Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Bài 1: Các cuộc cách mạng tư sản ở Châu Âu và Bắc Mỹ

a. Nguyên nhân

- Nền kinh tế Anh chuyển sang tư bản chủ nghĩa thế kỉ XV - XVI, dẫn đến những biến động xã hội lớn, bao gồm mất đất của nông dân và sự ra đời của tầng lớp quý tộc mới.

- Các thoả hiệp truyền thống giữa vua và Nghị viện không duy trì, dẫn đến bất ổn chính trị.

- Chiến tranh giữa Hoàng gia và lực lượng ủng hộ Nghị viện diễn ra trong 6 năm, tuy nhiên, chỉ có sự ra đời của Dự luật về các quyền vào năm 1688 mới đặt cơ sở cho nhà nước quân chủ lập hiến ở Anh.

Hình 1. Vua Sác-lơ l tại Nghị viện Anh vào ngày 4 - 1 - 1642 (tranh vẽ hiện trưng bày tại Cung điện Oét-min-tơ (Westminster, Luân Đôn, Anh)

b. Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm

- Cuộc cách mạng lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

- Chế độ quân chủ lập hiến giới hạn quyền lực của quốc vương, thừa nhận vai trò của Nghị viện.

- Cách mạng Anh mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, do liên minh tư sản – quý tộc mới lãnh đạo.

- Thành quả của cách mạng không đáp ứng quyền lợi của phần đông nhân dân.

- Cách mạng Anh là cuộc cách mạng tư sản, diễn ra dưới hình thức nội chiến.

Hình 2. Sơ đồ những sự kiện chính của Cách mạng tư sản Anh

 a. Nguyên nhân

- Thực dân Anh có 13 thuộc địa tại Bắc Mỹ năm 1760 với nền kinh tế tư bản phát triển. 

- Những đạo luật hà khắc và việc cho công ty Đông Ấn độc quyền buôn bán trà đã gây phản đối của người dân thuộc địa. 

- Tại cảng Bô-xtơn vào năm 1773, một nhóm người hoá trang thành người da đỏ đánh phá tàu Anh và đổ trà xuống biển, làm nổ ra cuộc chiến.

Hình 3. Sơ đồ những sự kiện chính trong Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ

b. Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm

- Cuộc chiến kết thúc, 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ giành độc lập, xoá bỏ các đạo luật cản trở sự phát triển kinh tế và mở đường cho nền kinh tế tư bản phát triển. Hợp chúng quốc Mỹ ra đời và G. Washington trở thành Tổng thống đầu tiên. 

- Thắng lợi này mang lại hy vọng giải phóng cho nhân dân thuộc địa khắp nơi trên thế giới.

a. Nguyên nhân

- Pháp thế kỉ XVIII: nông nghiệp lạc hậu, công thương nghiệp bị cản trở, đẳng cấp ba bất bình, tư tưởng tiến bộ về tự do, dân chủ, xã hội pháp quyền thúc đẩy cách mạng.

- 5 – 5 – 1789: Vua Lu-i XVI triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp nhằm đạt sự đồng thuận tăng thuế. Đại diện các đẳng cấp tranh cãi quyết liệt, đẳng cấp thứ ba tuyên bố thành lập Quốc hội lập hiến. Vua dùng quân đội giải tán Quốc hội.

- 14 – 7 – 1789: Quần chúng nhân dân tấn công ngục Ba-xti, cách mạng bùng nổ và lan rộng khắp nước Pháp.

Hình 4. Tình cảnh người nông dân Pháp trước cách mạng (tranh biếm hoạ, thư viện Quốc gia Pa-ri, Pháp)

b. Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm

- Xoá bỏ chế độ quân chủ chuyên chế, thành lập nền cộng hoà

- Khẳng định các quyền tự do dân chủ của công dân

- Mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển

- Tạo ra những thay đổi sâu rộng trong phạm vi nước Pháp và để lại dấu ấn sâu sắc trong tiến trình lịch sử châu Âu suốt thế kỉ XIX.

- Cuộc cách mạng này do giai cấp tư sản lãnh đạo, diễn ra dưới hình thức nội chiến và chiến tranh bảo vệ tổ quốc.

Hình 5. Sơ đồ những sự kiện chính của Cách mạng tư sản Pháp

Bài 1: Nêu sự khác biệt cơ bản giữa hình thức quân chủ chuyên chế và quân chủ lập hiến là gì?

Hướng dẫn giải

- Chế độ quân chủ chuyên chế: quyền lực của nhà vua là tối cao và tuyệt đối. Vua nắm trong tay tất cả các quyền: hành pháp, lập pháp và tư pháp. Tất cả thần dân phải tuân theo mọi lời nói, mệnh lệnh của nhà vua.

- Chế độ quân chủ lập hiến: vua vẫn là người đứng đầu quốc gia, là biểu tượng của dân tộc, nhưng quyền lực của nhà vua chỉ mang tính hình thức, nghi lễ. Quyền lập pháp được trao cho quốc hội/ nghị viện; quyền hành pháp trao cho chính phủ và quyền tư pháp trao cho tòa án.

Bài 2: Cuộc Cách mạng tư sản Pháp cần giải quyết những vấn đề gì?

Hướng dẫn giải

- Xóa bỏ chế độ phong kiến chuyên chế, xác lập nền dân chủ tư sản.

- Xóa bỏ chế độ đẳng cấp, ban hành các quyền tự do, bình đẳng.

- Đảm bảo quyền tư hữu về ruộng đất cho nông dân.

- Thống nhất thị trường dân tộc, thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư bản chủ nghĩa.

- Trong quá trình diễn ra cách mạng, nước Pháp còn phải đương đầu với cuộc tấn công, xâm lược của liên minh phong kiến châu Âu, và sự nổi dậy, chống đối của nội phản, do đó, cách mạng Pháp cần giải quyết thêm nhiệm vụ: đấu tranh chống ngoại xâm và nội phản, bảo vệ độc lập dân tộc và chính quyền cách mạng.

Học xong bài này các em cần biết:

- Xác định được trên bản đồ thế giới địa điểm diễn ra các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII.

- Trình bày được những nét chung về nguyên nhân, kết quả, ý nghĩa, tính chất của cách mạng tư sản.

- Nêu được một số đặc điểm chính của các cuộc cách mạng tư sản tiêu biểu ở Anh, Pháp, Bắc Mỹ.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 1 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng tình hình nước Pháp cuối thế kỉ XVIII?

  • A. Sản xuất nông nghiệp lạc hậu, mất mùa thường xuyên diễn ra
  • B. Trật tự ba đẳng cấp ngày càng khoét sâu mâu thuẫn trong xã hội
  • C. Chế độ quân chủ lập hiến kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế
  • D. Trào lưu Triết học Ánh sáng được sự đón nhận rộng rãi trong xã hội

• Câu 2:

  Nội dung nào không phản ánh đúng tình hình nước Anh đầu thế kỉ XVI?

  • A. Nền kinh tế chuyển sang thời kì phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa
  • B. Nông dân mất đất, sống nghèo khổ, bất bình với nhà nước phong kiến
  • C. Quý tộc mới có thế lực lớn về kinh tế, muốn giành quyền lợi chính trị
  • D. Xã hội phân chia thành 3 đẳng cấp: tăng lữ, quý tộc và đẳng cấp thứ 3

• Câu 3:

  Cách mạng tư sản Anh bùng nổ vào thời gian nào?

  • A. Tháng 8/1642
  • B. Tháng 12/1688
  • C.  Tháng 12/1773
  • D. Tháng 9/1783

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 1 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi trang 9 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi mục 1b trang 10 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi mục 2a trang 10 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi mục 2b trang 12 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi mục 3a trang 12 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Giải Câu hỏi trang 14 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Luyện tập 1 trang 15 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Vận dụng 2 trang 15 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Vận dụng 3 trang 15 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Chân trời sáng tạo - CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!