Soạn bài Gió lạnh đầu mùa tóm tắt - Chân trời sáng tạo Ngữ văn 6

- Phần 1: Từ đầu đến "rơm rớm nước mắt" -> Cảnh sinh hoạt trong gia đình Sơn ngày gió đầu mùa.

- Phần 2: Tiếp đến "ấm áp vui vui" -> Cảnh hai chị em Sơn cùng vui chơi và chia sẻ áo ấm cho Hiên.

- Phần 3: Còn lại -> Sự lo lắng của Sơn và cảnh mẹ Hiên trả lại áo.

- Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc.

- Ngôn ngữ mang tính biểu cảm cao.

Câu 1. Dựa vào nhan đề, em đoán xem văn bản này viết về điều gì?

Gợi ý:

- Dựa vào nhan đề, em đoán văn bản này viết về những cơn gió lạnh giá của mùa đông và đem lại bài học nào đó.

Câu 2. Em đã bao giờ làm một việc tốt nhưng bị người khác hiểu lầm và chê trách hay chưa?

Gợi ý:

- Em đã từng làm một việc tốt nhưng bị hiểu lầm và chê trách. Ngày em học lớp 5, trong lớp có bạn khó khăn, em âm thầm để dành tiền quà sáng để góp chút ít ủng hộ bạn nhưng mẹ lại tưởng em lấy tiền của mẹ. Lúc hiểu ra, mẹ đã rất khen ngợi em.

Câu 1. Hình ảnh Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em suy nghĩ gì về cuộc sống của những đứa trẻ nghèo?

Gợi ý:

- Hình ảnh của Cúc, Xuân, Tý, Túc gợi cho em nghĩ về hình ảnh cuộc sống nghèo khổ của những đứa trẻ đáng thương.

Câu 2. Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện tính cách gì của hai chị em?

Gợi ý:

- Việc Sơn và chị quyết định cho Hiên cái áo thể hiện chị em Sơn là những đứa trẻ nhân hậu, tốt bụng, biết nghĩ cho người khác.

Câu 3. Theo em, trong đoạn tiếp theo, chị em Sơn sẽ gặp chuyện gì?

Gợi ý:

- Theo em, đoạn tiếp theo hai chị em Sơn được mẹ khen vì có lòng tốt giúp đỡ người khác hoặc bị mẹ trách mắng vì tự ý lấy áo cho người khác.

Câu 1. Chỉ ra một số từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn trong đoạn văn dưới đây:

Sơn bây giờ mới chợt nhớ ra là mẹ cái Hiên rất nghèo, chỉ có nghề đi mò cua bắt ốc thì lấy đâu ra tiền mà sắm áo cho con nữa. Sơn thấy động lòng thương, cũng như ban sáng Sơn đã nhớ thương đến em Duyên ngày trước vẫn chơi cùng với Hiên, đùa nghịch ở vườn nhà. Một ý nghĩ tốt bỗng thoáng qua trong trí, (...).

Gợi ý:

- Từ ngữ thể hiện những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật Sơn: chợt nhớ, động lòng thương, nhớ thương, ý nghĩ tốt.

Câu 2. Các sự việc chính trong Gió lạnh đầu mùa có thể tóm tắt thành chuỗi như sau:

a. Những cơn gió lạnh đầu mùa thổi đến phố chợ.

b. Chị em Lan, Sơn xúng xính trong những chiếc áo ấm đắt tiền; những đứa trẻ nghèo hàng xóm vẫn mặc những chiếc áo mong manh thường ngày; riêng Hiên vẫn mặc chiếc áo rách tơi tả, đang co ro vì lạnh.

c. Ái ngại về hoàn cảnh của Hiên, Sơn và Lan quyết định về nhà lấy áo bông của Duyên (đứa em xấu số), giấu mẹ, mang sang cho Hiên.

d. Chuyện đến tai người nhà, Sơn và Lan sợ bị mẹ mắng. Đi đòi lại áo không được, không dám về nhà.

đ. Mẹ Hiên mang áo bông sang nhà trả lại, may mắn được mẹ Sơn và Lan cho vay tiền mua áo ấm cho Hiên.

Em hãy cho biết:

- Các sự việc trên liên quan với nhau như thế nào?

- Nếu không có sự việc (c) thì có xảy ra sự việc (đ) hay không?

Gợi ý:

- Các sự việc trên liên quan chặt chẽ với nhau, sự việc trước dẫn đến sự việc sau.

- Nếu không có sự việc hai chị em Sơn đem áo của Duyên cho Hiên, thì cũng không thể dẫn đến việc mẹ Hiên mang áo sang trả. Sự việc c là nguyên nhân dẫn đến sự việc đ.

Câu 3. Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên?

Gợi ý:

- Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu thương của chị em Sơn.

- Hàng động đó giúp Hiên được ủ ấm và tâm hồn cô bé cũng vui vẻ hơn vì được quan tâm.

Câu 4. Vì sao người mẹ không trách mắng Sơn và Lan? Hành động của hai đứa trẻ đã tác động thế nào đến cách ứng xử của hai người mẹ ở cuối truyện?

Gợi ý:

- Người mẹ không trách mắng Sơn và Lan vì hành động của hai đứa trẻ là một hành động đẹp.

- Hành động của hai đứa trẻ đã khiến mẹ của hai đứa trẻ cho mẹ Hiên mượn tiền để may áo cho con. Có thể nói, hai đứa trẻ đã phần nào giúp người lớn trở nên tốt đẹp hơn.

Câu 5. Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao?

Gợi ý:

- Hành động của Lan và Sơn vừa đáng khen vừa đáng trách. Đáng khen vì đã thể hiện được tấm lòng tốt đẹp của chị em Sơn. Đáng trách vì chiếc áo là kỉ niệm về em Duyên, mà Lan và Sơn đã tự ý quyết định mà chưa xin phép mẹ.

Câu 6. Văn bản này viết về đề tài gì?

Gợi ý:

- Văn bản này viết về tình yêu thương của con người trong cuộc sống.

Câu 7. Nêu chủ đề của câu chuyện.

Gợi ý:

- Chủ đề của truyện xoay quanh sự sẻ chia của những đứa trẻ và sự khác biệt giữa những đứa trẻ lớn lên trong gia đình giàu có và những đứa trẻ nghèo khổ tận cùng của xã hội.

Trên đây là bài Soạn văn 6 Gió lạnh đầu mùa tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Gió lạnh đầu mùa.

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----