Tuần 20 - Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ - Tiếng Việt 5

a. Luyện đọc

• Đọc đúng các từ:
  • Linh Từ Quốc Mẫu, chức câu đương, quân hiệu, khinh nhờn, chuyên quyền.
• Đọc lưu loát toàn bài, biết đọc bài với giọng kể dõng dạc, rõ ràng.

b. Đọc - hiểu

• Hiểu các từ ngữ khó trong bài:
  • Thái sư: chức quan đầu triều thời xưa.
  • Câu đường: một chức vụ nhỏ ở xã, giữ việc bắt bớ, áp giải người có tội.
  • Kiệu: phương tiện đi lại thời xưa gồm một ghế ngồi có mái che và đôi đòn khiêng, thường do bốn người khiêng.
  • Quân hiệu: chức quan võ nhỏ.
  • Xã tắc: đất nước, nhà nước.
  • Thượng phụ: từ xưng hô để tỏ ý tôn kính Trần Thủ Độ (thượng: bề trên, phụ: cha).
• Bố cục
  • Chia làm 3 đoạn
    • Đoạn 1. Từ đầu..."ông mới tha cho".
    • Đoạn 2. "Một lần khác"..."lấy vàng, lụa thưởng cho".
    • Đoạn 3. Còn lại
• Nội dung
  • Ca ngợi thái sư Trần Thủ Độ - một người cư xử gương mẫu, nghiêm minh, không vì tình riêng mà làm sai phép nước.
• Luyện đọc diễn cảm

Trần Thủ Độ có công lớn, vua cũng phải nể. Có viên quan nhân lúc vào chầu vua, ứa nước mắt tâu:
- Bệ hạ còn trẻ mà thái sư chuyên quyền, không biết rồi xã tắc sẽ ra sao. Hạ thần lấy làm lo lắm.
Vua đem viên quan đến gặp Trần Thủ Độ và nói:
- Kẻ này dám tâu xằng với trẫm là Thượng phụ chuyên quyền, nguy cho xã tắc.
Trần Thủ Độ trầm ngâm suy nghĩ rồi tâu:
- Quả có chuyện như vậy. Xin bệ hạ quở trách thần và ban thưởng cho người nói thật .

Câu 1 (trang 16 sgk Tiếng Việt 5): Khi có người muốn xin chức câu đương, Trần Thủ Độ đã làm gì?

Gợi ý:

• Con đọc lời Trần Thủ Độ nói với Linh Từ Quốc Mẫu ở đoạn đầu câu chuyện.

Câu 2 (trang 16 sgk Tiếng Việt 5): Trước việc làm của người quân hiệu, Trần Thủ Độ xử lí ra sao?

Gợi ý:

• Trước việc làm của người quân hiệu, Trần Thủ Độ không những không trách móc mà còn thưởng cho vàng lụa.

Câu 3 (trang 16 sgk Tiếng Việt 5): Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền, Trần Thủ Độ nói thế nào?

Gợi ý:

• Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền thì Trần Thủ Độ nhận lỗi và xin vua ban thưởng cho viên quan dám nói thẳng.

Câu 4 (trang 16 sgk Tiếng Việt 5): Những lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ cho thấy ông là người như thế nào?

Gợi ý:

• Những lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ đủ cho thấy ông là người cư xử nghiêm minh, không vì tình riêng, nghiêm khắc với bản thân, luôn đề cao kỉ cương, phép nước.