Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật - Ngữ văn 11 Tập 1 Cánh Diều

1.1.1. Khái niệm

Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật theo lựa chọn cá nhân là bài thuyết minh của người nói về đặc điểm (nội dung và hình thức) của một tác phẩm mà mình thấy có giá trị và yêu thích. Tác phẩm nghệ thuật không chỉ là các văn bản văn học mà còn là tác phẩm ở các lĩnh vực khác như điện ảnh, âm nhạc, kiến trúc, điêu khắc, hội họa,…

1.1.2. Yêu cầu

- Xác định rõ mục đích, đối tượng người nghe và nội dung tác phẩm cần giới thiệu: tác phẩm văn học hay tác phẩm âm nhạc, điện ảnh, kiến trúc, điêu khắc, hội họa,…

- Lựa chọn cách trình bày phù hợp.

- Có thái độ phù hợp, tôn trọng người nghe,…

1.2.1. Chuẩn bị

- Đọc kĩ tư liệu.

- Lập dàn ý cho bài giới thiệu.

- Xem xét các phương tiện có thể hỗ trợ.

1.2.2. Tìm ý và lập dàn ý

* Tìm ý:

Tìm ý cho bài giới thiệu bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:

- Nội dung của bài hát là gì?

- Hình thức nghệ thuật của bài hát có gì đặc sắc?

- Em có nhận xét và đánh giá gì về giá trị bài hát được giới thiệu?

- Vì sao em thích bài hát này?

* Lập dàn ý:

1.2.3. Nói và nghe

Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục c (trang 31): nội dung nói và nghe đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở mục b nêu trên.

1.2.4. Kiểm tra và chỉnh sửa

Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục d (trang 32); nội dung kiểm tra đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở mục b nêu trên.

- Xem chi tiết phần Nói và nghe ở Bài 1:

• Trình bày ý kiến đánh giá, bình luận về một tư tưởng, đạo lí

Em hãy giới thiệu bài hát “Làng tôi” của Văn Cao.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ tư liệu kết hợp với kiến thức phần viết khi giới thiệu về bộ phim hoặc bài hát.

- Chuyển thành bài nói.

Lời giải chi tiết

Xin chào thầy cô và các bạn. Sau đây em xin giới thiệu về bài hát “Làng tôi” của Văn Cao.

Đầu năm 1947, sau ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), Văn Cao cùng các văn nghệ sĩ tản cư đi kháng chiến về đóng quản rải rác tại các thôn xóm thuộc huyện Ứng Hòa - Hà Đông. Trong một lần đi công tác, con đò chở ông xuôi trên sông Đáy, hai bên bờ sông rợp bóng tre xanh dưới nắng chiều nhẹ êm. Bỗng một hồi chuông từ nhà thờ ngân lên…, tiếng chuông tỏa lan trên mặt nước hòa trong tiếng mái chèo khua nước. Tiếng chuông khiến tâm hồn nhạy cảm của Văn Cao bồi hồi xao xuyến đưa ông về với miền quê thân thương đầy ắp những kỷ niệm… Từ những cảm xúc đó ông viết: 

Làng tôi xanh bóng tre

Từng tiếng chuông ban chiều

Tiếng chuông nhà thờ rung

Đời đang vui đồng quê yêu dấu

…

Kỉ niệm về những tháng ngày dũng cảm chiến đấu bảo vệ quê hương đã được nhạc si Văn Cao thể hiện qua đoạn: 

Ngày diệt quân Pháp tan

Là lúc tiếng chuông ngân

Tiếng chuông nhà thờ rung

Làng tôi cùng đoàn quân chiến thắng

Đánh tan lũ quân thù về làng xưa

Dân tưng bừng chặt tre phá cầu

Cùng lập chiến lũy đào hào sâu

Giặc chưa tan chiến đấu không thôi

Đồng quê chào đón ngày mai.

Bài hát được viết ở nhịp 6/8, điệu valse nhịp nhàng, sâu lắng, giàu tình cảm, bố cục gọn gàng, chặt chẽ. Nét nhạc chủ đạo phỏng theo nhịp điệu đung đưa của tiếng chuông nhà thờ. Bài hát gồm có ba lời, như một câu chuyện kể có mở đầu, có dẫn dắt tình tiết và có phần kết thúc đầy lạc quan và tin tưởng vào ngày mai sáng lạn. Từ điệu luân vũ cung đình sang trọng của châu Âu, Văn Cao đã biến thành một bài hát bình dị, nhẹ nhàng về làng quê Việt Nam. Có thể nói ông là vua valse thập niên 40 với những bài hát nổi tiếng như Ngày mùa, Thu cô liêu, Cung đàn xưa, Làng tôi...

Tóm lại, Làng tôi của Văn Cao có sức sống lâu bền trong đời sống âm nhạc của nhân dân ta. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Rất mong nhận được sự góp ý để phần giới thiệu được hoàn thiện hơn.

Học xong bài Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật, các em cần nắm:

- Biết giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật cụ thể.

- Sử dụng kết hợp các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.

Bài học Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật sẽ giúp các em hình thành kĩ năng giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật cụ thể. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn:

• Soạn văn đầy đủ Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật
• Soạn văn tóm tắt Giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật