Đề cương ôn tập môn Sinh 11 - Tự luận năm 2018 - 2019

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN SINH 11 – TỰ LUẬN NĂM 2018 - 2019

Câu 1: Trình bày các bước truyền tin qua xinap hoá học?

-        Xung thần kinh lan truyền đến chùy xináp làm Ca²⁺ đi vào trong chuỳ xináp.

-        Ca²⁺ làm cho các bọc chứa chất trung gian hoá học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian hoá học đi qua khe xináp đến màng sau.

-        Chất trung gian hoá học gắn vào thụ thể ở màng sau xináp làm xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau. Điện thế hoạt động (xung thần kinh) hình thành và lan truyền đi tiếp

Câu 2: Nêu và phân tích các nhân tố bên ngoài có ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật? Ý nghĩa của việc nắm được các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật?

* Các nhân tố bên ngoài:

- Thức ăn:

+ Thức ăn là nhân tố ảnh hưởng mạnh nhất đối với sinh trưởng và phát triển của động vật.

+ VD: Thiếu protein động vật chậm lớn và gầy yếu, dễ mắc bệnh

- Nhiệt độ:

+ Mỗi loài động vật sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện môi trường thích hợp.

+ Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có thể làm chậm quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật, đặc biệt là động vật biến nhiệt.

+ Vd: vào mùa đông khi nhiệt độ hạ thấp xuống 16 à 18 độ thì cá rô phi ngừng lớn và ngừng đẻ.

- Ánh sáng:

+ Những ngày trời rét động vật mất nhiều nhiệt. Vì vậy chúng phơi nắng để thu thêm nhiệt và giảm mất nhiệt à Ánh sáng cung cấp nhiệt cho cơ thể động vật.

+ Tia tử ngoại tác động lên da biến tiền vitamin D thành vitamin D giúp chuyển hóa Canxi thành xương.

- Ý nghĩa: Giúp con người có thể đk chúng theo ý muốn của mình. Dựa trên ả/h of các nhân tố con người có thể use nhiều biệ pháp khác nhau để làm tăng tốc độ sinh trưởng, phát triển của vật nuôi, cải thiện chất lượng dân số

Câu 3: Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối, mùa màng rất ghê gớm, trong khi đó bướm trưởng thành không gây hại mà có lợi cho cây trồng?

- Sâu bướm ăn lá cây nhưng không có enzim tiêu hoá xenlulôzơ nên tiêu hoá và hấp thụ hiệu quả thấp nên sâu phải ăn rất nhiều lá cây mới đáp ứng được nhu cầu chất dinh dưỡng cho cơ thể.

- Bướm trưởng thành chỉ ăn mặt hoa nên không phá hoại cây trồng mà còn giúp cây trồng thụ phấn.

Câu 4: So sánh sự lan truyền xung thần kinh trên sợi có bao myêlin với sợi không có bao myêlin?

Giống nhau: – Xung thần kinh lan truyển do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực liên tiếp từ nơi này đến nơi khác.

Khác nhau:

Nội dung	Không có bao myêlin	Có bao myêlin
Cách lan truyền	XTK lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kề bên.	XTK lan truyền theo cách nhảy cóc từ eo Ranvie này đến eo Ranvie khác
Cơ chế	Do mất phân cực,đảo cực và tái phân cực liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh	Do mất phân cực,đảo cực và tái phân cực liên tiếp từ eo Ranvie này sang eo ranvie khác trên sợi thần kinh
Tốc độ	Tốc độ chậm: 3-5m/s	Tốc độ nhanh: 100m/s

Câu 5: Phân biệt sinh trưởng sơ cấp và thứ cấp?

Tiêu chí	Sinh trưởng sơ cấp	Sinh trưởng thứ cấp
Khái niệm	Sinh trưởng theo chiều dài (hoặc cao) của thân, rễ	Sinh trưởng theo chiều ngang (chu vi) của thân và rễ
Nguyên nhân – cơ chế	Do hoạt động của mô phân sinh đỉnh.	Do hoạt động của mô phân sinh bên.
Đối tượng	Cây một lá mầm và phần thân non của cây 2 lá mầm	Cây hai lá mầm

Câu 6: Khái niệm xinap? Vẽ và chú thích cấu tạo của một xinap hoá học?

Xinap là nơi tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh hoặc với các tế bào khác như: tế bào cơ, tế bào tuyến … có vai trò dẫn truyền xung thần kinh.

Câu 7: Con người có ứng dụng gì để thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật?

  Kết hợp các biện pháp kĩ thuật thúc đẩy quá trình sinh trưởng và phát triển, tăng năng suất vật nuôi:

+ Sử dụng thức ăn nhân tạo chứa đủ chất dinh dưỡng.

+ Sử dụng hoocmôn sinh trưởng bằng cách tiêm hoặc bổ sung vào thức ăn cho vật nuôi.

+ Cải tạo môi trường sống đầy đủ các yếu tố như lượng 0₂, C0₂, nước, muối khoáng, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm... để vật nuôi sinh trưởng và phái triển tốt, năng suất cao.

Câu 8: Tại sao ở người khi tiết quá nhiều hoặc quá ít hoocmon sinh trưởng ở giai đoạn trẻ em lại ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển?

- Những người nhỏ bé là những người do tuyến yên tiết ra quá ít hoocmôn sinh trưởng.

- Những người khổng lồ là những người do tuyến yên tiết ra quá nhiều hoocmôn sinh trưởng.

- Hoocmôn sinh trưởng do tuyến yên tiết ra có tác dụng kích thích sinh trưởng, nếu hoocmôn tiết ra quá ít dẫn đến giảm phân chia tế bào, giảm số lượng và kích thước tế bào, nếu chúng tiết ra nhiều sẽ làm tăng cường quá trình phân chia tế bào, tăng số lượng và kích thước tế bào (qua tăng tổng hợp prôtein và tăng cường phát triển xương).

Câu 9: Khái niệm tập tính? Phân biệt tập tính bẩm sinh với tập tính học được?

- Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể), nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.

Tập tính bẩm sinh	Tập tính học được
Có được do sự di chuyền từ bố mẹ.	Có được trong quá trình sống từ sự tập luyện
Mang tính bản năng, đặc trưng cho loài.	Có sự rút kinh nghiệm qua hoạt động thực tế và có thể trong loài.
Không thay đổi và không chịu ảnh hưởng của điều kiện sống.	Thường thay đổi theo môi trường và hoàn cảnh sống khác nhau.
Là tập hợp của nhiều phản xạ không điều kiện.	Là các phản xạ có điều kiện.
Các tác động và hoạt động cơ thể xảy ra liên tục theo một trình tự nhất định tương ứng với kích thích.	Các hoạt động xảy ra có thể khác nhau tùy theo điều kiện tập luyện và biểu hiện thay đổi trước cùng một kích thích.

Ví dụ:
Tập tính bẩm sinh: Ve sầu kêu vào ngày hè oi ả, ếch đực kêu vào mùa sinh sản.

Tập tính học được: chuột nghe tiếng mèo kêu là bỏ chạy, người đi đường thấy đèn đỏ thì dừng lại.

Câu 10: Phân biệt phát triển có biến thái với phát triển không có biến thái?

Các kiểu phát triển	Phát triển không qua biến thái	Phát triển qua biến thái
		Biến thái hoàn toàn	Biến thái không hoàn toàn
Khái niệm	Là kiểu phát triển mà con non có đặc điểm hình thái, cấu tạo, sinh lí tương tự con trưởng thành.	-là kiểu phát triển mà ấu trùng có hd, cấu tạo, sinh lí khác con trưởng thành, qua gđ biến đổi trung gian ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành	: là kiểu PT mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, có hình thái, cấu tạo, sinh lí gần giống con trưởng thành . Qua nhiều lần lột xác, ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
vd	-Người - Voi, khỉ	- Bướm - Tằm, muỗi…	- Châu chấu …
Đặc điểm	- Giai đoạn phôi thai:(diễn ra trong dạ con của thú) Hợp tử   phân chia -->   phôi phân hóa tế bào  cơ quan --> thai nhi. - Giai đoạn sau sinh: Con sinh ra lớn lên trưởng thành.	Giai đoạn phôi :( diễn ra trong trứng đã thụ tinh) Hợp tử   phân chia ->   phôi Phân hóa tế bào  cơ quan của ấu trùngấu trùng(sâu bướm) chui ra từ trứng. - Giai đoạn hậu phôi :                lột xác Ấu trùng ------->   nhộng -->  Con trưởng thành(bướm)	Giai đoạn phôi :( diễn ra trong trứng đã thụ tinh) Hợp tử   phân chia -->    phôi  ---> Phân hóa tế bào cơ quan của ấu trùngấu trùng chui ra từ trứng - Giai đoạn hậu phôi : Ấu trùng -->  Con trưởng thành

Câu 11: Tại sao vào những ngày mùa đông cần cho gia súc non ăn nhiều hơn để chúng có thể sinh trưởng và phát triển bình thường ?

Vì gia súc là động vật hằng nhiệt, mùa đông trời lạnh, thân nhiệt của gia súc cao hơn nhiều so với nhiệt độ của môi trường nên cơ thể gia súc mất nhiều nhiệt vào môi trường. Ddeerr bù lại lượng nhiệt đã mất và duy trì thân nhiệt ổn định, cơ chế chống lạnh được tăng cương, quá trình chuyển hóa ở tế bào tăng lên, các chất bị oxi hóa nhiều hơn vì vậy gia súc non cần được ăn nhiều hơn bình thường để bù lại các chất đã bị oxi hóa. Bảo đảm chúng có thể sinh trưởng và phát triển bình thường trong những ngày mùa đông lạnh giá.

Câu 13: Tại sao ánh sáng đỏ kích thích sự ra hoa của cây dài ngày, còn ánh sáng đỏ xa lại kích thích sự ra hoa của cây ngày ngắn? Một cây ngày dài ra hoa trong quang chu kỳ tiêu chuẩn 14 giờ sáng – 10 giờ tối. Trong quang chu kỳ: 10 giờ sáng – 7 giờ tối – chiếu ánh sáng đỏ - 7 giờ tối, cây đó ra hoa không? Vì sao?

- P730 hấp thu ánh sáng đỏ xa chuyển hoá thành P660 kích thích sự ra hoa của cây ngày ngắn nhưng lại ức chế sự ra hoa của cây ngày dài.

- P660 hấp thu ánh sáng đỏ chuyển hoá thành P730 kích thích sự ra hoa của ngày dài nhưng lại ức chế sự ra hoa của cây ngày ngắn

Câu 14: Ảnh hưởng của hooc môn lên sự sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống?

• Hoocmon tuyến yên: Kích thích phân chia tế bào

+ Kích thích tế bào tăng tổng hợp protein

+ Kích thích phát tiển xương ( xương dài ra và to lên)

• Hoocmon tuyến giáp: kích thích chuyển hóa tế bào

+ Kích thích quá trình sinh trưởng của cơ thể  và phát triển bình thường của cơ thể

+ Nếu thiếu thì chậm lớn, trí tuệ kém phát triển ( Con ếch nếu thiếu thì nòng nọc không thể phát triển thành ếch )

• Hoocmon sinh dục : ostrogen ( ở nữ), testosteron (ở nam)

+ Kích thích sinh trưởng và phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì nhờ:

Tăng phát triển xương

Kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp

Riêng testosteron còn làm tăng mạnh tổng hợp protein, phát triển mạnh cơ bắp. Đặc điểm sinh dục phụ : râu.....

Câu 15:  Trình bày nơi tiết, tác động sinh lí và ứng dụng của các hoocmon kích thích auxin và giberelin ở thực vật?

Auxin:

• Nơi sinh ra: lá thân cành
• Vai trò: kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng giản dài của tế bào

+ Tham gia vào các phản ứng như hướng động, ứng động ....

+ Kích thích ra rễ phụ

+ kích thích nảy mầm của hạt và chồi

• Ứng dụng: tăng tỉ lệ thụ quả của cà chua,kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết..

Giberelin:

• Nơi sinh ra: ở các cơ quan đang sinh trưởng như lá non, quả non, hạt đang nảy mầm, phôi đang sinh trưởng
• Vai trò: kích thích thân cao, dài, ra hoa, tạo quả sớm

+ Kích thích sự nảy mầm của hạt, củ và thân ngầm

• Ứng dụng: Kích thích sự nảy mầm của củ khoai tây, chiều cao của cây lấy sợi, tạo quả không hạt nho

{-- xem đầy đủ nội dung ở phần xem online hoặc tải về --}

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Đề cương ôn tập môn Sinh học 11 học kì 2 năm học 2018-2019. Để xem lời giải chi tiết các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng đề thi này sẽ giúp các em học sinh  ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.