quan hệ xã hội, đấu tranh giai cấp, thiện - ác, tốt - xấu; giai cấp thống trị và nhân dân lao động.

• Sử dụng nhiều yếu tố kì ảo, hoang đường làm cho truyện thêm li kỳ, hấp dẫn, và để câu chuyện kết thúc như mong ước của mọi người (nhân vật kì ảo, đồ vật kì ảo, con vật kì ảo)

• Sọ Dừa
• Thạch Sanh
• Em bé thông minh
• Cây bút thần
• Ông lão đánh cá và con cá vàng

NGỤ NGÔN

• Loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần
• Mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người nói bóng gió, kín đáo chuyện con người
• Nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống

• Qua câu chuyện người xưa muốn răn dạy về một bài học trong cuộc sống.

• Thường dùng yếu tố ẩn dụ, nhân hoá.
• Dùng phương pháp tưởng tượng
• Truyện thường ngắn, kết thúc bất ngờ

• Thầy bói xem voi
• Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
• Đeo nhạc cho mèo
• Ếch ngồi đáy giếng

• Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống
• Nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán thói hư tật xấu trong xã hội

• Phê phán điều trái tự nhiên những thói hư tật xấu của người đời
• Thể hiện nhận thức và thái độ của người nghe

• Có kết cấu ngắn gọn, bất ngờ.
• Sử dụng yếu tố phóng đại để gây cười, mua vui

• Lợn cưới áo mới.
• Treo biển