Bài giảng Phong cảnh đền Hùng giúp các em rèn luyện kĩ năng đọc trôi chảy, lưu loát. Bước đầu hiểu được nội dung của bài văn: Ca ngợi vẻ đẹp tráng lệ của đền Hùng và vùng đất Tổ, đồng thời bày tỏ niềm thành kính thiêng liêng của mỗi con người Việt Nam đối với tổ tiên.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Hướng dẫn luyện đọc Phong cảnh đền Hùng
a. Luyện đọc
- Đọc đúng các từ khó: Hữu Trấp, Quế Võ, trai tráng.
- Đọc lưu loát toàn bài, biết đọc bài với giọng kể diễn cảm. Ngắt nghỉ hơi sau các dấu câu, giữa các cụm từ, nhấn giọng ở các từ gợi tả, gợi cảm.
b. Đọc - hiểu
- Hiểu từ ngữ khó trong bài:
- Đền Hừng: đền thờ các vua Hùng ở núi Nghĩa Lĩnh, thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
- Nam quốc sơn hà: ý trong bài chỉ Tổ quốc Việt Nam.
- Bức hoàng phi: tấm gỗ sơn son thếp vàng có khắc chữ Hán hoặc chữ Nôm cỡ lớn, thường treo ngang ở gian giữa nhà để thờ hoặc trang trí.
- Ngã Ba Hạc: nơi sông Lô chảy vào sông Hồng.
- Ngọc phả: sách ghi chép lai lịch, thân thế, sự nghiệp của những người được người đời kính trọng, tôn thờ.
- Đất Tổ: chỉ khu vực đền Hùng hoặc chỉ chung tỉnh Phú Thọ, nơi các vua Hùng bắt đầu sự nghiệp dựng nước.
- Chi: một nhánh trong dòng họ.
- Bố cục
- Chia làm 3 đoạn
- Đoạn 1. Từ đầu... "treo chính giữa".
- Đoạn 2. "Lăng của các vua Hùng"..."đồng bằng xanh mát".
- Đoạn 3. Còn lại
- Chia làm 3 đoạn
- Nội dung
- Ca ngợi vẻ đẹp tráng lệ của đền Hùng và vùng đất Tổ, đồng thời bày tỏ niềm thành kính thiêng liêng của mỗi con người Việt Nam đối với tổ tiên.
- Luyện đọc diễn cảm
- Trong đền, dòng chữ vàng / Nam quốc sơn hà / uy nghiêm đề ở bức hoành phi treo chính giữa.
- Dãy Tam Đảo như bức tường xanh / sừng sững chắn ngang bên trái / đỡ lấy mây trời cuồn cuộn.
1.2. Hướng dẫn trả lời câu hỏi Phong cảnh đền Hùng
Câu 1 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5): Hãy kể những điều em biết về các vua Hùng.
Gợi ý:
- Theo truyền thuyết, Hùng Vương là con trai trưởng của Lạc Long Quân, được cha phong làm vua nước Văn Lang, đóng đô ở thành Phong Châu (từ ngã ba sông Bạch Hạc về tới các vùng đất quanh núi Nghĩa Lĩnh, có thành phố Việt Trì và một phần đất thuộc các huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ ngày nay). Hùng Vương truyền tiếp được 18 đời trị vì 2621 năm.
Câu 2 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5): Tìm những từ ngữ miêu tả cảnh đẹp của thiên nhiên nơi đền Hùng.
Gợi ý:
- Những từ ngữ miêu tả cảnh đẹp của thiên nhiên nơi đền Hùng là có những khóm hải đường đâm bông rực rỡ, những cánh bướm dập dờn bay lượn, bên trái là đỉnh Ba Vì vòi vọi, bên phải là dãy Tam Đảo như bức tường sừng sững, xa xa là núi Sóc Sơn, trước mặt là Ngã Ba Hạc, những cây đại, cây thông già, giếng Ngọc trong xanh.
Câu 3 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5): Bài văn đã gợi cho em nhớ đến một số truyền thuyết về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc. Hãy kể tên các truyền thuyết đó.
Gợi ý:
- Bài văn đã gợi cho em nhớ đến một số truyền thuyết về sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc, các truyền thuyết đó là Sơn Tinh - Thuỷ Tinh, Thánh Gióng, An Dương Vương.
Câu 4 (trang 69 sgk Tiếng Việt 5):Em hiểu câu ca dao sau như thế nào?
"Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba."
Gợi ý:
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba"
- Là câu ca dao nhắc nhở mọi người Việt Nam dù đi đâu, về đâu, làm gì cũng không quên được ngày giỗ Tổ, không được quên nguồn cội của mình.
- Thông qua bài giảng Tập đọc: Phong cảnh đền Hùng, các em cần nắm được
- Cách đọc lưu loát toàn bài với giọng kể diễn cảm.
- Hiểu được các từ ngữ khó trong bài.
- Nắm được những ý chính của câu chuyện: Ca ngợi vẻ đẹp tráng lệ của đền Hùng và vùng đất Tổ, đồng thời bày tỏ niềm thành kính thiêng liêng của mỗi con người Việt Nam đối với tổ tiên.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Chính tả: Nghe - viết Ai là thủy tổ loài người? cho tiết học tiếp theo.