Cảm nhận về tình yêu quê hương trong bài Quê Hương

Bài làm

Qua khung cửa nhỏ, tôi đưa mắt hưởng thụ những cảnh đẹp giản dị thanh bình quê tôi. Những làn gió nhè nhẹ, đưa tâm hồn tôi hòa nhập vào bài thơ Quê hương của Tế Hanh với một tình yêu tha thiết và nỗi nhớ da diết của ông đến quê nhà.

Tế Hanh là một nhà thơ đã góp mặt trong phong trào thơ mới, cùng những bài thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê thắm thiết. Đặc biệt là bài thơ Quê hương trích trong tập Nghẹn ngào, sau được in lại trong tập Hoa niên, xuất bản năm 1945.Với một nguồn cảm hứng lớn trong suốt, dòng cảm xúc dạt dào bài thơ đã vẽ lên một bức tuyệt đẹp, vừa sinh động vui tươi, vừa trong sáng tha thiết.

Làng tôi vốn làm nghề chài lưới:

Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.

Với hai câu thơ đầu, tác giả đã thiệu về ngôi làng làm nghề chài lưới, nước bao vây, cách biển nửa ngày sông. Một làng quê bình dị vậy thôi nhưng đã tạo nên tâm hồn thơ Tế Hanh.

Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồng

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Phải chăng nhà thơ đã đặt hồn mình để thưởng thức cảnh đẹp đơn giản nhưng lại hùng vĩ để viết nên những dòng thơ miêu tả cuộc sống lao động với nhiều niềm vui ? Có lẽ nhờ vậy mà tôi có thể cảm nhận được hình ảnh dân chài bơi thuyền đi đánh cá trong một bức tranh với một bầu trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng. Hình ảnh chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã... và cánh buồm giương to như mảnh hồn làng... một chi tiết độc đáo, một cách hình dung con thuyền khơi dậy vẻ đẹp dũng mãnh khi thuyền lướt sóng ra khơi, mang theo linh hồn và sự sống của làng chài. Những dòng thơ trên đã đưa cảm xúc phấn chấn, tin yêu, tự hào về quê hương của tác giả đi vào lòng người một cách sâu lẵng khó quên.

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

''Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe'',

Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,

Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;

Vâng, những câu thơ trên đã làm hiện lên hình ảnh dân làng tấp nập đón ghe về cùng những con cá bạc trắng sau một chuyến ra khơi đầy niềm vui hạnh phúc như cũng không thiếu nhiều lo lắng. Giữa không khí tấp nập, hình ảnh dân chài lưới đi biển về với làn da ngăm rám nắng đã được nhà thơ gợi tả bằng chi tiết mà chỉ có ở những người vùng biển rằng: cả thân hình nồng thở vị xa xăm. Một câu thơ thôi đã giúp ta cảm nhận được người đi biển lâu ngày, họ đã là bạn của nắng, gió ở những vùng đại dương điều đó khiến cơ thể họ khỏe mạnh, rắn rỏi cùng với hương vị mặn mòi của biển bao la. Từ đó cho thấy người dân nơi đây mang theo vẻ đẹp và sự sống nồng nhiệt của biển cả.

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất mưới thấm dần trong thớ vỏ.

Với hai câu thơ sử dụng biện pháp nhân hóa chiếc thuyền của tác giả đã giúp ta cảm thấy rằng con thuyền như một cơ thể sống, là một phần không thể thiếu đối với đời sống lao động làng chài gắn bó vô cùng thân thiết với con người nơi đây. Còn với nhà thơ Tế Hanh, tất cả đã toát lên tâm hồn nhạy cảm, tinh tế biết lắng nghe sự sống âm thầm trong nhưng sự vật vô cùng quen thuộc của quê hương.

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ

Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,

Thoáng co thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,

Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Chỉ bốn câu để kết thúc bài thơ mà thôi, nhưng sao khi ta đọc lại da diết, xót xa đến vậy? Tác giả Tế Hanh khi xa quê, đã luôn nhớ về quê hương mình, nơi chất chứa những kỉ niệm tươi vui, nơi có những sự vật quen thuộc: thuyền, cá, nước và mùi vị của biển cả nồng nàn, mặn mà, đằm thắm. Cái mùi vị riêng biệt của làng biển ấy, được nhà thơ cảm nhận bằng tấm tình trung hiếu của người con khi xa quê. Nhớ quê nhớ cả mọi vật nơi đây. Chúng ta có thể thấy rằng quê hương đối với tác giả vô cùng thắm thiết bền bỉ, gắn bó thủy chung cho dù có xa cách tới đâu đi chăng nữa.

Tới đây tôi lại nhớ tới bốn câu thơ nói về tình yêu quê hương của một người con xa quê, muốn thể hiện tấm lòng thương nhớ:

Ra đi cánh gió phương trời lạ

Vẫn nhớ non sông một mái nhà

Đất khách muôn trùng sao nhỏ hẹp

Quê nhà một góc nhớ mênh mang.

Vậy qua bài thơ Quê hương của Tế Hanh đã cho ta thấy một tâm hồn yêu thương, nhung nhớ quê nhà và một bức tranh sinh động, đẹp đẽ với tình yêu quê hương. Bài thơ đã mang lại nhiều cảm xúc, và tạo nên trong tâm hồn chúng ta cũng với một tình yêu quê giản dị, thắm thiết. Với tôi, bài thơ ấy chính là một bài học để tôi nhìn lại tình yêu của mình đối với quê hương và một cách để lưu giữ những hình ảnh quen thuộc của quê hương trong trái tim tôi. Các bạn ạ! Bài thơ cũng chính là những lời nhắn nhủ chúng ta hãy cố gắng hết sức có thể để đóng góp cho quê hương chúng ta, và dải đất hình chữ S xinh đẹp này! Hãy yêu quê hương và cảm nhận tình yêu của mình một cách chân thành, đơn giản nhất.

Hai câu thơ mở bài như một lời giới thiệu của tác giả về làng quê miền biển của mình. Nó là một làng quê nằm ăn sát ra biển, bốn bề quanh năm sóng vỗ. Qua hai câu mở bài này, tác giả còn muốn giới thiệu với mọi người về nghề nghiệp chính ở quê mình, đó là nghề ngư nghiệp.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá

Hai câu thơ tiếp theo như những dòng nhật kí tâm tình của Tế Hanh, nói về công việc thường nhật xảy ra ở ngôi làng ven biển này. Tiết trời ở đây thật trong lành: bầu trời trong xanh, gió biển nhẹ, bình minh rực rỡ sắc hồng. Lúc đó, những người thanh niên, trai tráng trong làng cùng nhau căng buồm, tiến ra biển cả.

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã

Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang

Trong hai câu thơ này, tác giả Tế Hanh đã sử dụng những động từ, tính từ mạnh: “hăng, phăng, vượt” và sử dụng nghệ thuật so sánh “chiếc thuyền nhẹ” với “con tuấn mã”, làm gợi lên vẻ đẹp, sự dũng mãnh của con thuyền.

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng

Rướn thân trắng bao la thâu góp gió

Ở hai câu tiếp theo này, nghệ thuật so sánh lại được sử dụng. “Cánh buồm” được so sánh với “mảnh hồn làng”, thể hiện tình yêu quê hương luôn tiềm tàng trong con người Tế Hanh.

Được sử dụng một lần nữa, động từ, tính từ mạnh: “giương, rướn, bao la” đã cho ta thấy một vẻ đẹp kiêu hãnh, đầy tự hào của cánh buồm vi vu trong gió biển.

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ,

Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.

“Nhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy ghe”

Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,

Khắp thân mình nồng thở vị xa xăm.

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm,

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Tám câu thơ tiếp theo này thể hiện hình ảnh làng chài khi những chiếc thuyền cá trở về sau những ngày chìm trong gió biển. Người dân làng chài vui sướng biết bao khi những người thân của họ đã mang về những thành quả tương xứng. Dân chài lưới mang một màu da thật riêng, có một mùi hương riêng biệt. Cái mùi này chỉ những người yêu quê hương tha thiết, nồng nàn như tác giả Tế Hanh mới có thể cảm nhận được. Chiếc thuyền cũng mệt mỏi sau những ngày đi biển, tựa như con người vậy. Cái chất muối thấm trong thớ vỏ cũng được tác giả cảm nhận bằng cách “nghe”, thật độc đáo!

Nay xa cách, lòng tôi luôn tưởng nhớ:
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Khi viết bài thơ này, tác giả đang ở xa quê hương. Vậy mà, ông vẫn luôn nhớ về mảnh đất quê hương yêu dấu của mình. Nhớ màu nước biển xanh, nhớ những con cá bạc, nhớ cánh buồm trắng, nhớ con thuyền đang băng băng rẽ sóng ra khơi. Ông còn nhớ cả cái mùi muối mặn của biển quê nhà.

Kết lại, với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân làng chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ còn cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.