Tôi có một giấc mơ - Ngữ văn 11 Tập 2 Cánh Diều

1.1.1. Tác giả Martin Luther King

- Martin Luther King Jr sinh ngày 15/1/1929 tại thành phố Atlanta, bang Georgia.

- Ông là một trong những nhà hoạt động dân quyền có tầm ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. 

- Ông còn là nhân vật trẻ tuổi nhất được trao Giải thưởng Nobel Hòa bình nhờ những cống hiến và đấu tranh của ông dành quyền bình đẳng cho người da màu.

- Bài phát biểu “Tôi có một ước mơ” của ông được đọc tại bậc thềm Đài tưởng niệm Lincoln ở thủ đô Washington vào ngày 28/8/1963, trong cuộc tuần hành ủng hộ phong trào đòi quyền công dân, thu hút sự tham gia của hơn 250.000 người.

Cựu Mục sư Martin Luther King

1.1.2. Tác phẩm

a. Thể loại: Tác phẩm thuộc thể loại văn bản nghị luận.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

- Tuyên ngôn Giải phóng con người do Lincoln viết cố gắng thuyết phục Liên bang xóa bỏ chế độ nô lệ.

- Ngày 28 – 8 – 1963, Mác-tin Lu-thơ Kinh đã tham gia tổ chức tuần hành tại Oa-sing-ton. Buổi tuần hành nhằm mục đích kêu gọi tham gia đạo luật dân quyền, bình đẳng cho người da đen. Tại đây, Mac-tin đã đọc bài diễn thuyết này.

c. Bố cục: 

- Phần 1 ( từ đầu…thảm trạng này): Thực trạng cuộc sống người da đen.

- Phần 2 ( ngọn lửa mùa hè … chính nghĩa): Cuộc đấu tranh của những người da đen.

- Phần 3 (còn lại): Giấc mơ của người da đen ở nước Mỹ.

d. Tóm tắt tác phẩm:

Tôi có một giấc mơ mở đầu bằng lời miêu tả cuộc sống của người da đen trên nước Mỹ với quá nhiều những khó khăn thử thách như bị kì thị, bị xiền xích, bi cách li. Chính vì thế tác giả nêu lên tầm quen trọng của việc người da đen đứng lên đấu tranh cho quyền sống của mình. Cuối cùng tác giả nêu lên ước mơ của mình cũng là của những người da đen khi sống trên đất Mỹ - Một giấc mơ mà ở đó "những đứa trẻ da đen và những đứa trẻ da trắng cùng nắm tay nhau như anh em một nhà".

1.2.1. Luận đề bài viết

- Luận đề: là lời kêu gọi đấu tranh giành quyền bình đẳng cho người da đen.

- Triển khai:

+ Phần 1: Thực trạng cuộc sống người da đen (bị đối xử bất công,…).

+ Phần 2: Cuộc đấu tranh đòi quyền bình đẳng của những người da đen.

+ Phần 3: Giấc mơ của người da đen ở Mỹ.

Mục sư Martin Luther King Jr đọc bài diễn văn lịch sử "Tôi có một ước mơ" tại Đài tưởng niệm Lincoln ở thủ đô Washington, Mỹ

1.2.2. Tìm hiểu phần 1

Martin Luther King đã thuyết phục mọi người về sự tham gia của mình trong hoạt động tuần hành bằng cách nêu Thực trạng cuộc sống vất vả, mất tự do của những người da đen.

- Một trăm năm trước: Lin-cơn đã kí bản Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ.

- Một trăm năm sau: người da đen vẫn chưa được tự do.

=> Nhận xét: Người da đen vẫn phải chịu sự bất công ngay cả chính quê hương của mình; vẫn bị thít chặt trong gông cùm của luật cách li và xiềng xích của óc kì thị, vẫn phải sống trong một hoang đảo nghèo đói giữa đại dương bao la của sự phồn thịnh vật chất và vẫn phải sống mòn trong những góc khuất của xã hội Mỹ, thấy mình chỉ là kẻ lưu vong ngay trên quê hương mình. → Cần phải kết thúc thảm trạng này

1.2.3. Tìm hiểu phần 2

Trong phần 2, để làm rõ luận điểm “chúng ta không thoả mãn…” trong cuộc “đấu tranh vì quyền con người”, tác giả đã đưa ra những lí lẽ như:

- Và khi chúng ta bước đi, chúng ta phải cam kết rằng chúng ta luôn luôn tiến về phía trước. Chúng ta không được phép quay lại.

- Chúng ta không bao giờ thỏa mãn khi người da đen vẫn là nạn nhân của sự sợ hãi trong im lặng trước hành vi tàn bạo của cảnh sát.

- Chúng ta không bao giờ thỏa mãn khi mà cơ thể chúng ta mệt mỏi sau chặng đường dài, không thể thuê một căn phòng trong các nhà nghỉ dọc đường cao tốc hay các khách sạn trong thành phố.

- Chúng ta không bao giờ thỏa mãn khi người da đen chỉ có thể chuyển từ ngôi nhà ổ chuột nhỏ hơn sang ngôi nhà ổ chuột lớn hơn.

- Chúng ta không bao giờ thỏa mãn khi những đứa trẻ của chúng ta còn bị tước đoạt cá tính và bị đánh cắp nhân phẩm bởi kí hiệu tuyên bố “Chỉ dành cho người da trắng”.

- Chúng ta không bao giờ thỏa mãn khi mà vẫn còn người da đen ở Mi-xi-xi-pi (Mississippi) không được đi bầu cử và bất kì người da đen nào ở Niu Oóc (New York) cũng nghĩ rằng anh ta chẳng có gì để bầu cử.

=> Nhận xét: Người viết không đưa ra những dẫn chứng cụ thể vì khi đó, người da đen còn không có quyền lên tiếng cho số phận của mình. Do đó, những lí lẽ này chính là cách họ đang đòi quyền tự do cho chính bản thân mình.

1.3.1. Về nội dung

- Mục đích của văn bản khẳng định quyền bình đẳng của người da đen

- Lời kêu gọi sự đấu tranh giành quyền bình đẳng cho người da đen.

1.3.2. Về nghệ thuật

- Sử dụng những hình ảnh, câu văn có sức truyền cảm.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục.

Với tiêu đề “Giấc mơ của tôi”, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 dòng) hoặc vẽ một bức tranh thể hiện mong muốn về sự chấm dứt một tình trạng xấu/ tiêu cực nào đó đang xảy ra với quê hương, đất nước mình hoặc với nhân loại.

Lời giải chi tiết:

Loài người sinh ra và tồn tại trên Trái Đất, được bao bọc và bảo vệ bởi Mẹ thiên nhiên. Nhưng xã hội ngày càng hiện đại, nhu cầu thỏa mãn con người càng tăng, chúng ta đang ỷ vào sức mạnh sẵn có của thiên nhiên để gây ra biết bao thương tổn cho môi trường. Và có một sự thật là, chiến tranh hay đói nghèo chẳng là gì trước sự “nổi giận” của tự nhiên mang tên thảm họa biến đổi khí hậu và dịch bệnh. Trước những tai ương do chính con người tạo ra khi phá hủy hệ sinh thái tự nhiên đó, con người thật nhỏ bé và yếu ớt. Chính vì vậy, giấc mơ của tôi là được sống trong một thế giới xanh, được tận hưởng bầu không khí trong lành, không khói bụi, được nhìn ngắm những thảo nguyên bất tận nơi những đàn ngựa, đàn hươu nai thỏa sức vẫy vùng. Điều đó sẽ dễ dàng hơn nếu như mỗi chúng ta có ý thức trong việc giữ gìn môi trường sống, không cần xa vời, chỉ cần ngay xung quanh chúng ta là đủ.

Học xong bài Tôi có một giấc mơ, các em cần nắm:

- Phân tích được nội dung, mối quan hệ giữa luận để, luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng tiêu biểu, độc đáo.

- Nhận biết và phân tích được vai trò của các yếu tố thuyết minh hoặc biểu cảm, miêu tả, tự sự trong văn bản nghị luận.

- Xác định được mục đích, quan điểm của người viết và thể hiện được quan điểm cá nhân về nội dung của văn bản.

Tác phẩm Tôi có một giấc mơ là một bài diễn văn đầy thuyết phục, lay động triệu trái tim về tầm quan trọng của việc người da đen đứng lên đấu tranh cho quyền sống của mình. Ước mơ của tác giả cũng đã nói thay ước mơ của những người da đen trên nước Mỹ. Để nắm được nội dung và ý nghĩa của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:

• Soạn văn đầy đủ Tôi có một giấc mơ
• Soạn văn tóm tắt Tôi có một giấc mơ

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

Qua tác phẩm Tôi có một giấc mơ, tác giả lên án nạn phân biệt chủng tộc cũng như là lên án những thê lực xấu. Mỗi người cần lên án và phê phán những tổn hại ảnh hưởng đến con người để cho một thế giới phát triển hơn và hạnh phúc hơn. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: