Thông qua bài giảng Luyện từ và câu: Luyện tập về quan hệ từ, sẽ giúp các em tìm được quan hệ từ trong một đoạn văn và biết đặt câu với các quan hệ từ.
Tóm tắt lý thuyết
Câu 1 (SGK trang 121, Tiếng Việt 5): Tìm quan hệ từ trong đoạn trích dưới đây và cho biết mỗi quan hệ từ nối những từ ngữ nào trong câu:
A Cháng đeo cày. Cái cày của người Hmông to nặng, bắp cày bằng gỗ tốt màu đen, vòng như hình cái cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.
Gợi ý:
- Các quan hệ từ trong đoạn trích:
- A Cháng đeo cày. Cái cày của người Hmông to nặng, bắp cày bằng gỗ tốt màu đen, vòng như hình cái cung, ôm lấy bộ ngực nở. Trông anh hùng dũng như một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận.
- Mỗi quan hệ từ nối những từ ngữ nào trong câu:
- của: nối "cái cày" với "người Hmông".
- bằng: nối "bắp cày" với "gỗ tốt màu đen".
- như: nối "vòng" với "hình cánh cung".
- như: nối "hùng dũng" với "một chàng hiệp sĩ cổ đeo cung ra trận".
Câu 2 (SGK trang 121, Tiếng Việt 5): Các từ in đậm được dùng trong mỗi câu dưới đây biểu thị quan hệ gì?
a) Quân sĩ cùng nhân dân trong vùng tìm đủ mọi cách cứu voi khỏi bãi lầy nhưng vô hiệu
b) Thuyền chúng tôi tiếp tục chèo, đi tới ba nghìn thước rồi mà vẫn thấy chim đậu trắng xóa trên những cành cây gie sát ra sông.
Theo ĐOÀN GIỎI
c) Nếu hoa có ở trời cao
Thì bầy ong cũng mang vào mật thơm.
NGUYỄN ĐỨC MẬU
Gợi ý:
a) Nhưng: biểu thị quan hệ tương phản.
b) Mà: biểu thị quan hệ tương phản.
c) Nếu...thì: biểu thị quan hệ điều kiện, giả thiết - kết quả.
Câu 3 (SGK trang 121, Tiếng Việt 5): Tìm quan hệ từ (và, nhưng, trên, thì, ở, của) thích hợp với mỗi ô trống dưới đây:
a) Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm ... cao.
b) Một vầng trăng tròn, to ... đỏ hồng hiện lên ... chân trời, sau rặng tre đen ... một ngôi làng xa.
Theo THẠCH LAM
c) Trăng quầng ... hạn, trăng tán ... mưa.
TỤC NGỮ
d) Tôi đã đi nhiều nơi, đóng quân ở nhiều chỗ đẹp hơn đây nhiều, nhân dân coi tôi như người làng ... thương yêu tôi hết mực, ... sao sức quyến rũ, nhớ thương vẫn không mãnh liệt, day dứt bằng mảnh đất cọc cằn này.
Theo NGUYỄN KHẢI
Gợi ý:
a) Trời bây giờ trong vắt, thăm thẳm và cao.
b) Một vầng trăng tròn, to và đỏ hồng hiện lên ở chân trời, sau rặng tre đen của một ngôi làng xa.
Theo THẠCH LAM
c) Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa.
TỤC NGỮ
d) Tôi đã đi nhiều nơi, đóng quân ở nhiều chỗ đẹp hơn đây nhiều, nhân dân coi tôi như người làng và thương yêu tôi hết mực, nhưng sao sức quyến rũ, nhớ thương vẫn không mãnh liệt, day dứt bằng mảnh đất cọc cằn này.
Câu 4 (SGK trang 121, Tiếng Việt 5): Đặt câu với mỗi quan hệ từ sau: mà, thì, bằng.
Gợi ý:
- Cây cổ thụ ấy to thế mà cũng bị gãy đổ.
- An thì thấp hơn Nam.
- Cô giáo dạy bảo chúng em bằng tất cả tấm lòng của mình.
- Thông qua bài học Luyện từ và câu: Luyện tập về quan hệ từ, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Biết tìm quan hệ trong một đoạn trích.
- Biết vận dụng những kiến thức đã học để làm các bài tập SGK.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng
Tập làm văn: Luyện tập tả người (Quan sát và chọn lọc chi tiết) để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
