Mời các em cùng HOC247 đến với nội dung tóm tắt lý thuyết và bài tập minh hoạ Bài 39: Da và điều hòa thân nhiệt ở người môn Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức để cùng tìm hiểu về da ở người và điều hoà thân nhiệt ở người.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Da ở người
a. Cấu tạo và chức năng của da
- Cấu tạo của da gồm lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da.
- Chức năng của da bao gồm bảo vệ cơ thể, chống lại các yếu tố bất lợi của môi trường, tham gia điều hoà thân nhiệt, nhận biết các kích thích của môi trường và bài tiết qua tuyến mồ hôi.
b. Một số bệnh về da và bảo vệ da
Một số bệnh về da bao gồm hắc lào, lang ben và mụn trứng cá.
- Bệnh hắc lào và bệnh lang ben do nấm gây ra, thường xuất hiện trong điều kiện môi trường ẩm thấp.
- Mụn trứng cá có thể do nang lông bị tắc hoặc vi khuẩn gây viêm nhiễm.
Chăm sóc, bảo vệ da và làm đẹp da an toàn
- Da sạch có khả năng diệt đến 85% vi khuẩn bám trên da, cần vệ sinh da sạch sẽ.
- Tránh làm da bị tổn thương, không để da tiếp xúc với ánh nắng gay gắt và không lạm dụng mỹ phẩm.
c. Một số thành tựu ghép da trong y học
- Ghép da đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả trong y học, đặc biệt là trong việc cứu chữa những người có da bị tổn thương nặng do hỏng nhiễm trùng. Sau đây là một số thành tựu nổi bật của ghép da trong y học:
+ Ghép da nhân tạo: Đây là một phương pháp mới trong ghép da, cho phép tạo ra những lá da nhân tạo giống hệt da thật và có khả năng hồi phục nhanh chóng.
+ Ghép da trên vùng tổn thương: Kỹ thuật ghép da trên vùng da bị tổn thương đã giúp cứu sống được rất nhiều bệnh nhân.
+ Ghép da trên vùng trần trụi: Ghép da trên vùng trần trụi đã giúp phục hồi vẻ đẹp tự nhiên cho các bệnh nhân bị bỏng hoặc cháy nắng nặng.
+ Ghép da chuyển hướng: Kỹ thuật ghép da chuyển hướng được sử dụng để di chuyển các miếng da từ những vùng khác trên cơ thể đến vùng da bị tổn thương.
1.2. Điều hoà thân nhiệt ở người
a. Khái niệm thân nhiệt
- Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể, được đo bằng đơn vị độ C.
- Nhiệt độ cao nhất trong cơ thể là ở gan, và thấp nhất là ở da.
- Thân nhiệt bình thường ở người dao động từ 36,5 - 37,5 độ C.
- Đo thân nhiệt bằng nhiệt kế điện tử, với các bước chuẩn bị và thực hiện nhất định.
b. Vai trò và cơ chế duy trì thân nhiệt ổn định ở người
- Thân nhiệt của người được duy trì ổn định quanh một giá trị nhất định, giúp các quá trình sống trong cơ thể diễn ra bình thường.
- Cơ chế duy trì thân nhiệt ổn định bao gồm cơ chế điều chỉnh tuyến mồ hôi, tuyến giáp, cơ chế đốt cháy năng lượng trong cơ thể và cơ chế tự điều chỉnh thân nhiệt bằng cơ thể.
- Vai trò của da và hệ thần kinh trong điều hoà thân nhiệt:
- Da có vai trò quan trọng nhất trong điều hoà thân nhiệt.
+ Khi nhiệt độ môi trường hay thân nhiệt tăng cao, não gửi tín hiệu đến mao mạch và tuyến mồ hôi để kích thích sự giãn mạch, tăng tiết mồ hôi, và tăng toả nhiệt.
+ Khi nhiệt độ môi trường thấp hoặc thân nhiệt giảm, sẽ có các phản ứng ngược lại làm giảm toả nhiệt.
c. Một số phương pháp phòng chống nóng, lạnh cho cơ thể
- Để phòng chống nóng, cần giữ cơ thể mát mẻ bằng cách đội mũ, nón khi làm việc ngoài trời và tránh chơi thể thao dưới ánh nắng trực tiếp.
+ Khi mồ hôi ra nhiều, không nên tắm ngay hay ngồi trước quạt và ở nơi có gió mạnh.
+ Khi thời tiết lạnh, cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là các vùng ngực, cổ, chân, tay và thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao để nâng cao khả năng chống nóng, lạnh của cơ thể.
- Duy trì ổn định thân nhiệt ở người là rất quan trọng để các quá trình sống trong cơ thể diễn ra bình thường.
+ Thân nhiệt của người được duy trì ổn định quanh một giá trị nhất định ngay cả khi nhiệt độ môi trường cao hơn hoặc thấp hơn nhiệt độ cơ thể.
+ Thần kinh và các cơ quan có vai trò chủ đạo trong việc duy trì thân nhiệt
Bài tập minh họa
Bài 1. Để phòng ngừa các bệnh ngoài da, biện pháp khả thi nhất là gì?
A. Tránh để da bị xây xát
B. Luôn vệ sinh da sạch sẽ
C. Bôi kem dưỡng ẩm cho da
D. Tập thể dục thường xuyên
Hướng dẫn giải
Để phòng ngừa các bệnh ngoài da, biện pháp khả thi nhất là luôn vệ sinh da sạch sẽ.
Bài 2. Vì sao vào mùa đông, da chúng ta thường bị tím tái?
A. Tất cả các phương án còn lại.
B. Vì cơ thể bị mất máu do bị sốc nhiệt nên da mất đi vẻ hồng hào.
C. Vì nhiệt độ thấp khiến cho mạch máu dưới da bị vỡ và tạo nên các vết bầm tím.
D. Vì các mạch máu dưới da co lại để hạn chế sự toả nhiệt nên sắc da trở nên nhợt nhạt.
Hướng dẫn giải
Khi mùa đông lạnh, da thường tím tái hoặc sởn gai ốc vì: mao mạch máu co, lượng máu lưu thông ít. giảm sự tỏa nhiệt → giữ lại nhiệt cho cơ thể được ấm.
Luyện tập Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Kết Nối Tri Thức
Học xong bài học này, em có thể:
- Nêu được cấu tạo sơ lược và chức năng của da.
- Nêu được khái niệm thân nhiệt. Thực hành được cách đo thân nhiệt và nêu được ý nghĩa của việc đo thân nhiệt. Vai trò của da và hệ thần kinh trong điều hoà thân nhiệt.
- Trình bày được một số biện pháp chống nóng, lạnh cho cơ thể. Nêu được một số biện pháp chống cảm lạnh, cảm nóng.
- Vận dụng được hiểu biết về da để chăm sóc da, trang điểm an toàn cho da.
3.1. Trắc nghiệm Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Kết Nối Tri Thức
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm KHTN 8 Kết nối tri thức Bài 39 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Tầng tế bào sống
- B. Tầng sừng
- C. Tuyến nhờn
- D. Tuyến mồ hôi
-
- A. 85%
- B. 40%
- C. 99%
- D. 35%
-
- A. Thường xuyên tập thể dục, thể thao
- B. Tắm nước lạnh theo lộ trình tăng dần mức độ nhưng phải đảm bảo độ vừa sức
- C. Tắm nắng vào sáng sớm (6 – 7 giờ vào mùa hè hoặc 8 – 9 giờ vào mùa đông)
- D. Tất cả các phương án còn lại
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Kết Nối Tri Thức
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập KHTN 8 Kết nối tri thức Bài 39 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 160 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 1 trang 161 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 2 trang 161 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 3 trang 161 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 4 trang 161 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Hoạt động 1 trang 162 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi trang 162 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Hoạt động 2 trang 162 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 1 trang 163 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi 2 trang 163 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Giải Câu hỏi trang 163 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Hoạt động trang 164 SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức – KNTT
Hỏi đáp Bài 39 Khoa học tự nhiên 8 Kết Nối Tri Thức
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
