Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Bài 13: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

- Khoa học:

+ Khoa học tự nhiên đạt được những tiến bộ vượt bậc với nhiều phát minh lớn của các nhà khoa học. Những thành tựu đó đã tạo ra sự thay đổi lớn trong nhận thức của con người về vạn vật biến chuyển, vận động theo quy luật, đặt cơ sở cho cuộc cách mạng vĩ đại trong kĩ thuật và công nghiệp.

+ Các ngành khoa học xã hội gắn liền với sự xuất hiện của nhiều trào lưu tư tưởng tiến bộ. Những trào lưu tư tưởng tiến bộ đã lên án mặt trái của chủ nghĩa tư bản, phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu, không có bóc lột, từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản.

Hình 1. Sơ đồ một số phát minh tiêu biểu

- Một số nhà khoa học tiêu biểu trong giai đoạn này là:

+ S. Đác-uyn (1809 – 1882): Là nhà tự nhiên học, địa chất học và sinh học người Anh, nổi tiếng với những đóng góp lớn cho ngành Sinh học tiến hoá. S. Đác-uyn công bố Thuyết tiến hoá của mình với nhiều bằng chứng thuyết phục trong tác phẩm Nguồn gốc các loài năm 1859.

+ M. Lô-mô-nô-xốp (1711 – 1765): Là nhà khoa học tiêu biểu người Nga, đã có nhiều đóng góp quan trọng cho ngành Vật lí và Hoá học.

Hình 2. Một số nhà khoa học tiêu biểu trong thế kỉ XVIII - XIX

- Kĩ thuật:

+ Ứng dụng những thành tựu khoa học, nhiều phát minh, cải tiến kĩ thuật ra đời. Ngành giao thông vận tải có nhiều tiến bộ vượt bậc.

+ Trong nông nghiệp: Nhiều tiến bộ về kĩ thuật và canh tác; sử dụng phân hoá học, máy kéo chạy bằng hơi nước, máy cày nhiều lưỡi, máy gặt đập (thế kỉ XIX).

- Những thành tựu đó đã tạo nên cuộc cách mạng công nghiệp, làm tăng năng suất lao động, nhiều trung tâm công nghiệp xuất hiện, giao thông vận tải phát triển nhanh chóng.

- Văn học trong các thế kỉ XVIII – XIX phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn.

- Nghệ thuật phát triển với nhiều thể loại, phản ánh cuộc sống chứa chan tình nhân ái, ca ngợi cuộc đấu tranh cho tự do.

Hình 3. Bên trong Cung điện Véc-xai (Pháp)

- Sự phát triển của văn học, nghệ thuật đã góp phần lên án và vạch trần những tệ nạn, bất công trong xã hội đương thời; thức tỉnh, khích lệ người dẫn nhất là người lao động nghèo khổ đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Bài 1: Nêu những thành tựu tiêu biểu về khoa học trong các thế kỉ XVIII - XIX?

Hướng dẫn giải

* Thành tựu tiêu biểu về khoa học:

- Lĩnh vực khoa học tự nhiên:

+ Đầu thế kỉ XVIII, trên lĩnh vực Vật lí, I. Niu-tơn công bố Thuyết vạn vật hấp dẫn.

+ Giữa thế kỉ XVIII, trên lĩnh vực Vật lí và Hoá học, M. Lô-mô-nô-xốp công bố Định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lượng.

+ Giữa thế kỉ XIX, trên lĩnh vực Sinh học, thuyết tiến hoá của S. Đác-uyn đã giải thích sự đa dạng của các chủng loài động, thực vật là do quá trình chọn lọc tự nhiên.

- Lĩnh vực khoa học xã hội:

+ Ở Đức, chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng được xây dựng tương đối hoàn thiện với những đại diện xuất sắc là L. Phoi-ơ-bách và G. Hê-ghen.

+ Ở Anh, học thuyết kinh tế chính trị học tư sản ra đời với những tác phẩm nổi tiếng của A. Xmít và D. Ri-các-đô.

+ Chủ nghĩa xã hội không tưởng gắn liền với tên tuổi của C. H. Xanh Xi-mông, S. Phu-ri-ê (Pháp) và R. Ô-oen (Anh).

+ Giữa thế kỉ XIX, chủ nghĩa xã hội khoa học ra đời, do C. Mác và Ph. Ăng-ghen sáng lập.

Bài 2: Trình bày những thành tựu tiêu biểu về văn học trong các thế kỉ XVIII-XIX?

Hướng dẫn giải

- Văn học trong các thế kỉ XVIII - XIX phát triển rực rỡ với sự xuất hiện nhiều nhà văn, nhà thơ lớn mà các tác phẩm của họ đã phản ánh khá đầy đủ, toàn diện hiện thực xã hội, đặt nền móng cho văn học hiện đại. Tiêu biểu là: Tấn trò đời của H. Ban-dắc; Nhà thờ Đức Bà Pa-ri, Những người khốn khổ của Vích-to Huy-gô (Pháp); Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-xtôi (Nga)...

- Ngoài ra còn có nhiều nhà văn, nhà thơ lớn khác để lại dấu ấn sâu sắc trong thời kì này như: A. Pu-skin (Nga); Ph. Si-lơ, Giô-han Gớt (Đức); W. Thác-cơ-rê, S. Đích-ken (Anh)…

Học xong bài này các em cần biết:

- Mô tả được một số thành tựu tiêu biểu về khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

- Phân tích được tác động của sự phát triển khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII – XIX.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 13 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Niu-tơn công bố Thuyết vạn vật hấp dẫn vào giai đoạn nào?

  • A. Đầu thế kỉ XVIII
  • B. Giữa thế kỉ XVIII
  • C. Giữa thế kỉ XIX
  • D. Đáp án khác

• Câu 2:

  Những trào lưu tư tưởng tiến bộ đã có tác động gì?

  • A. Lên án mặt trái của chủ nghĩa tư bản
  • B. Phản ánh khát vọng xây dựng một xã hội mới không có chế độ tư hữu và không có bóc lột
  • C. Từng bước hình thành cương lĩnh của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản
  • D. Cả ba đáp án trên đều đúng

• Câu 3:

  Sự phát triển của văn học - nghệ thuật phản ánh điều gì?

  • A. Lên án, vạch trần tệ nạn bất công trong xã hội
  • B. Thức tỉnh khích lệ người dân đấu tranh cho cuộc sống tự do, hạnh phúc
  • C. Cả A và B đều đúng
  • D. Đáp án khác

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 13 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Mở đầu trang 56 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi trang 57 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi trang 58 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi 1 trang 59 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Giải Câu hỏi 2 trang 59 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Luyện tập trang 59 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Vận dụng trang 59 SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức - KNTT

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!