Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 10: Công xã Pa-ri (năm 1871)

- Tháng 7 - 1870, Pháp thất trận trước Phổ ở Xơ-đăng. “Chính phủ Vệ quốc” được thành lập thay cho chính phủ cũ của Na-pô-lê-ông III.

- “Chính phủ Vệ quốc" đầu hàng nước Phổ, nhưng nhân dân Pa-ri muốn chiến đấu. “Uỷ ban Trung ương Quốc dân quân” được thành lập để lãnh đạo nhân dân.

Hình 1. Những người phụ nữ Pa-ri trên chiến lũy Đồi Trắng (Blanche) (tranh vẽ của H. Mô-loóc (Hector Moloch), Pháp (1849 – 1909))

- Ngày 18 - 3, nhân dân và quân đội Quốc dân quân tiến vào thủ đô, khiến “Chính phủ Vệ quốc” bỏ chạy về Véc-xai.

- Ngày 26 - 3 - 1871, Hội đồng Công xã ra đời, tập trung quyền lập pháp và hành pháp. Nhiều uỷ ban được thành lập để thi hành pháp luật.

- Công xã Pa-ri là cách mạng vô sản đầu tiên do nhân dân lao động thực hiện.

- Hội đồng Công xã lật đổ chính quyền giai cấp tư sản, thành lập chính quyền mới của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

- Chính sách của Hội đồng Công xã hướng tới quyền lợi của đại đa số quần chúng:

+ Miễn tiền thuê nhà trong quãng thời gian từ tháng 10 – 1870 đến tháng 4 – 1871.

+ Cấm bán tài sản do công dân cầm cố trong giai đoạn bị bao vây.

+ Giải thể quân đội thường trực, thay vào đó, trang bị vũ khí cho dân chúng.

+ Giáo dục công miễn phí.

+ Tiền lương công chức phản ánh mức lương trung bình của công nhân. 

+ Tiếp quản các nhà máy và giao cho công nhân kiểm soát.

+ Tịch thu và phân chia lại những ngôi nhà không có người ở cho dân nghèo.

+ Cấm phạt tiền có tính trừng phạt và cắt giảm tiền lương, công nhật.

+ Cấm làm ca đêm với người học nghề làm bánh.

+ Lập ra giá cố định cho mặt hàng bánh mì.

- Công xã Pa-ri chỉ tồn tại 72 ngày, nhưng để lại nhiều bài học quý giá cho phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản.

Hình 2. Công xã Pa-ri mở cuộc họp các ủy viên công xã tại tòa Thị chính

Bài 1: Nêu hoàn cảnh ra đời của Công xã Pa-ri?

Hướng dẫn giải

- Tháng 7/1870, chiến tranh giữa Pháp và Phổ xảy ra, Na-pô-lê-ông cùng 10 vạn quân thất trận ở Xơ-đăng và bị bắt làm tù binh. “Chính phủ Vệ quốc" của giai cấp tư sản được thành lập.

- Khi quân Phổ tiến sâu vào lãnh thổ Pháp, “Chính phủ vệ quốc” đầu hàng, trong khi đó, nhân dân Pa-ri kiên quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ thủ đô.

- Ngày 18/3/1871, từ đồi Mông-mác, nhân dân Pa-ri dưới sự chỉ huy của “Ủy ban Quốc dân quân” đã tiến vào Pa-ri, “Chính phủ Vệ quốc” bỏ chạy về Véc-xai.

- Sau cuộc bầu cử ngày 26/3/1871, Hội đồng Công xã Pa-ri ra đời.

Bài 2: Giải thích tại sao nói: Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới, do dân và vì dân?

Hướng dẫn giải

- Những biểu hiện chứng tỏ Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới:

+ Thành viên trong Hội đồng công xã đều là các đại biểu của quần chúng lao động, do chính nhân dân lao động bầu ra theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu.

+ Các ủy viên trong công xã sẽ chịu trách nhiệm trước nhân dân, có thể bị bãi miễn.

+ Các chính sách của công xã Pa-ri đều phục vụ cho quyền lợi của quần chúng nhân dân lao động.

=> Với cơ cấu tổ chức và các chính sách tiến bộ, tích cực như vậy, có thể thấy, công xã Pa-ri là một nhà nước kiểu mới - nhà nước “của dân, do dân và vì dân” khác hẳn với các nhà nước của các giai cấp bóc lột trước đó.

Học xong bài này các em cần biết:

- Trình bày được những nét chính về Công xã Pa-ri (năm 1871).

- Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập nhà nước kiểu mới – nhà nước của giai cấp vô sản đầu tiên trên thế giới.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 4 Bài 10 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Sau khi chính quyền Na-pô-lê-ông III bị lật đổ, một chính phủ mới của giai cấp tư sản được thành lập, mang tên là gì?

  • A. Chính phủ Vệ quốc.
  • B. Chính phủ quốc dân.
  • C. Chính phủ lâm thời tư sản.
  • D. Chính phủ lâm thời Cộng hòa Pháp.

• Câu 2:

  Nội dung nào sau đây phản ánh đúng ý nghĩa của Công xã Pa-ri?

  • A. Cổ vũ tinh thần cách mạng cho nhân dân lao động.
  • B. Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa.
  • C. Để lại kinh nghiệm cho phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản.
  • D. Mở ra con đường giải phóng mới cho nhân dân các nước thuộc địa.

• Câu 3:

  Tính chất của cuộc khởi nghĩa ngày 18/3/1871 ở Pháp là gì?

  • A. cách mạng tư sản.
  • B. cách mạng vô sản.
  • C. chiến tranh giải phóng dân tộc.
  • D. cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 4 Bài 10 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải Câu hỏi trang 48 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi trang 49 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Luyện tập 1 trang 49 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Vận dụng 2 trang 49 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!