Soạn bài Ôn tập Bài 2 - Ngữ văn 8 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo

- Cấu trúc của văn bản giải thích một hiện tượng tự nhiên:

+ Phần mở đầu: giới thiệu khái quát về hiện tượng hoặc quá trình xảy ra hiện tượng.

+ Phần nội dung: giải thích nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra.

+ Phần kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng tự nhiên.

- Cách sử dụng ngôn ngữ: thường sử dụng từ ngữ thuộc một chuyên ngành khoa học cụ thể.

- Đoạn văn diễn dịch: là đoạn văn có câu chủ đề mang ý khái quát đứng đầu đoạn.

- Đoạn văn quy nạp: là đoạn văn được trình bày đi từ các ý nhỏ đến ý lớn, từ các ý chi tiết đến ý khái quát.

- Đoạn văn song song: là đoạn văn mà các câu triển khai nội dung song song nhau, không có câu chủ đề.

- Đoạn văn phối hợp: là đoạn văn có câu chủ đề ở đầu đoạn và cuối đoạn.

- Đảm bảo cấu trúc ba phần của bài viết.

- Đặt nhan đề giới thiệu tên của hiện tượng tự nhiên thu hút sự chú ý của người đọc.

- Tóm tắt thông tin quan trọng của từng đoạn/ phần bằng hệ thống các đề mục.

Câu 1: Trình bày đặc điểm của văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên.

Lời giải chi tiết:

- Mục đích: Viết để lí giải nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra của một hiện tượng tự nhiên.

- Cấu trúc: thường gồm 3 phần:

+ Phần mở đầu: giới thiệu khái quát hiện tượng và quá trình xảy ra hiện tuợng trong thế giới tự nhiên.

+ Phần nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng.

+ Phần kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng tự nhiên hoặc tóm tắt nội dung giải thích.

- Cách sử dụng từ ngữ: Các từ ngữ sử dụng trong văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thường thuộc một chuyên ngành khoa học cụ thể (địa lí, sinh học…) động từ miêu tả hoạt động hoặc trạng thái, từ ngữ miêu tả trình tự.

 

Câu 2: Tóm tắt hai văn bản Bạn đã biết gì về sóng thần? và Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng? theo các nội dung sau: mục đích viết, nội dung chính, cấu trúc, cách trình bày thông tin, nhan đề và đề mục, thông tin cơ bản và một số thông tin chi tiết, phương tiện phi ngôn ngữ.

Lời giải chi tiết:

* Bạn đã biết gì về sóng thần?

- Mục đích viết: Để người đọc cập nhật thông tin cơ bản về sóng thần.

- Nội dung chính: Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sóng thần.

- Cấu trúc: 3 phần

+ Mở bài: giới thiệu khái quát và quá trình xảy ra hiện tuợng sóng thần.

+ Nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng sóng thần.

+ Kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng sóng thần.

- Cách trình bày thông tin theo cấu trúc: so sánh, đối chiếu.

- Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh, số liệu.

* Sao băng là gì và những điều cần biết về sao băng?

- Mục đích viết: Để người đọc cập nhật thông tin cơ bản về sao băng và mưa sao băng.

- Nội dung chính: Giải thích và trình bày cơ chế, nguyên nhân dẫn đến sao băng và mưa sao băng.

- Cấu trúc: 3 phần:

+ Mở bài: giới thiệu khái quát và quá trình xảy ra sao băng và hiện tuợng mưa sao băng.

+ Nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng sao băng và mưa sao băng.

+ Kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng mưa sao băng.

- Cách trình bày thông tin theo cấu trúc: so sánh, đối chiếu.

- Sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh, số liệu.

 

Câu 3: Xác định cấu trúc và câu chủ đề (nếu có) của đoạn văn sau:

Nhân dân lao động, đặc biệt nông dân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất. Họ đã đưa sen vào ca dao biết bao nhiêu lần, mỗi lần một cách, mà lần nào cũng hay, cũng đẹp. Xét về nội dung và ý nghĩa tượng trưng, ẩn dụ thì hình tượng sen trong nhiều bài ca dao nói chung, cũng như câu “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn” nói riêng, đã phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của con người Việt Nam từ ngàn đời nay.

(Theo Hoàng Tiến Lựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”)

Lời giải chi tiết:

- Câu chủ đề: Nhân dân lao động, đặc biệt nông dân là những người gần sen, hiểu sen, yêu sen và giống sen nhiều nhất

- Cấu trúc: diễn dịch.

 

Câu 4: Khi viết văn bản giải thích về một hiện tượng tự nhiên, cần lưu ý điều gì?

Lời giải chi tiết:

- Mục đích: Văn bản viết để lí giải nguyên nhân xuất hiện và cách thức diễn ra của một hiện tượng tự nhiên.

- Cấu trúc: Văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên thường có cấu trúc gồm 3 phần:

+ Phần mở đầu: giới thiệu khái quát hiện tượng và quá trình xảy ra hiện tuợng trong thế giới tự nhiên.

+ Phần nội dung: giải thích nguyên nhân và cách thức diễn ra hiện tượng.

+ Phần kết thúc: trình bày sự việc cuối của hiện tượng tự nhiên hoặc tóm tắt nội dung giải thích.

- Cách sử dụng từ ngữ: Các từ ngữ được sử dụng trong văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên phải thuộc một chuyên ngành khoa học cụ thể (địa lí, sinh học…) động từ miêu tả hoạt động hoặc trạng thái, từ ngữ miêu tả trình tự.

 

Câu 5: Chia sẻ những kinh nghiệm em đã thu nhận được về cách nắm bắt nội dung chính khi thảo luận nhóm và trình bày lại những nội dung ấy một cách hiệu quả.

Lời giải chi tiết:

Những kinh nghiệm em đã thu nhận được về cách nắm bắt nội dung chính khi thảo luận nhóm và trình bày lại những nội dung ấy một cách hiệu quả là:

- Đưa ra ý kiến cá nhân.

- Tiếp thu, lắng nghe ý kiến của các thành viên trong nhóm.

- Tham khảo sách báo và những tài liệu có liên quan đến nội dung trình bày.

- Trình bày tự tin.

- …

 

Câu 6: Từ những điều đã học trong bài học này, em hãy trả lời câu hỏi: Sự kì bì của thế giới tự nhiên gợi cho em những suy nghĩ gì?

Lời giải chi tiết:

Sự kì bì của thế giới tự nhiên gợi cho em những suy nghĩ:

- Là nơi chứa đựng nhiều bí mật thú vị, bất ngờ của thế giới tự nhiên.

- Chúng ta cần phải đầu tư phát triển ngành khoa học thiên văn để tìm hiểu và phát hiện những điều mới mẻ và đẹp đẽ hơn của thế giới tự nhiên.

- …

Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm:

• Soạn văn tóm tắt Ôn tập Bài 2

Khi có vấn đề khó hiểu về bài soạn này cần giải đáp, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.