Tin học 8 Kết nối tri thức Bài 5. Sử dụng bảng tính giải quyết bài toán thực tế

1.1. Địa chỉ tương đối

- Một trong những ưu điểm nổi bật của chương trình bảng tính là tính toán tự động vì chương trình bảng tính cho phép tính toán theo địa chì ô.

- Chương trình bảng tính sử dụng ba loại địa chi ô là địa chì tương đối, địa chì tuyệt đối và địa chi hỗn hợp.

- Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về địa chỉ tương đối và địa chỉ tuyệt đối.

Ví dụ: Chúng ta tính Doanh thu của mỗi phần mềm theo công thức:

Doanh thu = Đơn giá * Số lượt mua

- Vì đơn giá và số lượt mua thay đổi theo từng phần mềm khác nhau nên cần tạo ra công thức tính toán (tại cột E) sao cho địa chì ô thay đổi theo từng dòng tương ứng với mỗi phần mềm khác nhau.

- Trong hình bên dưới, công thức tại ô E4 là =C4*D4. Khi sao chép công thức này đến ô E5 thì các địa chi ô trong công thức sẽ tự động thay đổi thành =C5*D5. 

- Các địa chì C4, D4, C5, D5 trong các công thức trên đều là địa chỉ tương đối. 

- Khi nhập địa chì ô cho một công thức bằng thao tác nháy chuột vào ô thì chương trình bảng tính mặc định lấy địa chì ô đó là địa chi tương đối.

- Trong chương trình bảng tính, một địa chỉ ô trong công thức không thay đổi khi sao chép công thức thì địa chỉ đó là địa chỉ tuyệt đối.

- Phần mềm bảng tính quy định địa chỉ tuyệt đối có dấu $ trước tên cột và tên hàng. Sau khi nhập địa chỉ tương đối nhấn phím F4 để chuyển thành địa chỉ tuyệt đối.

- Với yêu cầu tính Doanh thu của công ti, ta có công thức:

Doanh thu của công ti = Doanh thu Tỉ lệ

- Trong công thức này, giá trị của Doanh thu thay đổi theo từng phần mềm, còn giá trị của Tỉ lệ luôn cố định là 70%.

Tỉ lệ doanh thu của công ty được lưu ở F2

- Xem xét công thức tính Doanh thu của công ti cho hai phần mềm Quản lí thời gian và Trò chơi sáng tạo, tại ô F4 và F5, ta có công thức:

- Như vậy, để công thức thực hiện chính xác yêu cầu của bài toán thì địa chỉ ô chứa giá trị Doanh thu là địa chỉ tương đối, địa chỉ ô F2 chứa Tỉ lệ là địa chỉ tuyệt đối.

- Vì vậy, công thức đúng tại ô F4 để tính doanh thu của công ti cho phần mềm Quản lí thời gian là =E4*$F$2. Khi đó, việc sao chép công thức từ ô F4 đến các ô còn lại để tính Doanh thu của công ti cho các phần mềm trong danh sách sẽ trả lại kết quả chính xác.

1.3. Thực hành: Sử dụng bảng tính giải quyết bài toán thực tế

Nhiệm vụ

- Tạo bảng tính theo mẫu như hình ở 1.1.

- Lập công thức sử dụng địa chỉ tương đối và địa chỉ tuyệt đối đề tính Doanh thu mỗi phần mềm và Doanh thu của công ti.

Hướng dẫn

(Hướng dẫn này sử dụng phần mềm bảng tính Microsoft Excel phiên bản 2016 để minh hoạ)

- Bước 1. Tạo bảng dữ liệu trong chương trình bảng tính

 + Khởi động phần mềm bảng tính.

 + Nhập dữ liệu và định dạng đề được bảng tính chứa đầy đủ thông tin.

 + Lưu tệp.

- Bước 2. Tính Doanh thu của mỗi phần mềm

 + Tại ô E4, nhập công thức =C4-D4.

 + Sao chép công thức tại ô E4 cho các ô từ E5 đến E9,

 + Lưu tep.

- Bước 3. Tính Doanh thu của công ti

 + Tại ô D2, gõ nội dung "Tỉ lệ doanh thu của công ti". Tại ô F2, gỗ tỉ lệ là 70%.

 + Tại ô F3, gõ tiêu đề "Doanh thu của công ti" và định dạng để được bảng dữ liệu.

 + Tại ô F4, nhập công thức =E4*SFS2 bằng cách gõ dấu $ từ bàn phím hoặc sau khi nhập F2 thi nhấn phím F4 trên bàn phím.

Công thức tính Doanh thu của công ti cho phần mềm Quản lí thời gian

- Sao chép công thức tại ô F4 đến các ô từ F5 đến F9.

- Lưu tệp.

Em hãy nêu đặc điểm của địa chỉ tương đối và địa chỉ tuyệt đối?

Hướng dẫn giải:

- Địa chỉ tương đối tự động thay đổi khi sao chép công thức.

- Địa chỉ tuyệt đối không thay đổi khi sao chép công thức. Địa chỉ tuyệt đối có dấu $ trước tên cột và tên hàng.

Sau khi học xong bài này, các em sẽ:

- Giải thích được sự thay đổi địa chì tương đối trong công thức khi sao chép công thức.

- Giải thích được sự khác nhau giữa địa chì tương đối và địa chì tuyệt đối của một ô tính.

- Sử dụng được phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế.

- Sao chép được dữ liệu từ các tệp văn bản, trang trình chiếu sang trang tính.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Tin học 8 Kết nối tri thức Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Tin học 8 Kết nối tri thức Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Hoạt động 1 trang 22 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi trang 22 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Hoạt động 2 trang 23 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi 1 trang 24 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Câu hỏi 2 trang 24 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 26 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 26 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 26 SGK Tin học 8 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Tin học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!