Nội dung tóm tắt lý thuyết và bài tập minh hoạ Bài 19: Các cơ cấu trong động cơ đốt trong môn Công nghệ 11 Kết nối tri thức, được HOC247 tổng hợp và biên soạn ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp các em làm chủ kiến thức về cơ cấu trục khuỷu thanh truyền, cơ cấu phối khí, thân máy và nắp máy.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền
- Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền trong động cơ đốt trong bao gồm các chi tiết chính như pít tỗng, thanh truyền, trục khuỷu và bánh đà.
- Trong quá trình làm việc, pít tông chuyển động tịnh tiến và truyền lực cho thanh truyền, từ đó làm cho trục khuỷu quay.
Hình 1. Cơ cầu trục khuỷu thanh truyền
a. Pít tông
- Pít tông là một phần quan trọng của động cơ đốt trong, cùng với xi lanh và nắp máy tạo thành không gian làm việc.
- Pít tông nhận lực đẩy của khí cháy và truyền cho trục khuỷu trong kì nổ, và nhận lực từ trục khuỷu trong các kì nạp, nén và thải.
Hình 2. Cấu tạo pít tông
b. Thanh truyền
- Thanh truyền nối pít tông và trục khuỷu để truyền lực giữa các chi tiết.
- Thanh truyền có đầu nhỏ, thân và đầu to.
+ Đầu nhỏ nối với chốt pít tông, thân nối đầu nhỏ với đầu to.
+ Đầu to nối với chốt khuỷu của trục khuỷu và thường chia làm hai nửa, liên kết bằng bu lông.
+ Các đầu nhỏ và to có lắp bạc lót hoặc ổ bi để giảm ma sát.
Hình 3. Cấu tạo thanh truyền
c. Trục khuỷu
- Trục khuỷu làm việc bằng cách nhận lực từ thanh truyền để tạo mô men quay đưa đến các máy công tác và đồng thời tác động lên pít tông trong các kì không sinh công.
- Nó cũng dẫn động một số cơ cấu và hệ thống trong động cơ đốt trong.
- Trục khuỷu có cấu tạo gồm đầu trục, cổ khuỷu, chốt khuỷu, má khuỷu, đối trọng và đuôi trục.
Hình 4. Cấu tạo trục khuỷu
d. Bánh đà
- Bánh đà có vai trò quan trọng trong việc giữ cho động cơ không đồng đều nằm trong giới hạn cho phép và cũng được sử dụng để lắp các chi tiết của cơ cấu khởi động như vành răng khởi động.
- Các kết cấu thông thường của bánh đà bao gồm dạng đĩa, dạng vành, dạng chậu hoặc dạng vành có nan hoa.
1.2. Cơ cấu phối khí
a. Nhiệm vụ và phân loại
- Cơ cấu phối khí có chức năng quan trọng trong việc điều khiển đóng mở cửa nạp và cửa xả đúng thời điểm, giúp động cơ 2 kì sử dụng van trượt và động cơ 4 kì thường sử dụng cơ cấu phối khi dùng xu páp.
- Cơ cấu phối khí dùng xu páp bao gồm hai loại chính là cơ cấu phối khí dùng xu páp treo và cơ cấu phối khí dùng xu páp đặt.
b. Cấu tạo và nguyên lí của cơ cấu phối khí dùng xu páp
- Hình 5 mô tả cấu tạo của cơ cấu phối khí xu páp treo.
- Trục cam được đặt trong thân máy và dẫn động bởi trục khuỷu thông qua bộ truyền xích.
- Số vòng quay của trục cam là 1/2 số vòng quay của trục khuỷu.
- Khi động cơ hoạt động, trục khuỷu quay kéo trục cam quay, từ đó đóng mở các xu páp nạp và thải.
Hình 5. Sơ đồ cầu tạo của cơ cấu phối khi dùng xu páp treo
Hình 6. Sơ đồ cầu tạo của cơ cấu phối khi dùng xu páp đặt
1.3. Thân máy và nắp máy
a. Thân máy
- Thân máy động cơ là nơi chứa hầu hết các cụm chi tiết của động cơ như hệ trục khuỷu, các bộ phận truyền động và bơm nhiên liệu, dầu, nước, quạt gió...
- Thân máy khá phức tạp và có cấu tạo phụ thuộc vào bố trí của các xi lanh, cơ cấu và hệ thống của động cơ.
Hình 7. Thân máy động cơ đốt trong
b. Nắp máy
- Nắp máy, xi lanh và đỉnh pít tông tạo thành buồng cháy của động cơ.
- Nắp máy bố trí các chi tiết như bu gi hoặc vòi phun nhiên liệu và các đường nạp - thải, áo nước làm mát hoặc cánh tản nhiệt.
Hình 8. Nắp máy động cơ đốt trong
Bài tập minh họa
Bài 1. Dựa vào hình dưới đây, em hay mô tả chi tiết cấu tạo của pít tông.
Cấu tạo pít tông
Hướng dẫn giải
Pít tông bao gồm đỉnh, đầu và thân:
- Đỉnh pít tông có ba dạng là đỉnh bằng, đỉnh lồi, đỉnh lõm.
- Đầu pít tông có các rãnh để lắp xéc măng khí và măng dầu.
- Thân pít tông có lỗ ngang để lắp chốt pít tông và dẫn hướng cho pít tông chuyển động trong xi lanh.
Bài 2. Em hãy nêu chức năng của các bộ phận trong trục khuỷu.
Hướng dẫn giải
- Đầu trục dẫn động một số cơ cấu và hệ thống trong động cơ.
- Cổ khuỷu là trục quay của trục khuỷu.
- Chốt khuỷu là nơi lắp đầu to thanh truyền.
- Má khuỷu là phần nối giữa cổ khuỷu và chốt khuỷu.
- Đối trọng được gắn liền với má khuỷu hoặc ghép với má khuỷu bằng bu lông để cân bằng chuyển động của động cơ.
- Đuôi trục được lắp với bánh đà và cơ cấu truyền lực tới máy công tác.
Luyện tập Bài 19 Công nghệ 11 Kết nối tri thức
Học xong bài này các em có thể:
- Mô tà được cấu tạo của động cơ đốt trong.
- Trình bày được nguyên lí làm việc của các cơ cấu trong động cơ đốt trong.
2.1. Trắc nghiệm Bài 19 Công nghệ 11 Kết nối tri thức
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 11 Kết nối tri thức Chương 6 Bài 19 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Pít tông, thanh truyền, trục khuỷu, bánh đà, thân máy, nắp máy
- B. Pít tông, thanh truyền, trục khuỷu, bánh đà, xu páp
- C. Pít tông, thanh truyền, trục khuỷu, bánh đà
- D. Pít tông, thanh truyền, trục khuỷu
-
- A. Mặt đĩa ma sát để lắp đia ma sát với bộ li hợp
- B. Mặt bích để lắp bánh đà với đuôi trục khuỷu
- C. Vành răng ăn khớp với bánh răng của máy động để thực hiện khởi động động cơ
- D. Cả 3 đáp án trên
-
- A. Piston
- B. Thanh truyền
- C. Nắp máy
- D. Thân xilanh
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
2.2. Bài tập SGK Bài 19 Công nghệ 11 Kết nối tri thức
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 11 Kết nối tri thức Chương 6 Bài 19 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 93 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 93 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực 1 trang 94 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực 2 trang 94 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 95 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 96 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 1 trang 97 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 97 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 2 trang 97 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập trang 98 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Vận dụng trang 98 SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức - KNTT
Hỏi đáp Bài 19 Công nghệ 11 Kết nối tri thức
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
