Giải bài tập Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 9: Tế bào nhân thực

Ở người, khi bị thương, người ta thường sát trùng vết thương bằng nước oxy già. Hình 9.1 cho thấy hiện tượng xảy ra khi nhỏ oxy già lên vết thương. Nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng này?

Hình 9.1. Sát trùng vết thương bằng oxi già

Tên gọi "tế bào nhân thực"xuất phát từ đặc điểm nào của tế bào?

Dựa vào Hình 9.2, hãy lập bảng so sánh cấu tạo tế bào thực vật và động vật.

Hình 9.2. Cấu tạo tế bào thực vật (a) và tế bào động vật (b)

Dựa vào Hình 9.3, hãy cho biết:

Hình 9.3. Cấu tạo nhân tế bào

a) Các đặc điểm của màng nhân.

b) Vai trò của lỗ màng nhân.

c) Những thành phần bên trong nhân tế bào.

Loại bỏ nhân của tế bào trứng thuộc cá thể A (a), sau đó, chuyển nhân từ tế bào soma của cá thể B (b) vào. Nuôi cấy tế bào chuyển nhân cho phát triển thành cơ thể mới. Cơ thể này mang phần lớn đặc điểm của cá thể nào? Tại sao?

Dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết chức năng của ribosome trong tế bào.

Cho biết cơ sở khoa học của việc sử dụng thuốc kháng sinh ức chế hoạt động của ribosome để tiêu diệt một số loài vi khuẩn có hại kí sinh trong cơ thể người.

Quan sát Hình 9.6, hãy cho biết hai loại lưới nội chất có đặc điểm gì khác nhau.

Cho biết các loại tế bào sau đây có dạng lưới nội chất nào phát triển mạnh: tế bào gan, tế bào tuyến tụy, tế bào bạch cầu. Giải thích.

Những người thường xuyên uống nhiều rượu, bia sẽ có loại lưới nội chất nào phát triển? Tại sao?

Dựa vào Hình 9.7, hãy:

Hình 9.7. Cấu tạo và chức năng của bộ máy Golgi

a) Cho biết các sản phẩm của bộ máy Golgi có thể được vận chuyển đến đâu. Cho ví dụ.

b) Mô tả quá trình sản xuất và vận chuyển protein tiết ra ngoài tế bào.

Tại sao bộ máy Golgi được xem là trung tâm sản xuất, kho chứa, biến đổi và phân phối các sản phẩm của tế bào?

Giải thích mối quan hệ về chức năng của ribosome, lưới nội chất và bộ máy Golgi.

Dựa vào Hình 9.8, hãy:

a) Mô tả cấu tạo của ti thể.

b) Cho biết diện tích màng ngoài và màng trong của ti thể khác nhau như thế nào. Tại sao lại có sự khác biệt này? Điều đó có ý nghĩa gì?

Cho các tế bào sau: tế bào gan, tế bào xương, tế bào cơ tim, tế bào biểu bì, tế bào thần kinh. Hãy xác định tế bào nào cần nhiều ti thể nhất. Giải thích.

Tại sao ti thể có khả năng tổng hợp một số protein đặc trưng của nó.

Dựa vào Hình 9.9, hãy mô tả cấu tạo của lục lạp. Từ cấu tạo, hãy cho biết chức năng của lục lạp.

So sánh cấu trúc của ti thể và lục lạp.

Tại sao khung xương tế bào có vai trò đặc biệt quan trọng đối với tế bào động vật?

Hoạt động chức năng của lysosome có ý nghĩa gì đối với tế bào?

Hậu quả gì sẽ xảy ra cho tế bào nếu lysosome bị vỡ?

Tại sao tế bào thực vật không có lysosome nhưng vẫn thực hiện được chức năng tiêu hoá nội bào?

Tại sao một số thuốc ức chế sự hình thành vi ống có tác dụng ngăn ngừa ung thư?

Ở người, một số loại tế bào như tế bào thần kinh, tế bào cơ trưởng thành không có trung thể. Các tế bào này có phân chia được không? Vì sao?

Màng sinh chất được cấu tạo từ những thành phần nào?

Tại sao nói màng sinh chất có tính “khảm động”?

Tại sao nói màng sinh chất có tính thấm chọn lọc và điều này có ý nghĩa gì đối với tế bào?

Tại sao tế bào chỉ có thể tiếp nhận một số thông tin nhất định từ môi trường bên ngoài?

Tại sao khi cấy ghép mô từ người này sang người kia thì cơ thể người nhận có thể xảy ra hiện tượng đào thải mô được ghép?

Dựa vào kiến thức đã học ở Bài 6, hãy mô tả lại cấu tạo của thành tế bào thực vật. Từ đó, giải thích tại sao thành tế bào có chức năng quy định hình dạng và bảo vệ tế bào.

Tại sao khi một tế bào thực vật bị nhiễm bệnh thì bệnh sẽ nhanh chóng lan truyền đến các tế bào khác và toàn bộ cơ thể?

Mô động vật được giữ ổn định nhờ có cấu trúc nào?

Phân biệt tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực bằng cách hoàn thành bảng sau.

Cho các tế bào: tế bào tuyến giáp, tế bào kẽ tinh hoàn, tế bào cơ trơn, tế bào gan, tế bào biểu bì, tế bào hồng cầu người, tế bào thần kinh. Giải thích.

a. Loại tế bào nào có nhiều ribosome?

b. Loại tế bào nào có nhiều lưới nội chất trơn, lưới nội chất hạt?

c. Loại tế bào nào có nhiều lysosome?

HIV là loại virus chỉ kí sinh trong tế bào bạch cầu lympho T-CD4 ở người do tế bào này có thụ thể CD4 phù hợp để HIV xâm nhập vào tế bào. Một nhà khoa học đã đưa ra ý tưởng rằng bằng cách gây đột biến, người ta có thể tạo ra các tế bào hồng cầu của người mang thụ thể CD4 trên bề mặt, sau đó đưa các tế bào hồng cầu này vào cơ thể người nhằm kìm hãm quá trình nhân lên của HIV. Ý tưởng này có tính khả thi không? Giải thích.

David Frye và Michael Edidin tại trường Đại học tổng hợp Johns Hopkins đã đánh dấu protein màng của tế bào người và tế bào chuột bằng hai loại dấu khác nhau và dung hợp các tế bào lại. Họ dùng kính hiển vi để quan sát các dấu ở tế bào lai, kết quả quan sát như Hình 9.16.

Hình 9.16. Dung hợp tế bào người và tế bào chuột

a. Thí nghiệm này nhằm chứng minh điều gì?

b. Em hãy giải thích kết quả thí nghiệm.

Bào quan nào sau đây không có ở tế bào thực vật?

A. Bộ máy Golgi                  B. Lysosome                     C. Peroxisome                   D. Ribosome

Màng sinh chất có chức năng nào sau đây?

1)    Vận chuyển các chất giữa trong và ngoài tế bào

2)    Vận chuyển các chất nội bào

3)    Có các dấu chuẩn để nhận biết các tế bào của cùng một cơ thể

4)    Bảo vệ tế bào

5)    Truyền tín hiệu

6)    Tổng hợp protein tiết ra khỏi tế bào

Các bào quan nào sau đây có khả năng tổng hợp ATP cho các hoạt động sống?

A. Ti thể, peroxisome                                B. Lục lạp, nhân

C. Ti thể, lục lạp                                          D. Lưới nội chất, Golgi

Sau khi được hình thành, phân tử mRNA trong nhân được vận chuyển ra tế bào chất thông qua bộ phận nào?

A. Lỗ màng nhân                B. Màng nhân                    C. Ribosome             D. Lưới nội chất

Những bào quan nào sau đây chỉ có ở tế bào thực vật, không có ở tế bào động vật?

A. Lục lạp, lưới nội chất trơn, không bào.

B. Thành tế bào, lưới nội chất, ti thể.

C. Lysosome, ti thể, không bào.

D. Thành tế bào, lục lạp, không bào trung tâm

Sử dụng lysine đánh dấu theo dõi sự di chuyển của một loại enzyme sau khi tiêm vào tế bào. Kết quả quan sát cho thấy, 10 phút sau khi tiêm, enzyme có mặt ở (1), sau hơn 3 phút nữa enzyme có mặt ở (2) và sau 180 phút thì enzyme xuất hiện và định khu ở (3). Các cấu trúc (1), (2) và (3) lần lượt là:

A. Ribosome, lưới nội chất, lysosome.

B. Lưới nội chất hạt, bộ máy Golgi, lysosome.

C. Lưới nội chất, bộ máy Golgi, lysosome.

D. Lưới nội chất, lysosome, màng sinh chất.

Khi nói về sự thay đổi số lượng ti thể trong đời sống của tế bào, có bao nhiêu phát biểu sao đây đúng?

1)    Ti thể có khả năng tự nhân đôi làm cho số lượng ti thể tăng.

2)    Lysosome phân hủy những ti thể đã bị tổn thương làm cho số lượng ti thể giảm.

3)    Tế bào phân chia làm cho số lương ti thể cũng bị phân chia theo.

4)    Ti thể có thể tự tiêu hủy làm cho số lượng ti thể giảm.

A. 3                             B. 4                             C. 1                             D. 2

Sự xoang hóa của tế bào chất ở tế bào nhân thực là do

A. hệ thống vi sợi và vi ống                      B. hệ thống lưới nội chất

C. hệ thống nội màng                                D. hệ thống ống và túi

Trong cấu trúc của màng sinh chất, loại protein có chức năng nào sau đây chiếm tỉ lệ nhiều nhất?

A. Vận chuyển                     B. Hormone                          C. Enzyme                 D. Thụ thể

Khi nói về cấu tạo của màng sinh chất, có bao nhiêu nội dung sau đây là đúng?

1)    Màng sinh chất gồm các phân tử phospholipid và protein bám màng thường xuyên chuyển động.

2)    Thành phần protein màng gồm 2 loại là protein bám màng và protein xuyên màng.

3)    Tính “động” của màng sinh chất là do các phân tử protein luôn luôn chuyển động.

4)    Nhiều phân tử phospholipid nằm xen kẽ với các phân tử protein giúp tăng tính ổn định của màng.

5)    Màng sinh chất được cấu tạo bao gồm ba thành phần: lipid, protein và carbohydrate.

A. 3                                         B. 4                                         C. 2                                         D. 1

Trong các phát biểu sau đây, có bao nhiêu phát biểu không đúng khi nói về khung xương tế bào?

1)    Khung xương tế bào bao gồm một mạng lưới các sợi trải rộng toàn bộ tế bào chất.

2)    Là chỗ neo hay chỗ bám cho nhiều bào quan qua nhiều enzyme trong bào tương.

3)    Sự thay đổi  vị trí và vận động hạn chế của các phần tế bào có liên quan đế khung xương tế bào.

4)    Cấu trúc khung xương tế bào rất biến động.

A. 1                                         B. 2                                         C. 3                                         D. 0

Khi nói về tế bào nhân thực, có bao nhiêu phát biểu sau đây không đúng?

1)    Nhân tế bào là trung tâm điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào.

2)    Các thành phần của màng tế bào (glycoprotein, các protein xuyên màng) đều được tổng hợp từ lưới nội chất hạt.

3)    Bộ máy Golgi là nơi tổng hợp các chất dinh dưỡng cho tế bào.

4)    Một trong những chức năng của lysosome là tiêu hủy tế bào cần thiết cho biệt hóa tế bào và quá trình biến thái của cơ thể sinh vật.

5)    Ti thể và lục lạp là hai bào quan được xem là trạm năng lượng cho tế bào.

A. 5                                         B. 4                                         C. 3                                         D. 2

Hãy chú thích các thành phần cấu tạo của tế bào thực vật trong hình sau.

Hãy kể tên các bào quan có màng đơn, màng kép trong tế bào nhân thực bằng cách hoàn thành bảng sau.

Hãy vẽ hình một tế bào động vật điển hình và chú thích các thành phần cấu tạo của tế bào động vật mà em vẽ được.

Một bạn đã vẽ sơ đồ sau để so sánh tế bào vi khuẩn và tế bào thực vật. Em hãy hoàn thành so đồ giúp bạn đó.

 Hãy chú thích các thành phần cấu tạo nên màng sinh chất. Dựa vào hình, hãy giải thích tại sao màng sinh chất có tính khảm động.

Hãy tìm hiểu chức năng của các tế bào sau và cho biết số lượng của một số bào quan trong tế bào đó nhiều hay ít bằng cách đánh dấu (+) nếu số lượng nhiều hoặc (-) nếu số lượng ít vào bảng sau.

Người ta cho rằng ti thể và lục lạp đều có nguồn gốc từ tế bào nhân sơ. Em hãy đưa ra các bằng chứng để chứng minh điều đó.

Quan sát Hình 9.3 và ghép các bào quan được chú thích tương ứng với đặc điểm của chúng trong bảng sau theo mẫu.

Hãy trả lời các câu hỏi sau:

a) Mô tả cấu trúc của nhân tế bào. Trong cơ thể người, loại tế bào nào không có nhân?

b) Một bạn học sinh cho rằng: “Các tế bào không có nhân vẫn có khả năng phân chia như những tế bào khác”. Theo em, phát biểu đó là đúng hay sai? Tại sao?

Sự trao đổi chất của tế bào thực vật bị ảnh hưởng như thế nào khi không bào của tế bào đó bị thủng hay bị vỡ? Giải thích.

Hiện nay, trong hóa trị liệu ung thư, người ta thường dùng các loại thuốc có tác dụng kích thích quá trình phân giải các vi ống. Dựa vào kiến thức đã học, em hãy giải thích tại sao các loại thuốc đó có khả năng kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư.

Hãy giải thích tại sao nhóm carbohydrate và glycoprotein xuyên màng sinh chất luôn xuất hiện ở bề mặt ngoài tế bào mà không nằm ở bề mặt phía tế bào chất.