Lịch sử 11 Cánh Diều Bài 12: Vị trí và tầm quan trọng của biển Đông

Lược đồ biển Đông và các quốc gia Đông Nam Á hiện nay

- Biển Đông là biển nằm giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, có diện tích khoảng 3,5 triệu km² và trải dài khoảng 3,000 km theo hướng đông bắc - tây nam. Biển này có nhiều đảo, quần đảo bao bọc làm cho nó trở nên kín đáo.

- Biển Đông là một trong những biển lớn nhất thế giới, có diện tích gấp 1,5 lần Địa Trung Hải và 8 lần Biển Đen. Độ sâu trung bình của biển là khoảng 1.140m, nơi sâu nhất có hơn 5.000m.

a. Tuyến đường giao thông biển huyết mạch

- Biển Đông đóng vai trò quan trọng trong giao thông hàng hải quốc tế, nối liền Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương, châu Âu - châu Á, Trung Đông - Đông Á qua các tuyến đường biển chiến lược.

- Biển Đông quan trọng trong vận tải biển toàn cầu, liên quan đến 5 trong số 10 tuyến đường vận tải biển quan trọng nhất thế giới. Giao thông đường biển ở khu vực này sôi động và là hàng thứ hai thế giới, với nhiều tàu lớn, đa phần là tàu chở dầu.

- Khu vực Biển Đông có nhiều eo biển quan trọng như eo Đài Loan, Ba-si, Ga xưa, Ka-li-man-tan và đặc biệt là eo Ma-lắc-ca.

- Eo Ma-lắc-ca là điểm điều tiết giao thông đường biển quan trọng nhất châu Á, tạo "hành lang" hàng hải kết nối nhiều nước, trong đó có Ấn Độ, In-đô-nê-xi-a và Trung Quốc.

b. Địa bàn chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương

- Biển Đông chiếm vị trí chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương về quốc phòng, an ninh, giao thông vận tải và hoạt động kinh tế.

- Vùng biển này là tuyến đường di chuyển ngắn nhất nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

- Các nước như Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a, Việt Nam... có hoạt động thương mại hàng hải, khai thác hải sản và dấu khi sôi động trên vùng biển Biển Đông.

- Các cảng biển lớn trên Biển Đông như Xin-ga-po, Ku- an-tan, Ma-ni-la, Đà Nẵng, Hồng Kông là điểm trung chuyển và trao đổi hàng hoá quan trọng.

- Biển Đông có tác động trực tiếp tới cuộc sống và phát triển kinh tế của các nước Đông Nam Á ven biển trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

c. Nguồn tài nguyên thiên nhiên biển

- Biển Đông có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và trữ lượng lớn như sinh vật biển, khoáng sản.

- Biển Đông là một trong bốn trũng dầu khí lớn nhất thế giới.

- Nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng có giá trị cao với hoạt động nghiên cứu khoa học, phục vụ đời sống người dân, phát triển kinh tế - xã hội các nước trong khu vực.

Sinh vật dưới Biển Đông

a. Vị trí quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa

- Biển Đông có hàng nghìn đảo và quần đảo, trong đó quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa là của Việt Nam, nằm ở trung tâm vùng biển này và có vị trí chiến lược quan trọng. Hai quần đảo này liên tục nối tiếp từ lục địa Việt Nam ra biển.

- Quần đảo Hoàng Sa là một quần đảo san hô nằm ở phía bắc Biển Đông, gồm có hơn 37 đảo, đá, và bãi cạn. Vị trí của quần đảo Hoàng Sa nằm giữa kinh tuyến từ khoảng 111"Đ đến 113"Đ và trải từ khoảng vĩ tuyến 15°45'B đến 17°15'B. Có các đảo lớn như Phú Lâm, Lin Côn, và một số đảo gắn liền với lục địa Việt Nam như Tri Tôn, Hoàng Sa.

- Quần đảo Trường Sa nằm ở phía Đông Nam của bờ biển Việt Nam, bao gồm hơn 100 đảo, đá, bãi ngầm, và bãi san hô. Diện tích vùng biển của quần đảo Trường Sa rộng gấp nhiều lần so với quần đảo Hoàng Sa.

- Quần đảo Trường Sa nằm ở vĩ tuyến từ khoảng 6'30"B đến 12°B và kinh tuyến từ khoảng 111°30'Đ đến 117°20'Đ. Đảo gần đất liền nhất là đảo Trường Sa, đảo cao nhất so với mực nước biển là Song Tử Tây và đảo có diện tích lớn nhất là Ba Bình (0,6 km2).

- Quần đảo Trường Sa được chia làm 8 cụm: Song Tử, Thị Tứ, Loại Ta, Nam Yết, Sinh Tồn, Trường Sa, Thám Hiểm, Bình Nguyễn.

Đảo Trường Sa thuộc quần đảo Trường Sa (huyện Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa)

b. Tầm quan trọng chiến lược của quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa

- Hệ thống đảo, quần đảo trên Biển Đông đóng vai trò quan trọng trong các tuyến đường hàng hải quốc tế, có ý nghĩa chiến lược về quốc phòng và an ninh cho nhiều quốc gia ven biển. Một số đảo, quần đảo có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển kinh tế và hỗ trợ hoạt động quân sự và kinh tế.

- Quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa có vị trí chiến lược quan trọng, đảm bảo an ninh và kiểm soát các tuyến đường giao thông trên biển và trên không trong khu vực Biển Đông.

- Các đảo, quần đảo trên Biển Đông có nguồn tài nguyên sinh vật, khoáng sản và du lịch đa dạng, tạo ra không gian hoạt động kinh tế chiến lược. Các ngành kinh tế biển như du lịch, nuôi trồng và chế biến thuỷ sản, khai thác dược liệu biển và khoáng sản có tiềm năng phát triển bền vững.

+ Quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa có ngư trường đánh bắt hải sản rộng lớn, chứa nhiều loài quý hiếm và có giá trị kinh tế cao như tôm hùm, hải sâm, đổi mới, ốc tai voi,...

+ Các đảo và vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa có nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng như dấu mỏ, khí đốt, phốt phát, cắt, vỏ sò... Trữ lượng lớn tạo tiềm năng khai thác. Đặc biệt, khu vực này còn chứa tài nguyên băng chảy đáng kể, có thể trở thành nguồn năng lượng thay thế dầu khí trong tương lai.

+ Kinh tế du lịch biển được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ sự đa dạng của hệ sinh vật dưới đáy biển, cảnh quan thiên nhiên đẹp ven biển và trên nhiều hòn đảo.

- Các đảo có thể được sử dụng để xây dựng khu bảo tồn biển và trung tâm nghiên cứu để bảo vệ và phát triển các loài sinh vật hoang dã, đặc biệt là những loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Tàu kiểm ngư Việt Nam hoạt động tại quần đảo Trường Sa

Hướng dẫn giải:

Biển Đông có tầm quan trọng và vị thế địa chiến lược quan trọng đối với nhiều quốc gia và khu vực lân cận. Nó nằm trên các tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, là tuyến đường biển nối trực tiếp Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và đóng vai trò quan trọng trong thương mại hàng hải toàn cầu. Các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa nằm ở vị trí chiến lược trung tâm, đóng vai trò quan trọng trong phòng thủ chiến lược và các hoạt động biển xa. Biển Đông cũng là trung tâm đa dạng sinh học, chứa đựng nhiều rừng ngập mặn và rạn san hô quan trọng. Về vị trí pháp lý, Biển Đông chứa đựng nhiều yếu tố liên quan đến quyền lực và quản lý tài nguyên.

Qua bài học này, các em sẽ rút ra được những điểm quan trọng như sau:

- Xác định được vị trí của Biển Đông trên bản đồ.

- Giải thích được tầm quan trọng chiến lược của Biển Đông về giao thông biển, vị trsi chiến lược, nguồn tài nguyên thiên nhiên biển.

- Xác định được ví trí của các đảo, quần đảo ở Biển Đông trên bản đồ.

- Giải thích được tầm quan trọng chiến lược của các đảo và quần đảo ở Biển Đông.

Như vậy là các em đã xem qua bài giảng Bài 12 chương trình Lịch sử lớp 11 Kết nối tri thức. Để củng cố kiến thức bài học mời các em tham gia bài tập trắc nghiệm Trắc nghiệm Lịch sử 11 Cánh Diều Chủ đề 6 Bài 12.

• Câu 1:

  Trong những năm 1918 - 1921, nhân dân Nga Xô viết đã tiến hành

  • A. chính sách kinh tế mới do Lê-nin soạn thảo.
  • B. xây dựng cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội.
  • C. cuộc chiến đấu chống thù trong, giặc ngoài.
  • D. tiến hành Chiến tranh Vệ quốc chống lại phát xít Đức.

• Câu 2:

  Sự kiện nào dưới đây đánh dấu mốc hoàn thành của quá trình thành lập Nhà nước Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết?

  • A. Nước Nga Xô viết thực hiện chính sách kinh tế mới (tháng 3/1921).
  • B. Bản Hiệp ước Liên bang được thông qua (tháng 12/1922).
  • C. Tuyên ngôn thành lập Liên bang Xô viết được thông qua (tháng 12/1922).
  • D. Bản Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua (tháng 1/1924).

• Câu 3:

  Sự ra đời của chính quyền Xô viết ở Nga gắn liền với sự kiện nào sau đây?

  • A. Cách mạng tháng Hai ở Nga thành công (1917).
  • B. Cách mạng tháng Mười ở Nga thành công (1917).
  • C. Chính sách Cộng sản thời chiến được ban hành (1919).
  • D. Chính sách Kinh tế mới (NEP) được ban hành (1921).

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử 11 Cánh Diều Chủ đề 6 Bài 12 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch Sử HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!