Soạn bài Nội dung ôn tập Học kì 1 tóm tắt - Cánh diều Ngữ văn 6

Ôn tập các nội dung sau:

- Đọc hiểu văn bản:

+ Văn bản văn học

+ Văn bản nghị luận

+ Văn bản thông tin

- Viết:

+ Viết được bài hoặc đoạn văn kể về một kỉ niệm của bản thân.

+ Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích.

+ Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ.

+ Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về thơ lục bát

+ Trình bày ý kiến về một vấn đề…

+ Viết bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện.

- Nói và nghe:

+ Kể được một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích, một trải nghiệm, kỉ niệm đáng nhớ

+ Trình bày được ý kiến về một vấn đề quan tâm (sự kiện lịch sử hoặc vấn đề trong cuộc sống)

- Tiếng Việt:

+ Từ đơn và từ phức (từ ghép, từ láy)

+ Các biện pháp tu từ (ẩn dụ)

+ Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn

+ Thành ngữ, dấu chấm phẩy

+ Mở rộng vị ngữ.

Câu 1. Thống kê tên các thể loại kiểu văn bản cụ thể đã học trong sách Ngữ văn 6 tập 1.

Gợi ý:

- Truyền thuyết: Thánh Gióng, Thạch Sanh, sự tích Hồ Gươm

- Thơ: À ơi tay mẹ, Về thăm mẹ, ca dao Việt Nam

- Kí: Trong lòng mẹ, Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, thơ ấu của Hon-đa

- Văn bản nghị luận:  Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ, vẻ đẹp của một bài ca dao, Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước.

- Văn bản thông tin: Hồ Chí Minh và " Tuyên ngôn Độc lập", " Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ", giờ Trái Đất.

Câu 2. Nêu nội dung chính của các văn bản đọc hiểu trong sách Ngữ văn 6, tập một.

Gợi ý:

(1) Văn bản văn học:

- Thánh Gióng: Câu chuyện kể về người anh hùng dân tộc Thánh Gióng  với sức mạnh phi thường và phẩm chất tốt đẹp chiến đấu diệt quân xâm lược. 

- Thạch Sanh: Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dùng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.

- Sự tích Hồ Gươm: Truyện kể về sự việc Đức Long Quân cho vua Lê Lợi mượn Gươm thần để diệt quận giặc. Đồng thời câu chuyện lí giải về tên gọi hồ Hoàn Kiếm (Hồ Gươm) hiện nay.

- À ơi tay mẹ: Nội dung bài thơ kể về tình cảm mẫu tử thiêng liêng da diết mà người mẹ dành co đứa con bé bỏng của mình.

- Về thăm mẹ: Bài thơ là sự xúc động, thương xót, biết ơn của người con khi chứng kiến cuộc sống đơn sơ, giản dị của người mẹ. Đồng thời cũng thể hiện tình cảm vun vén chắt chiu của mẹ dành cho con.

- Trong lòng mẹ: Đoạn trích là dòng hồi kí đẫm nước mắt, kể lại tuổi thơ thiếu thốn và bất hạnh của cậu bé Hồng và tình yêu thương tha thiết của cậu bé dành cho mẹ. Thể hiện niềm hạnh phúc ngập tràn của cậu khi gặp lại người mẹ thân yêu của mình.

- Đồng Tháp Mười mùa nước nổi: Văn bản kể lại những ấn tượng, cảm xúc của tác giả khi đến với vùng Đồng Tháp Mười, kể lại những phát hiện mới lạ của ông về mảnh đất này.

- Thời thơ ấu của Hon-đa: Hồi kí kể lại chuỗi ngày thơ ấu của cậu bé Hon da những kỉ niệm, những đam mê bất tận về động cơ và máy móc của cậu bé.

(2) Văn bản nghị luận:

- Nguyên Hồng - nhà văn của những người cùng khổ: Kể về tính cách dễ xúc động nhạy cảm, kể về quãng thời gian thơ ấu đầy bất hạnh về cả vật chất và tinh thần của nhà văn Nguyên Hồng.

- Vẻ đẹp của bài ca dao: Phân tích bài ca dao “Đứng bên ni đồng, ngó bên tê đồng, mệnh mông bát ngát làm rõ vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong bài ca dao này.

- Thánh Gióng - tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước: Phân tích làm sáng tỏ những chi tiết nổi bật trong truyện truyền thuyết Thánh Gióng.

(3) Văn bản thông tin:

- Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập: Kể lại quá trình chuẩn bị soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập.

- Diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ: Kể lại diễn biến lịch sử của chiến dịch Điện Biên Phủ.

- Giờ Trái Đất: Quá trình phát triển của sự kiện Giờ Trái Đất.

Câu 3. Nêu những điểm cần chú ý về cách đọc truyện (truyền thuyết, cổ tích), thơ lục bát và kí (hồi kí, du kí)?

Gợi ý:

- Đọc truyện truyền thuyết, cổ tích: Là những câu chuyện có yếu tố hoang đường kì ảo, kể về những câu chuyện kể về ước mơ của nhân dân vì vậy đọc cần truyền cảm, giàu cảm xúc, hóa thân vào nhân vật.

- Đọc thơ lục bát chúng ta cần đọc đúng nhịp của bài thơ, ngừng nghỉ đúng chỗ

- Khi đọc thể loại kí, hồi kí, du kí thì chúng ta cần đồng cảm với suy nghĩ của nhân vật để hiểu được cảm xúc của nhân vật trong câu chuyện.

Câu 4. Theo em, trong sách Ngữ văn 6, tập 1, có những nội dung nào gần gũi và có tác dụng với đời sống hiện nay và với chính bản thân em? Hãy nêu lên một văn bản và làm sáng tỏ điều đó.

Gợi ý:

- Theo em nội dung gần gũi với đời sống hiện nay và với bản thân em là Giờ Trái Đất . 

- Đây là nội dung rất quan trọng với đời sống hiện nay vì việc tiết kiệm điện năng, có ý thức bảo vệ trái đất là vô cùng quan trọng, mỗi công dân đều cần có nâng cao ý thức hơn nữa.

Câu 5. Thống kê tên các kiểu văn bản cần luyện viết các kiểu văn bản đó trong sách Ngữ văn 6 tập 1.

Gợi ý:

- Văn bản tự sự:

+ Viết bài văn hoặc đoạn văn kể về một kỉ niệm của bản thân

+ Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích

- Văn bản biểu cảm: 

+ Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về thơ lục bát

- Văn bản thông tin:

+ Viết bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện.

Câu 6. Nêu các bước tiến hành viết một văn bản, chỉ ra nhiệm vụ của mỗi bước.

Gợi ý:

Thứ tự các bước	Nhiệm vụ cụ thể
Bước 1: Chuẩn bị	- Đọc kĩ và xác định yêu cầu của đề bài. - Thu thập và lựa chọn thông tin về vấn đề sẽ viết. - Chọn phương thức trình bày văn bản.
Bước 2: Tìm và lập dàn ý	- Tìm ý cho bài viết và phát triển các ý bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi, sắp xếp các ý có một bố cục rành mạch, hợp lí. - Lập dàn bài (có thể bằng sơ đồ tư duy) đầy đủ 3 bước: Mở bài, thân bài, kết bài.
Bước 3: Viết	Diễn đạt các ý đã ghi trong bố cục thành những câu, đoạn văn chính xác, trong sáng, có mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau.
Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa	Kiểm tra lại văn bản để xem có đạt các yêu cầu đã nêu chưa và cần sữa chữa gì không.

Câu 7. Nêu tác dụng của việc làm thơ lục bát và tập viết bài văn kể về một kỉ niệm của bản thân.

Gợi ý:

- Tác dụng của việc làm thơ lục bát: Hiểu rõ hơn về thể thơ lục bát, nắm được quy tắc gieo vần, ngắt nhịp… rèn luyện vốn từ.

- Tác dụng của tập viết bài văn kể về một kỉ niệm của bản thân: rèn luyện cách viết bài văn tự sự, rèn luyện vốn từ…

Câu 8. Nêu các nội dung chính được rèn luyện trong kĩ năng nói và nghe ở sách Ngữ văn 6, tập một. Các nội dung nói và nghe liên quan gì đến nội dung đọc hiểu và viết?

Gợi ý:

- Nội dung chính:

• Kể được một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích, một trải nghiệm, kỉ niệm đáng nhớ
• Trình bày được ý kiến về một vấn đề quan tâm (sự kiện lịch sử hoặc vấn đề trong cuộc sống)

- Những nội dung trên có mối liên hệ với nhau chặt chẽ.

Câu 9. Liệt kê các nội dung tiếng Việt được học thành mục riêng trong sách Ngữ văn 6 tập 1.

Gợi ý:

• Bài 1: Từ đơn và từ phức (từ ghép, từ láy)
• Bài 2: Các biện pháp tu từ (ẩn dụ)
• Bài 3: Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn
• Bài 4: Thành ngữ, dấu chấm phẩy
• Bài 5: Mở rộng vị ngữ

Trên đây là bài Soạn văn 6 Nội dung ôn tập Học kì 1 tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Nội dung ôn tập Học kì 1.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----