Công nghệ 11 Kết nối tri thức Bài 6: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống vật nuôi

1.1.1. Khái niệm

- Công nghệ cấy truyền phôi là đưa phôi từ cái này vào tử cung cái khác để mang thai.

- Công nghệ này thường kết hợp với gây rụng nhiều trứng để sử dụng trứng của những con vật có giá trị giống vượt trội.

1.1.2. Các bước trong công nghệ cấy truyền phôi

Hình 6.1. Sơ đồ các bước trong công nghệ cấy truyền phôi ở bò

1.1.3. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi

- Khai thác tiềm năng di truyền của vật nuôi cao sản và vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn.

- Nâng cao năng suất sinh sản và thay đổi chất lượng đàn giống.

- Thuận tiện trong việc vận chuyển, trao đổi con giống giữa các địa phương và quốc gia.

1.2.1. Khái niệm

Thụ tinh trong ống nghiệm: phương pháp thụ tinh bên ngoài cơ thể.

1.2.2. Các bước thụ tinh trong ống nghiệm 

Bước thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm ở vật nuôi (Hình 6.2):

Hình 6.2. Các bước thụ tinh trong ống nghiệm ở vật nuôi

1.2.3. Ý nghĩa của thụ tinh trong ống nghiệm

- Tạo nhiều phôi

- Phổ biến nhanh đặc tính tốt của cá thể, giống

- Rút ngắn khoảng cách thế hệ

- Cơ sở cho công nghệ cấy truyền nhân và cấy chuyển gene.

1.3.1. Khái niệm

- Xác định giới tính của phôi: kĩ thuật xác định sớm giới tính của vật nuôi ngay trong giai đoạn phôi (Hình 6.3).

- Giúp sản xuất đàn vật nuôi có giới tính phù hợp với hướng sản xuất và tăng hiệu quả kinh tế chăn nuôi.

1.3.2. Các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi

Hình 6.3. Các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi

1.3.3. Ý nghĩa

- Xác định giới tính trước khi cấy giúp tăng hiệu quả cấy truyền phôi.

- Ví dụ: Chăn nuôi bò thịt cần nhiều bò đực, chăn nuôi bò sữa và bảo tồn giống cần nhiều bò cái.

- Chỉ thị phân tử là đoạn DNA ngắn quy định một tính trạng của vật nuôi.

- Chỉ thị phân tử được sử dụng trong việc chọn tạo giống để di truyền qua các thế hệ.

- Kĩ thuật khuếch đại gene, giải trình tự gene, phản ứng cắt enzyme giới hạn được sử dụng để xác định chỉ thị phân tử.

- Chỉ thị phân tử giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí và công lao động trong chọn tạo giống.

Hình 6.4. Sơ đồ chọn tạo giống vật nuôi bằng chỉ thị phân tử

- Ở Việt Nam, chỉ thị phân tử đã chọn tạo thành công dòng lợn, gà, bò có các tính trạng khác nhau.

Ví dụ 1: Các bước thụ tinh trong ống nghiệm ở bò

A. Hút tế bào trứng từ buồng trứng -> Nuôi để trứng phát triển và chín ->  Thụ tinh nhân tạo -> Nuôi hợp tử phát triển đến giai đoạn phôi dâu và phôi nang

B. Hút tế bào trứng từ buồng trứng ->  Thụ tinh nhân tạo -> Nuôi hợp tử phát triển đến giai đoạn phôi dâu và phôi nang

C. Nuôi để trứng phát triển và chín ->  Thụ tinh nhân tạo -> Nuôi hợp tử phát triển đến giai đoạn phôi dâu và phôi nang

D. Hút tế bào trứng từ buồng trứng -> Nuôi để trứng phát triển và chín ->  Thụ tinh nhân tạo -> Nuôi hợp tử phát triển đến giai đoạn phôi nang

Hướng dẫn giải

Các bước thụ tinh trong ống nghiệm ở bò: Hút tế bào trứng từ buồng trứng -> Nuôi để trứng phát triển và chín ->  Thụ tinh nhân tạo -> Nuôi hợp tử phát triển đến giai đoạn phôi dâu và phôi nang

Đáp án A

Ví dụ 2: Nêu các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi ?

Hướng dẫn giải

Các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi :

Lấy mẫu từ phôi -> Tách chiết DNA của mẫu phôi -> Khuếch đại DNA của mẫu phôi bằng PCR với mồi đặc hiệu -> Điện di sản phẩm PCR -> Đối chiếu sản phẩm điện di để xác định giới tính.

Học xong bài này các em có thể:

- Phân tích được ứng dụng của công nghệ sinh học trong nhân giống vật nuôi.

- Phân tích được một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong chọn giống vật nuôi.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 11 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 6 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Các công nghệ sinh học được ứng dụng trong nhân giống vật nuôi bao gồm?

  • A. Thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, cấy truyền phôi, nhân bản vô tính.
  • B. Thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, cấy truyền phôi, nuôi cấy gen
  • C. Thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, cấy truyền phôi, nhân bản gen
  • D. Thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm, cấy truyền phôi, cấy truyền ADN.

• Câu 2:

  Lai giống là gì?

  • A. là phương pháp dùng những cá thể đực và cá thể cái của cùng một giống cho giao phối với nhau để tạo ra thế hệ con chỉ mang những đặc điểm của một giống ban đầu duy nhất
  • B. là phương pháp thụ tinh nhân tạo từ trứng và tinh trùng của vật nuôi cùng một giống
  • C. là phương pháp dùng những cá thể đực và cá thể cái khác giống cho giao phối với nhau để tạo ra con lai mang đặc điểm di truyền mới tốt hơn của bố mẹ.
  • D. Cả A, B, C đều sai

• Câu 3:

  Nhân giống vật nuôi gồm 2 phương pháp:

  • A. nhân giống thuần chủng và lai giống
  • B. lai xa và lai cải tạo
  • C. thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm
  • D. Có nhiều hơn 2 phương pháp

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 11 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 6 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 33 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá trang 34 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Kết nối năng lực 1 trang 34 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá 1 trang 35 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Kết nối năng lực 2 trang 35 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Khám phá 2 trang 35 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập 1 trang 36 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập 2 trang 36 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 36 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!