Khi vô tình chạm vào đoạn dây có điện bị hở lớp vỏ cách điện, một thợ sửa chữa bị điện giật nhẹ vì có một dòng điện cỡ 10 mA chạy qua người. Nhưng một người khác cũng chạm vào đoạn dây trên thì có thể nguy hiểm đến tính mạng do có dòng điện 90 mA chạy qua người. Điều gì tạo nên sự khác biệt này? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu qua bài học dưới đây Bài 17. Điện trở. Định luật Ohm trong chương trình Vật lí 11 Chân trời sáng tạo.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Điện trở
a. Khái niệm điện trở
- Điện trở của một vật dẫn là đại lượng đặc trưng cho khả năng cản trở dòng điện của vật dẫn. Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu vật dẫn có giá trị U, dòng điện chạy trong mạch có cường độ I thì điện trở được xác định theo công thức
\(R = \frac{U}{I}\)
b. Điện trở của một đoạn dây kim loại
Hình 17.1. Một đoạn dây dẫn kim loại
- Điện trở của một đoạn dây kim loại hình trụ chiều dài l, diện tích tiết diện S được xác định theo công thức
\(R = \rho \frac{l}{S}\)
1.2. Định luật Ohm
a. Định luật Ohm đối với đoạn mạch chỉ chứa điện trở
- Cường đồ dòng điện I chạy qua một điện trở R tỉ lệ thuận với hiệu điện thế U đặt vào hai đầu điện trở
\(I = \frac{U}{R}\)
b. Đường đặc trưng Vôn – Ampe
.JPG)
Hình 17.2. Đường đặc trưng vôn - ampe của một đoạn dây kim loại 20oC
1.3. Đèn sợi đốt và điện trở nhiệt
a. Đèn sợi đốt
- Đèn sợi đốt là đèn chiếu sáng khi bị đốt nóng nhờ tác dụn nhiệt của dòng điện trong kim loại. Điện trở của đèn sợi đốt biến thiên chậm theo nhiệt độ
b. Điện trở nhiệt
- Điện trở nhiệt (Thermistor) là một linh kiện điện tử mà điện trở của nó biến thiên nhanh theo nhiệt độ
Bài tập minh họa
Ví dụ 1: Hãy sắp đặt theo thứ tự đơn vị của các đại lượng sau: hiệu điện thế, cường độ dòng điện, điện trở.
A. Ampe, ôm, vôn.
B. Vôn, ôm, ampe.
C. Vôn, ampe, ôm.
D. Ôm, vôn, ampe.
Hướng dẫn giải
Hiệu điện thế : Vôn
Cường độ dòng điện: ampe
Điện trở: ôm
Đáp án C
Ví dụ 2: Một dây dẫn có điện trở 50 Ω chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất là 300mA. Tính hiệu điện thế lớn nhất đặt giữa hai đầu dây dẫn đó?
Hướng dẫn giải
Hiệu điện thế lớn nhất:
U = I.R = 0,3.50 = 15V
Luyện tập Bài 17 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Học xong bài này các em cần biết:
– Định nghĩa điện trở, đơn vị đo điện trở
– Các nguyên nhân chính gây ra điện trở.
– Dạng đường đặc trưng I – U của vật dẫn kim loại ở nhiệt độ xác định.
– Định luật Ohm cho vật dẫn kim loại.
– Sơ lược ảnh hưởng của nhiệt độ lên điện trở của đèn sợi đốt, điện trở nhiệt (thermistor).
3.1. Trắc nghiệm Bài 17 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 17 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Đại lượng R đặc trưng cho tính cản trở điện lượng của vật gọi là điện trở của vật dẫn.
- B. Đại lượng R đặc trưng cho tính cản trở hiệu điện thế của vật gọi là điện trở của vật dẫn.
- C. Đại lượng R đặc trưng cho tính cản trở dòng điện của vật gọi là điện trở của vật dẫn.
- D. Đại lượng R đặc trưng cho tính cản trở electron của vật gọi là điện trở của vật dẫn.
-
Câu 2:
Chọn phép đổi đơn vị đúng.
- A. 1Ω = 0,01kΩ = 0,0001MΩ.
- B. 0,5MΩ = 500kΩ = 500 000Ω.
- C. 1kΩ = 1 000Ω = 0,01MΩ.
- D. 0,0023MΩ = 230Ω = 0,23kΩ.
-
- A. Điện trở
- B. Chiều dài
- C. Cường độ
- D. Hiệu điện thế
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 17 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lí 11 Chân trời sáng tạo Bài 17 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Khởi động trang 103 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 1 trang 103 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 2 trang 104 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 3 trang 105 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Luyện tập 1 trang 105 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 4 trang 105 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Luyện tập 2 trang 105 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Câu hỏi 5 trang 106 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Vận dụng trang 107 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Bài tập 1 trang 107 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Giải Bài tập 2 trang 107 SGK Vật lí 11 Chân trời sáng tạo – CTST
Hỏi đáp Bài 17 Vật lý 11 Chân trời sáng tạo
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 11 HỌC247
